آیین اهدای جوایز پدیدآورندگان آثار شایسته‌تقدیر و تجلیل از ناشران آثار برگزیده چهلمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران شنبه ۲۴ تیر در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار شد.

این برنامه با حضور محمد مهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، اعضای هیئت علمی، داوران، پدیدآورندگان آثار شایسته تقدیر و ناشران آثار برگزیده و شایسته تقدیر این دوره از جایزه کتاب سال، مدیران و مسئولان فرهنگی کشور و اصحاب قلم، فرهنگ و رسانه برگزار شد.

لازم به ذکر است که آیین معرفی برگزیدگان چهلمین دوره جایزه کتاب سال و سی‌امین جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بهمن‌ماه ۱۴۰۱ با حضور رئیس جمهور محترم برگزار شد.

حجت‌الاسلام حمید پارسانیا، دبیر کمیته علمی چهلمین دوره جایزه کتاب سال گفت: کتاب محل استقرار کلمه است. کلام و کلمه نیز حلقه وصل عالم معنا به دنیا است. انکشاف معنا و ظهور حقیقت در عالم همان کلمه است. کلمه در بیان ثبات زمانی ندارد، اما نوشتار از استقرار بیشتری برخوردار است. کتاب است که حیات و زندگی انسان را بسط می‌دهد.

وی افزود: کلام الهی از مسیر قلم و دست نویسندگان کتابت می‌شود و تقدیر از نویسندگان تقدیر از خداوند سبحان نیز است. کلمه و کتاب آغاز ظهور فیض الهی است و نویسندگان مجرای آن هستند و وظیفه ماست تا از آن‌ها تقدیر کنیم.

 در ادامه مراسم یاسر احمدوند، معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت:جایزه کتاب سال جایزه مهم و معتبری است، جایزه‌ای که ۴۰ سال از آن می‌گذرد جایزه معتبری است؛ دلیل آن نیز دقت‌نظر و توجه علمی برگزارکنندگان و حفاظت از جایگاه آن است. شاید به قدر کافی برگزیدگان و شایستگان تقدیر آن شناسایی نمی‌شوند و ما در این زمینه ضعف داشته و نیاز به کار ترویجی در این زمینه داریم.

احمدوند گفت: حمایت از تولید محتوا صرفا مربوط به وزارت ارشاد نیست و نهاد‌های علمی به ویژه وزارت علوم و وزارت بهداشت نیز توجه و اهتمام ویژه‌ای برای ترویج و معرفی آثار برگزیدگان و استفاده از آن‌ها و جایگاه دادن به برگزیدگان داشته باشند. وزرات ارشاد نیز حمایت ویژه‌ای در معرفی آثار انجام می‌دهد.

محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در ادامه این مراسم گفت: در سال ۱۴۰۲ بیش از ۱۰۸ هزار کتاب تالیف و ترجمه شده است، این آمار نشان می دهد که جریان فرهنگی کشور رو به جلو حرکت می‌کند و برخی از این کتاب برای نخستین بار چاپ شدند و برخی آثاری هستند که تجدید چاپ شده اند.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت : صدور مجوزها برای کتاب با قدرت انجام می‌شود، شاید کمتر از دو درصد کتاب‌ها به بحث‌های کارشناسی دوباره می‌رسد، تا مورد بررسی قرار بگیرند. باید این رفت و برگشت با حداقل تاخیر، حداکثر دقت و احترام به خالق اثر انجام شود. حتی یک نویسنده نباید از این روند دلخور باشد.

او درباره ادامه‌ فعالیت جایزه کتاب سال گفت: بنا داریم تا در این حوزه با نظارت و حمایت آثاری مورد تجلیل و حمایت قرار بگیرد که بتواند مسایل مرتبط با حوزه خود را حل کند. فعالیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مبتنی بر خلاقیت است.

اسماعیلی با بیان اینکه حدود یک میلیون و ۴۰۰ عنوان کتاب در نمایشگاه در بخش مجازی به فروش رسیده است، ادامه داد: این روند عدالت فرهنگی ایجاد کرد و از همه شهرها به طور یکسان توانستند از این امکانات استفاده کنند.

وزیر فرهنگ درخصوص سرانه مطالعه در ایران اعلام کرد: نمی‌توان گفت که اطلاعات دقیقی از سرانه مطالعه داریم اما آخرین بررسی نشان می‌دهد، سرانه مطالعه برای هر ایرانی ۳۳ دقیقه، بدون درنظر گرفتن کتاب‌های ادعیه، آموزشی و کمک درسی است.

وی افزود: بخش عمده فروش کتاب در نمایشگاه کتاب به کتاب‌های کودک و نوجوان اختصاص دارد. بایستی مسئولان در وزارت ارشاد بسته کامل ‌و جامعی را برای این هدف رونمایی کنند.

