فوتبال عربستان در چند ماه اخیر دنیای این ورزش محبوب را با خرید ستارههای برجسته همانند کریستیانو رونالدو متحیر کرده است. هر چند مهاجم ۳۸ ساله پرتغالی چند ماه قبل پس از انتقال غیرمنتظرهاش از منچستریونایتد به النصر عربستان مورد انتقاد خیلیها قرار گرفت، اما او در واقع هموار کننده مسیری شد که سایر ستارههای فوتبال جهان همانند کریم بنزما، انگولو کانته، سرگئی میلینکوویچ ساویچ و ... در آن گام گذاشتند. شاید این پرسش برای به ذهن خیلیها خطور مکند که هدف عربستان از انتقال ستارههای مشهور فوتبال جهان چیست و آیا همانند چین خیلی زود این هیجان از فوتبال این کشور هم محو خواهد شد؟
عربستان که ۶ ماه پیش به طور غیرمنتظرهای وارد دنیای فوتبال شد، همچنان در تیتر اخبار نقل و انتقالات تابستانی ۲۰۲۳ قرار دارد. در تابستان امسال ستارههای مشهور زیادی با مبالغ هنگفتی راهی خاورمیانه و لیگ عربستان شدند. سریال انتقال بازیکنان برجسته تیمهای بزرگ اروپایی همانند چلسی، رئال، لاتزیو و ... به فوتبال عربستان همچنان ادامه دارد. روزی نیست که خبری از توافق یک ستاره فوتبال اروپا با باشگاه عربستانی در رسانههای اروپایی منتشر نشود.
در حال حاضر در فوتبال اروپا این نگرانی وجود دارد که چنین حمله چشمگیری به بازار نقلوانتقالات توسط عربستان سعودی، چشمانداز فوتبال را تغییر دهد. تا حدودی، این درست است، اما در این کشور عربی آنها اطمینان میدهند که جذب ستارههای فوقالعاده در لیگ هدفگذاری شده است. بازیکنان جذب شده عمدتاً هم سن و سال (به استثنای مالکوم برزیلی) به چهار باشگاه بزرگ که در ابتدای تابستان توسط صندوق دولتی عربستان سعودی (PIF) خصوصی شدند، انتقال یافتند. طبق برنامهریزی برای فصل آینده هر یک از این تیمها میخواهند حداقل سه بازیکن سرشناس را در ترکیب خود جذب کنند و آن دسته از بازیکنانی که به جای آنها انتخاب شدند به باشگاههای دیگر لیگ ملحق میشوند.
در این مرحله، سه پرسش اصلی وجود دارد؛ چرا، چه کسی و چگونه انتخاب میکند که چه بازیکنی به کدام باشگاه برود؟
به طور خلاصه، عربستان گامی به سوی صلح برمیدارد و در عین حال تلاش میکند از وابستگی به نفت دور شود. عربستان از طریق فوتبال و سایر مسابقات ورزشی قصد توسعه گردشگری و بهبود وجهه خود را دارد. در واقع این یک استراتژی ورزشی است. زمانی که رونالدو برای نخستین بار وارد لیگ عربستان شد، این تازه آغاز راه بود. برنامههای گسترده در مقیاس بزرگ و با بودجه تقریباٌ نامحدود است. یک منطق در جذب ستارههای بالای ۳۰ سال وجود دارد؛ آنها به خاطر نامی گرفته میشوند که به طور بالقوه جوانان را به لیگ جذب میکند و تماشاگران از سراسر جهان به دنبال آنها میآیند.
از زمان آمدن رونالدو، لیگ عربستان در حال بررسی این موضوع بوده است که خریدهای بیشتری باید به صورت متمرکز هماهنگ شوند تا استعدادها به طور مساوی بین بزرگترین تیمها توزیع شود. ولیعهد عربستان آماده بود تا هر اندازه که لازم است برای نقلوانتقالات پول اختصاص دهد با همان استراتژی دولت. هری کوک، مدیر اجرایی سابق من سیتی، در اوائل سال به عنوان مدیر لیگ منصوب شد تا عملیات انتقال موفقیتآمیز تضمین شود. او تنها ۶ ماه کار کرد (در تابستان به تیم بیرمنگام انگلیس بازگشت)، اما موفق شد سیستمی بسازد که اکنون سعودیها به دنبال بازیکن هستند. بر اساس آن، لیگ، نه باشگاهها، به صورت متمرکز در مورد انتقال بازیکنان مذاکره میکند و آنها را بین تیمها توزیع خواهد کرد. باشگاهها فقط به لیگ میگویند که چه پستی را باید تقویت کنند. بودجه انتقال از طرف وزارت ورزش یا PIF اختصاص مییابد. بن جیکوبز روزنامهنگار نوشت که تا سال ۲۰۳۰ این وزارتخانه ۱۹.۵ میلیون یورو برای نقل و انتقالات به باشگاههای محلی پرداخت خواهد کرد. PIF از سال ۲۰۲۱ تاکنون حدود ۶.۵ میلیارد یورو در ورزش سرمایهگذاری کرده است.
اگر ما در مورد ستاره بزرگی مانند رونالدو یا بنزما صحبت میکنیم، هیچکس از باشگاهها نمیپرسد. همه مذاکرات توسط یک هیئت دولتی متشکل از افرادی از PIF، وزارت ورزش و گردشگری انجام میشود. در طول فرآیند عمدتاً تحلیلگران به آنها توصیههایی میکنند. هیچکس با مدیران برنامه بازیکنان مذاکره نمیکند، هیئت بلافاصله برای مذاکره مستقیم به باشگاه میرود. نمایندگان باشگاه در این مورد در آخرین مرحله به هم متصل میشوند، زمانی که تنها چیزی که باقی میماند امضای اوراق و لبخند زدن به لنز دوربین است.