نمایشگاه و نشست روایت قتل ناصرالدین شاه با نمایش کتیبه‌های مقبره ناصرالدین شاه و آثاری از گنیجینه کاخ گلستان با همکاری موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم صبح امروز یکشنبه ۲۵ تیرماه ۱۴۰۲ در مجموعه میراث جهانی گلستان برگزار شد.

آفرین امامی مدیر مجموعه فرهنگی‌تاریخی میراث جهانی گلستان با ابراز خوشحالی از افتتاح نمایشگاه روایت قتل ناصرالدین شاه این اتفاق را مهم دانست و از تولیت حرم حضرت عبداعظیم برای این همکاری تشکر کرد.

قصه‌سازی و روایت‌گری باید جایگزین شی‌محوری شود

او با بیان اینکه در بازدید از موزه آستان مقدس حضرت عبدالعظیم و قرابت اشیای آن و کاخ گلستان همچنین ایجاد ارتباط بین این اشیا پیشنهاد برگزاری نمایشگاه مطرح شد و مورد موافقت تولیت قرار گرفت، افزود: پس از طرح توسعه حرم ۴۶ قطعه این کتیبه به مخزن موزه حرم منتقل و پس از آن نیز ۱۶ قطعه به نمایش عموم گذاشته شد که امروز برای اولین بار این کتیبه در کامل‌ترین شکل در کاخ گلستان به نمایش درآمده است.

امامی افزود: نمایشگاه‌ها و برگزاری چنین رویداد‌هایی شبیه به کتاب هستند. همان‌طور که کلمه‌ها نمی‌توانند به تنهایی روایتگر موضوعی باشند و مفهومی را انتقال دهند اشیای تاریخی نیز به تنهایی معنایی را منتقل نمی‌کنند.

او با بیان اینکه آثاری که در کنار کتیبه به نمایش گذاشته شده‌اند تکمیل کننده روایت این قتل هستند، ادامه داد: اشیا مانند کلمات کنار هم قرار داده می‌شوند و موجب ماندگاری روایتی در ذهن بازدیدکننده می‌شوند که محال است فراموش شوند.

مدیر مجموعه میراث جهانی گلستان بر این موضوع تاکید کرد که موزه‌ها به جای شی‌محوری باید به سمت قصه‌سازی و روایت‌گری بروند و آثار را در قالب روایت به معرض نمایش بگذارند.

کتیبه‌ای با نگارش خاص و روایتی مشخص/ اشیای مرتبط با ساعات پایانی زندگی ناصرالدین شاه

محمدرضا بهزادی دبیر علمی و اجرایی نمایشگاه در توضیح آثار به نمایش گذاشته شده، گفت: کتیبه به نمایش گذاشته شده شامل روایتی منظوم مشتمل بر ۴۰ بیت است که در ۴۳ قطعه توسط سید علی حکیم معیری متخلص به شمس‌المعالی سروده شده و واقعه روز قتل ناصرالدین شاه را با جزئیات تاریخی از جمله ورود شاه به حرم مطهر، نیایش و مناجات شاه، معرفی قاتل، اشاره به نقش علی‌اصغر خان امین‌السلطان در انتقال جنازه شاه از «زاویه مقدسه» تا طهران، کفن و دفن جنازه شاه و به امانت گذاشتن آن در تکیه دولت، انتقال پیکر شاه به حرم و دفن او تا حرکت مظفرالدین شاه از تبریز به تهران و تاجگذاری او را در ابیاتی ساده و موجز روایت می‌کند.

او درباره چرایی و چگونگی برگزاری این نمایشگاه بیان کرد: تعداد زیادی از کتیبه‌های مقبره ناصرالدین شاه در تحولات پس از انقلاب به موزه و خزانه حرم عبدالعظیم انتقال داده شده که با همکاری تولیت توانستیم ۳۸ قطعه کتیه‌ها را با رعایت پروتکل‌ها به کاخ گلستان منتقل کنیم.

او تاریخ سرودن این اشعار را ۱۳۱۷ ه ق چهار سال پس از قتل ناصرالدین شاه عنوان کرد و ادامه داد: این کتیبه سبک نگارشی خاصی دارد و شبیه به کتیبه‌های دوره صفویه است که روایت مشخصی را بیان می‌کند و از این لحاظ ارزشمند است.

بهزادی همچنین در ارتباط با سایر اشیای به نمایش گذاشته شده در این نمایشگاه گفت: دفترچه خاطرات ناصرالدین شاه تا ۱۵ ذی‌القعده دو روز قبل از قتل، دستمال خونی که زمان قتل در محل گلوله قرار داده شده، مبل با رویه آغشته به خون ناصرالدین شاه که پس از مضروب شدن روی آن نشسته، جعبه خاتم‌کاری قرار داده شده روی مزار شامل ۵۸ کتابچه (جزقرآن) همچنین جعبه چوبی قرار داده شده روی مزار شامل ۱۴ کتابچه (جز قرآن) پنج شی هستند که آخرین ساعات زندگی ناصرالدین شاه را روایت می‌کنند.

برگزاری نمایشگاه‌های مشترک موجب روشنگری جامعه می‌شود

محمد محیط طباطبایی رئیس کمیته ملی موزه‌های ایران (ایکوم) برگزاری نمایشگاه مشترک بین دو موزه را اتفاقی مبارکی دانست و افزود: موزه‌ها فضا‌های فرهنگی هستند که می‌توانند موضوعات تاریخی را معرفی و روایت کنند.

او برگزاری نمایشگاه‌های مشترک بین موزه‌ها را در راستای روشنگری، بیان حوادثی که دستخوش تغییر شده‌اند همچنین ارتباط با جامعه مفید دانست.

علیرضا اودران مدیر موزه آستان قدس حضرت عبدالعظیم نیز با ابراز رضایت از این همکاری بیان کرد: در بازدید خانم امامی از موزه آستان قدس حضرت عبدالعظیم طرحی برای برگزاری چنین نمایشگاهی مطرح شد و مورد موافقت تولیت قرار گرفت که اتفاق خجسته‌ای است و امیدوارم با توجه به اشتراکات دو موزه‌ای همکاری ادامه‌دار باشد.

رونمایی از کتیبه اشعار روایت ترور ناصرالدین شاه از از زمان ورود به حرم تا خاکسپاری/ نمایش ۵ شی و ۳۸ قطعه کتیبه برای روایت یک قتل

نمایشگاه «روایت قتل ناصرالدین شاه» تا نهم مردادماه ۱۴۰۲ در مجموعه میراث جهانی گستان دایر خواهد بود و نشست‌های تخصصی طی این ایام برگزار می‌شود.