اسامی کتاب های شایسته تقدیر چهلمین جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی به شرح زیر است:

دائرة‌المعارف‌ها و فرهنگ نامه ها

دانشنامه امام خمینی، تألیف گروه نویسندگان، به‌اهتمام سیدضیاء مرتضوی

فلسفه و روان‌شناسی
فلسفۀ اسلامی

نوآوری‌های فلسفی حکیم سبزواری، تألیف حسینعلی شیدان‌شید و محمدهادی توکلی

دین
کلیات اسلام

مستدرک الفقیه علی امل الامل و ملحقاته، تألیف محمدتقی فقیه‌عاملی (الحفید)

محدث‌نامه، احوال و آثار سیدجلال‌الدین حسینی ‌ارموی (۱۳۲۳ـ۱۳۹۹ق)، تألیف علی صادق‌زاده‌وایقان، 

حدیث

زیارت عاشورا از آغاز تا امروز؛ اثبات اصالت زیارت عاشورای مشهور با استناد به بیش از ۱۶۰ نسخۀ خطی از منابع این زیارت، تألیف سیدمهدی محمودی

آینه خودیابی: شرح حکمت صدوپنجاه نهج‌البلاغه، تألیف احدفرامرز قراملکی با همکاری فهیمه ساجدی‌مهر
 
فقه و اصول
تألیف
 بحوث فی شرح مناسک الحج: تقریرا لابحاث السید محمد رضا السیستانی، تألیف امجد ریاض و نزار یوسف
 
تصحیح
مصباح الفقیه، تألیف رضا بن محمد هادی الهمدانی، تصحیح محمد باقری، نورعلی نوری و محمد میرزایی
 النهایه فی مجرد الفقه و الفتاوی، تألیف ابوجعفر محمد بن الحسن بن علی الطوسی، تصحیح مؤسسۀ امام هادی علیه‌السلام
 
علوم اجتماعی
جريان‌شناسی فکری فرهنگی در ایران معاصر: احياگري ديني، تأليف سيدمحسن طباطبايي‌فر، زیرنظر شورای علمی طرح، تهران: مؤسسۀ فرهنگي و هنري آفتاب خرد
 
علوم سیاسی
الگوهاي علم سياست در حكمت متعاليه،‌ تأليف محمد پزشگي

 حسابداري
 نظريه‌ها و كاربردهاي اخلاق حرفه‌اي در حسابداري (ج ۱ـ۲)، تأليف محمد نمازي و حسين رجب‌دري،
 
زبان
زبان‌شناسی
 ترجمه دیداری‌شنیداری: رویکرد بینارشته‌ای در زیرنویس‌گذاری، تألیف ژان‌مارک لاوور و آدریانا شربان، ترجمة دانیال بسنج و عسل امیرخوانساری
 
علوم خالص
کلیات و تاریخ علم
تألیف

 رستنی‌ها و پدیده‌های نباتی در تاریخ طبری، تألیف محمدحسن ابریشمی
ترجمه
چرا به علم اعتماد کنیم؟، تألیف نیومی اورسکیز، ترجمۀ میثم محمدامینی
 
زیست‌شناسی
 مبانی فیزیولوژی جانوری، تألیف کریستوفر د. مویز و پاتریشیا م. شولت، ترجمة آمنه رضایوف، سیدپیمان مقدسی، سکینه علی‌جان‌پور و زهرا قاسم‌زاده
 
زمین‌شناسی
 پارینۀ لرزه‌شناسی، تألیف جمیز مک کالپین، ترجمة حمید نظری و منوچهر قریشی
 
علوم کاربردی
علوم پایه پزشکی
 دانشنامۀ استخوان‌ها و مفاصل، تألیف سهیل میرزایی
 
پیراپزشکی
 جنبه‌های آزمایشگاهی درمان ناباروری، تألیف مجتبی رضازاده ولوجردی، لیلا راشکی‌قلعه‌نو، سارا دربندی، مهسا دربندی، فاطمه حسنی و مریم زارع
 
بالینی
 روماتولوژی سالمندان، گردآوری و تدوین احمد سلیم زاده
 
پزشکی عمومی
هنر و دانش گرفتن شرح‌حال و معاینۀ بالینی: سیستم قلب و عروق، تألیف علی‌اکبر توسلی
 
دامپزشکی
تألیف
عفونت‌ها و مسمومیت‌های غذایی باکتریایی، تألیف میرحسن موسوی و سیدامین خطیبی
 
