روح الله دهقانی فیروزآبادی، معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در نشست معرفی نظام جدید ارزیابی دانش‌بنیان‌ها گفت: ارتقای آیین نامه ارزیابی و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان موضوع مهمی است. اساس و پایه کل جریان اقتصاد دانش بنیان کشور بر اساس این ارزیابی شکل می‌گیرد.  

دهقانی با بیان اینکه این قانون برای دسته بندی هر دانش بنیانی معیار بود گفت: این قانون ۱۰ سال به خوبی اجرا شد و با گذشت زمان بسیار استوار‌تر خواهد شد. معاونت علمی، ستاد‌های معاونت علمی و اقتصاد دانش بنیان، زیرساخت‌های توسعه علم و فناوری کشور بر مبنای قانونی مبنی بر قانون حمایت از موسسات و شرکت‌های دانش‌ بنیان فعالیت می‌کنند.
 
به گفته وی، در سال ۸۹ و ۹۰ تعداد ۵۰ شرکت دانش‌بنیان شناسایی شده بودند و اکنون ۹ هزار شرکت فعالیت می‌کنند. در حال حاضر ابعاد شرکت‌ها، توسعه بازار، نقش آن‌ها در بازار و ... با سال‌های گذشته متفاوت و تصویب قانون جهش تولید لازم است.

او گفت: در طول این سال‌ها بر اساس تجربه و مطالعه، ۶ ماهه ارزیابی دانش بنیان‌ها مورد بررسی قرار گرفت. بیش از ۱۰۰ شرکت دانش بنیان تراز، دستگاه‌های اجرایی این حوزه، شورای راهبری دانش بنیان‌ها در این مدت اقدام به ارزیابی آیین نامه دانش بنیان‌ها کردند.

وی ادامه داد: سعی شده با تجمیع نظرات به ارتقای قانون ارزیابی دانش بنیان‌ها پرداخته شود و به این واسطه نقاط قوت توسعه و نقاط ضعف پوشش داده شود تا در دوره جدید معاونت، تاثیرگذاری‌ را در اقتصاد دانش بنیان داشته باشیم.

نظام ارزیابی مسیر‌های خود را طی کرده و اجرای آن از امروز آغاز می‌شود. شرکت‌های نوپا از درصد بالاتری در ارزیابی نظام جدید نسبت به دیگر شرکت‌های فناوری برخوردارند. تایید ارزیابی نهایی شرکت‌های دانش بنیان توسط معاونت علمی صورت می‌گیرد و مجموعه‌های همگام نیز مانند پارک‌های علم و فناوری می‌توانند در ارزیابی‌ها کمک کنند.

وی با اشاره به نگرش کلی و روح حاکم بر آیین نامه ارزیابی گفت: روح حاکم بر آیین نامه جدید این است که لزوما به این فکر نکنیم که چه فناوری در سطح بالا و یا متوسط است و بر‌مبنای پیچیدگی قضاوت نکنیم. بنابرین دیگر تقسیم بندی بر مبنای سطح فناوری در ارزیابی شرکت‌ها وجود ندارد بلکه محصولات، خدمات و فرآیند‌ها در نظر گرفته شده ‌اند.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری بیان کرد: اینکه یک شرکت دانش بنیان چقدر تاثیر ملی دارد، چند نیروی انسانی متخصص واقعی در تحقیق و توسعه فعالیت دارند و فرصت اشتغال ایجاد شده چه میزان است، یا اینکه چقدر  شرکت‌ها ثروت ایجاد می‌کنند و تا چه سطحی مسائل مردم را حل می‎کنند جزو فرایند‌های ارزیابی در مدل جدید هستند.

وی با اشاره به دسته‌بندی جدید شرکت‌های دانش بنیان گفت: شرکت‌ها در مدل جدید، به نوپا، نوآور و فناور تقسیم می‌شوند؛ شرکت‌های نوپا شرکت‌های فعال در حوزه تحقیق طراحی و توسعه محصولات و خدمات فناورانه که هنوز از نظر کسب و کاری و اقتصادی به بلوغ کافی دست پیدا نکرده اند.  

وی افزود: شرکت‌های نوآور شرکت‌هایی هستند که حداقل در فهرست کالا و خدمات دانش بنیان داشته باشند، بر فرایند طراحی و تولید محصولات دانش بنیان خود مسلط بوده و دارای رشد پایدار در تولید و فروش آن‌ها باشند؛ سهم فروش دانش بنیان‌ها در این شرکت‌ها کمتر ار ۵۰ درصد است.  

او ادامه داد:  شرکت‌های فناور نیز شرکت‌هایی هستند که دارای حداقل یک محصول خدمات فناورانه موجود در فهرست کالا و یا خدمات دانش بنیان بوده و بر فرایند طراحی و تولید آن محصول مسلط بوده و سوابق و مستندات توسعه محصول را دارا باشد این شرکت باید از رشد پایدار در تولید و فروش خود برخوردار باشد تمرکز اصلی فعالیت‌های اقتصادی و تجاری شرکتی باید در حوزه دانش بنیان بوده و سهم فروش دانش بنیان از کل فروش شرکت حداقل ۵۰ درصد باشد.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری با اعلام اینکه نظام جدید ارزیابی شرکت‌ها از فردا اجرایی خواهد شد، تصریح کرد: مدل جدید به صورت پایلوت و آرام آرام جلو خواهد رفت و فعلا فرایند با سامانه‌ای که در حال حاضر وجود دارد، انجام می‎شود و ظرف ۲-۳ ماه آینده سامانه جدید راه اندازی خواهد شد.

دهقانی با اشاره به اینکه در مدل گذشته ارزیاب‌های ما بعضا تخصص لازم نداشتند و بعضا برای شهر‌های دور از تهران دور از دسترس بودند، گفت: به همین منظور در مدل جدید، ارزیابی شرکت‌های نوپا با آیین نامه‌های مشخص شده به پارک‌های علم و فناوری و مجموعه‌هایی که سابقه درخشان و تجربه بلند مدت دارند، به عنوان کارگذار فعالیت خواهند کرد. البته نکته مهم این است که بحث تاییدیه دانش بنیانی صرفا توسط معاونت اعلام اما ارزیابی توسط مجموعه‌های برگزیده انجام می‌شود.