اولین چیزی که با خواندن این پیام مخاطب زندگی‌سلام به ذهنم رسید، داستان فردی بود که امام علی (ع) لجام مرکب خویش را به او سپرد تا ساعتی از او نگهداری کند. وقتی حضرت (ع) برگشتند، مرکب را بدون لجام و آن فرد دیدند. سپس دو درهم به غلام‌شان دادند تا به بازار برود و لجام تهیه کند. غلام در بازار آن فرد را دید که لجام را به دو درهم فروخت. غلام، برگشت و داستان را برای امام (ع) تعریف کرد. حضرت (ع) فرمود: «من مزد نگهداری‌اش را دو درهم درنظر داشتم. در عجبم از کسی که بیش از آن چه مقدر است، نمی‌یابد، اما به تعجیل، روزی خود را حرام می‌کند.» این حکایت و فرمایشات دیگر اهل‌بیت (ع) در باب حرام‌خواری به انسان هشدار می‌دهد که با تصمیمات اشتباه روزی حلال خویش را که خدا مقدر کرده، حرام نکند. در این مطلب می‌خواهیم به آثار مخرب دنیوی حرام‌خواری اشاره کنیم.

 حرام‌خواری فقط دزدی نیست

حرام‌خواری لزوما خوردن لقمه‌های دزدی نیست که البته این هم یکی از مصادیق آن است..

هر چیزی که حق انسان نیست و رسیدن به آن از راه دوز و دغل انجام شود، کاری حرام و استفاده از منافعش حرام‌خواری به حساب می‌آید؛ از کوچک‌ترین کار‌ها که جا زدن در صف نانوایی است و حق عده‌ای ناحق می‌شود تا گرفتن وام غیرقانونی یا استفاده از امکانات بیت‌المال به واسطه سفارش یک آشنا که برای انسان مهیا شود، درحالی که برای دیگران چنین موقعیتی پیش نمی‌آید.

اگر از راه حرام مال خود را چند برابر کردیم، بی‌برکتی سبب صرف بیهوده آن می‌شود و تاسف و پشیمانی از هزینه‌ای که شده، نتیجه آن است. مواردی مثل مورد سرقت واقع‌شدن، گم شدن، هزینه برای بیماری و ... در کمین این گونه اموال است. حدیثی از امام صادق (ع) در همین باره نقل شده که ایشان فرمودند: «کسی که مالی از حرام به دست آورد، خدا بر او مشکلات مالی و مادی مسلط می‌کند که مدام فکرش درگیر باشد و آرامشی در بهره‌مندی از آن ندارد.» (بحار، ج۷۳، ص۱۵۰)

 از ذلت تا نداشتن حال عبادت

ذلت و خواری از دیگر آثار حرام‌خواری است. معمولا انسان شیوه رسیدن به مال حرام را پنهان می‌کند و در نظر دیگران آن را حاصل رنج و تلاش خویش نشان می‌دهد، اما عاقبت آن رسوایی است که همان ذلت به حساب می‌آید. از سوی دیگر، استرس و نگرانی از لو رفتن این موضوع، مدام همراه اوست و لذت‌بردن از داشته‌ها را به حاشیه می‌برد. از دیگر آثار حرام‌خواری دوری از عبادت و نداشتن موفقیت در ارتباط با معنویات و دعا و نیایش و کسب آرامش است. از یک سو کسالت و تنبلی و از سوی دیگر بی‌توفیقی او را از این طریق دور می‌کند.

 وقتی دیگر حق را نمی‌بینیم

نشنیدن حق و ندیدن واقعیت هم از دیگر آثار حرام‌خواری است. فرد حرام‌خوار آن جا که در مقابل حق و باطل قرار می‌گیرد، توان شنیدن و دیدن حقانیت را ندارد و به سوی باطل گرایش پیدا می‌کند و ممکن است در این مسیر به دیگران ظلمی روا دارد. چنان که عده‌ای در روز عاشورا با وجود درک پیامبر (ص) و شناخت فرزندش حسین (ع)، به دلیل حرام‌خواری گوشی برای شنیدن حق و چشمی برای دیدن واقعیت نداشتند، بر روی او تیغ کشیدند و آن جنایت هولناک را رقم زدند در حالی که در باطن خویش، او و قیامش را حق می‌پنداشتند.

 فساد در نسل

اثر دیگر حرام‌خواری، فساد نسل است یعنی تاثیر سوء در فرزندان دارد و کسانی که با آن مال حرام درگیر بودند، زمینه دوری از حق و انتخاب باطل برای آن‌ها بیشتر فراهم می‌شود، اما نه این که اختیار از آن‌ها گرفته شود. چه‌بسا ممکن است فرزندی با وجود این شرایط، راه درست را انتخاب کند و به مدد الهی از حرام دور شود. اما معمولا چنین است که فرزندان و مرتبطان با این اموال هم خیری از آن نصیب شان نمی‌شود.

 سقوط سلسله‌وار

در کل حرام‌خواری زمینه دوری از حلال را فراهم و راه انسان را از صراط مستقیم منحرف می‌کند و مانند دومینویی خطرناک به سرعت و سلسله‌وار او را در مسیر سقوط از همه داشته‌های انسانی، مادی و معنوی قرار می‌دهد که انتهای آن دره‌ای هولناک است. وقتی گرفتار حرام شدیم، شیطان و نفس انسان، غفلت را پیش روی ما قرار می‌دهد که خود نمی‌فهمیم دچار چه گناهی شدیم، از این رو به راه غلط ادامه می‌دهیم و بیش از پیش خود را در آن غرق می‌کنیم.

منبع: خراسان