مهندسی مواد و معدن
پوشش دادن فلزات، تألیف محمد قربانی،
 
مهندسی عمران
تألیف
 احتمال و آمار مهندسی، تألیف سیدمحمود طاهری، 
ترجمه
اندرکنش دینامیکی قطار ـ پل در راه آهن پرسرعت: نظریه و کاربردها، تألیف خی شیا، نان جانگ و وی وی گو، ترجمۀ جبارعلی ذاکری‌سردرودی، مبین آقاخانی‌زاد و چنگیز شهدی

مهندسی شیمی
مهندسی تولید از چاه‌های گازی، تألیف احسان خامه‌چی، تهران
 
مهندسی صنایع
زنجیره‌های تأمین دیجیتال، تألیف توماس رازک، دنیل سیتز، متیاس دیک و کای اووه گاندرمن، ترجمۀ سجاد شکوهیار و عباس منوچهری‌راد
 
مهندسی کشاورزی
پهپادهای کشاورزی حرفه‌ای صلح‌آمیز، تألیف کی. آر. کریشنا، ترجمۀ زهرا خوشنودی‌فر، مستانه غنجی و پرویز رحیمی‌مصلح‌آبادی

هنر
کلیات هنر

زیبایی‌شناسی زندگی روزمره، تألیف اندرو لایت و جاناتان اسمیت، ترجمۀ شیما بحرینی،

تاریخ مفاهیم بنیادین زیبایی‌شناسی، تألیف ووادیسواف تاتارکیویچ، ترجمۀ حمیدرضا بسحاق،
 
هنرهای تجسمی
دایره‌المعارف دستبافته‌داری استان کرمان، تألیف عقیل سیستانی

عکاسی
تاریخ جهانی عکاسی، تألیف نیومی روزنبلوم، ترجمۀ کریم متقی
 
موسیقی
 آدورنو و موسیقی، تألیف رابرت ویتکین، ترجمۀ حسن خیاطی
 
ادبیات
داستان بلند و رمان
صور، نوشتۀ حسینعلی جعفری، 
عزرائیل، ج ۱: کهنه سرباز، نوشتۀ نیما اکبرخانی
 
داستان کوتاه
ویروس عاشق، نوشتۀ مجید رحمانی، تهران
 
شعر کلاسیک
زیر ساعت حرم، سروده مریم سقلاطونی
مرتد: مجموعۀ غزل، سرودۀ مهدی جهاندار
 
شعر نو
میان جیوه و اندوه (۱۳۹۶ـ۱۳۹۹)، سرودۀ لیلا کردبچه
 
نقد ادبی
تماشای روایت: بررسی تحلیلی روش انتقال عناصر داستان از روایت به درام، تألیف مجید آقائی

خودانتقادی ادبی: رساله‌ای در نقد هنر خویشتن در عرصۀ ادبیات، تألیف مهرداد نصرتی
 
پژوهش ادبی
هشت‌رود‏: ارزیابی و نقد آثار هشت شاعر انقلاب اسلامی، تألیف محمدکاظم کاظمی،

متون قدیم
وحی بر توفان: اشعار مقبل اصفهانی (آقامحمد شیخا ـ قرن دوازدهم هجری) براساس پانزده نسخۀ خطی؛ تدوین و تصحیح امیرحسین مدرس، 

مشکاه المصابیح [مصطفی بن قباد لاذقی]، تصحیح و تحقیق: امین حق‌پرست، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار
 
تاریخ و جغرافیا
تاریخ اسلام
ریشه‌ها، پیامد‌ها، و شبهات جنگ جمل، تألیف نجم‌الدین طبسی، تحقیق ابراهیم رضایی‌کلیری و حسن بلقان‌آبادی
 
تاریخ ایران
دانشنامة کاشان، ج ۶: سکه‌های کاشان در موزۀ سکۀ بانک سپه، موزۀ ملی ایران و موزۀ رضا عباسی، پژوهش نسرین زهتاب، سعید سلیمانی و فربد مصنف، عکاس: مصطفی علیزادگان، زیرنظر حسین محلوجی، تهیه‌شده در بنیاد فرهنگ کاشان
 
مستندنگاری
عقیله، نوشته الهام امین، مشهد: شرکت به‌نشر (انتشارات آستان قدس رضوی)
 
جغرافیا
روش‌ها و تكنيك‌هاي پژوهش در ژئومورفولوژي،‌ تأليف مجتبي يماني
 
کودک و نوجوان
داستان تألیف
کلاس مخفی، نوشته محمدکاظم اخوان
 
شعر نوجوان

دلتنگم و می‌دانی...، سرودۀ مریم زندی، تصویرگر ناهید مظفری
قلب کوه از سنگ نیست، سروده غلامرضا بکتاش، تصویرگر مهناز انصاری