موضوع کلاه‌قاضی حالا روی میز شورای عالی محیط‌زیست است تا برای عبور آزادراه اصفهان- شیراز از قلب پارک ملی و سرنوشت پناهگاه حیات وحش تصمیم بگیرد.

این روز‌ها پاسخ مسئولان استانی و مقامات عالی سازمان حفاظت محیط زیست درباره این طرح در این جمله خلاصه می‌شود که گزارش‌های فنی و زیست محیطی برای بررسی در شورای عالی محیط زیست ارسال شده است و در جلسه این شورا که احتمالاً در شهریور برگزار شود در خصوص عبور آزادراه و پارک ملی کلاه قاضی تصمیم گیری خواهد شد.

پیش‌تر مشاور وزارت راه و شهرسازی گزینه‌های مختلفی برای عبور دادن آزادراه از پارک ملی کلاه قاضی ارائه داده بود که مورد مخالفت سازمان محیط‌زیست قرار گرفت. با کنار رفتن رضا اقتدار مدیرکل دفتر امور زیستگاه‌ها و مناطق سازمان حفاظت محیط زیست و استعفای سرپرست جدید این دفتر طی سه ماه گذشته، مشخص نیست که کدام گزینه‌ها در خصوص عبور آزادراه از پارک ملی کلاه‌قاضی مورد تأیید این سازمان برای طرح در شورای عالی محیط‌زیست قرار گرفته است.

این در حالی است که مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی تیرماه امسال در سفر به استان فارس از افتتاح رسمی ۶ قطعه این پروژه در هفته پایانی شهریور امسال خبر داده است.

مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان نیز در خصوص طرح  آزاد اصفهان شیراز به مهر می‌گوید: افتتاح ۶ قطعه آزادراه در حوزه استان فارس خواهد بود و شامل ۳۰ کیلومتر قطعه سوم در استان اصفهان نیست و شاید این قطعه سال آینده به بهره برداری برسد.

قطعه سوم آزادراه اصفهان- شیراز که باعنوان کنار گذر شرق اصفهان از آن نام برده می‌شود همان قطعه‌ای است که حدود چهار کیلومتر آن با قلب پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه‌قاضی تلاقی دارد و مجری طرح‌های وزارت راه و شهرسازی حتی می‌کوشد تا این قطعه از طرح  آزادراه اصفهان - شیراز به صورت بزرگراه احداث شود. کنارگذر شرق از محدوده آرامستان باغ رضوان شهر اصفهان آغاز می‌شود و به طول ۳۰ کیلومتر تا سه‌راهی مبارکه ادامه می‌یابد و از آنجا به آزادراه اصفهان شیراز متصل می‌شود.

نیمه مرداد امسال سید رضا مرتضوی استاندار اصفهان در رابطه با عبور آزادراه اصفهان- شیراز از پارک ملی کلاه قاضی گفت که اگر عملیات اجرایی قطعه سوم آزادراه اصفهان - شیراز در استان کُند شده به دلیل مسائل محیط زیستی و مجوز‌ها بوده است، اما اکنون چندین گزینه از جمله گردشگری طبیعت در این طرح آزادراهی برای عبور از پارک کلاه‌قاضی دنبال می‌شود و گزارش‌های فنی برای بررسی به تهران رفته و در حال پیگیری است.

در همین پیوند احمد رضا لاهیجان زاده مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان  گفت: ما با گزینه احداث تونل برای عبور آزادراه از کلاه‌قاضی موافق هستیم، زیرا تونل تبعات این طرح را تعدیل می‌کند.

او افزود: جلساتی که سال گذشته در استانداری اصفهان در این باره برگزار شد نتایج مناسبی داشت، زیرا تا قبل این جلسات به این جمع بندی رسیده بودند که آزادراه به صورت روگذر از پارک ملی عبور کند و در آنجا پیشنهاد دادیم برای مسیری که در این پروژه برای عبور آزاد راه انتخاب شده امکان عقب نشینی از داخل پارک تا مرز منطقه وجود دارد.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان با اشاره به اینکه با اصلاح طرح اولیه حدود ۹۰ هکتار دیگر از اراضی پارک ملی کلاه قاضی آزاد شده و  طرح  آزادراه به منتهی الیه محدوده مرز پارک ملی منتقل شده است، می‌گوید: این امر گام مثبتی بود و شاید اگر ورود نمی‌کردیم مجری طرح آزادراه، طرح  را در همان مسیر پیشنهادی اول اجرا می‌کرد؛ حتی روی طرح پیشنهادی اول خیلی کار شده بود، ولی پافشاری محیط‌زیست سبب شد که طرح  آزادراه از داخل منطقه عقب نشینی کند و به نزدیکی خط لوله گاز برود و باید توجه داشت که بیش‌تر از این عقب نشینی طرح امکان پذیر نیست، زیرا باید حریم ۴۰۰ متری خط لوله گاز نیز رعایت شود.

لاهیجان زاده اضافه می‌کند: در خصوص ارتفاعی که زیستگاه اصلی کَل و بُز است پیشنهاد دادیم که آزادراه از آن قسمت با تونل عبور کند که البته مباحث‌های فنی زیادی دارد و مشاور همه گزینه‌ها را استخراج کرد که یکی از این گزینه‌ها این است که مسیر ورود و خروج آزادراه کامل تونل باشد و گزینه دیگر این است که فقط در زیستگاه تونل احداث شود که طول تونل در دو گزینه بین ۴۰۰ تا ۷۰۰ متر متفاوت است و هزینه هر دو گزینه مشخص شده است که البته هزینه طرح در مقایسه با طرح روگذر که نهایی شده بود، چند برابر می‌شود، ولی پذیرفتند که گزینه احداث تونل هم در کنار گزینه اول قرار بگیرد و در شورای عالی محیط زیست برای آن‌ها تصمیم‌گیری شود.

وی می‌گوید: پیش‌تر قرار بود که طرح با یک گزینه (روگذر) به شورای عالی محیط زیست فرستاده شود، اما اکنون با ۲ گزینه از جمله احداث تونل به شورای عالی خواهد رفت تا مصوبه بگیرد.

همچنین علی رضایی مشاور محیط زیست طرح آزادراه کنار گذر شرق اصفهان  گفت: راه گریزی نیست که این آزادراه یا از داخل یا حاشیه پارک ملی رد شود، اما اگر داخل تونل باشد بسیار برای تردد حیات وحش بین زیستگاه‌های پارک ملی اهمیت دارد.

رضایی می‌افزاید: جاده قدیمی و فعلی اصفهان- شیراز که احداث شد کریدور‌های حیات وحش را نابود کرده و از بین برده است و هم اکنون نیز تلفات خیلی بالایی دارد اگر جاده دیگری به آن اضافه شود و بدون احداث تونل یا روگذر باشد تلفات را بازهم افزایش می‌دهد.

او ادامه می‌دهد: تاکید ما روی احداث تونل است، اما کارفرما و مجری طرح  نیز قرار بود ایده‌ای پیاده کنند که این طرح تا بهارستان آزادراه باشد و بعد از بهارستان تا گردنه لاشتر و دوراهی مبارکه بزرگراه شود و در ادامه دوباره آزادراه شود، زیرا قوانین بزرگراه ساده‌تر است و حتی گزینه‌ای مطرح بود که مسیر رفت بزرگراه از داخل پارک ملی و مسیر برگشت از جاده فعلی لاشتر وصل شود.

پیش‌تر رضا اقتدار مدیرکل پیشین دفتر زیستگاه‌ها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این رابطه اعلام کرد که طرح احداث جاده جدید در پارک ملی کلاه قاضی مشمول ارزیابی اثرات محیط زیستی است؛ یعنی قبل از اینکه گزارش ارزیابی محیط زیستی آن تهیه شود، باید ببینیم این طرح شورای عالی حفاظت محیط زیست مصوبه بگیرد یا نه. اگر در این شورا مجوز اجرای آن صادر شد، می‌توانیم اثرات محیط زیستی آن را ارزیابی و به اجرای پروژه کمک کنیم. اگر شورای عالی حفاظت محیط زیست این پروژه را تصویب نکند، اصلاً وارد فضای ارزیابی نمی‌شویم.

تاکید ما روی احداث تونل است، اما کارفرما و مجری طرح نیز قرار بود ایده‌ای پیاده کنند که این طرح  تا بهارستان آزادراه باشد و بعد از بهارستان تا گردنه لاشتر و دوراهی مبارکه بزرگراه شود

حالا سرنوشت پارک ملی کلاه قاضی و حیات وحش آن به تصمیم شورای عالی محیط زیست بستگی دارد و دوستداران محیط زیست امید دارند که این شورا ناجی میراث طبیعی کلاه‌قاضی باشد. ضمن اینکه سازمان حفاظت محیط زیست ابزار‌های قانونی را در اختیار دارد که به فرض تصویب طرح  آزادراه در شورای عالی حفاظت محیط زیست، مجری طرح را ملزم به اجرای تمهیدات حفاظت محیط زیست کند. پارک ملی و پناهگاه حیات وحش کلاه‌قاضی با بیش از ۴۷ هزار هکتار وسعت سال‌هاست بدلیل جاده کشی، بهره برداری معدن و ایجاد سکونتگاه‌های شهری آرامش و امنیت خود را از دست داده است.

منبع: مهر