براساس اطلاع‌رسانی‌های قبلی قرار بود، سازمان جهانی بهداشت به عنوان بالاترین مرجع امروز (جمعه ۱۴ ماه ژوئیه) تصمیم نهایی خود را در خصوص سرطان‌زا بودن یا نبودن شیرین‌کننده مصنوعی «آسپارتام» که در نوشابه‌های رژیمی و بسیاری از خوراکی‌های دیگر به کار می‌رود به صورت رسمی اعلام کند.

همچنین یک گروه تخصصی دیگر هم روی همین موضوع تحقیق می‌کردند که نتایج متفاوت این دو مطالعه هم‌زمان، امروز (جمعه) منتشر شد.

 یکی از این بررسی‌ها توسط آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان، از شعبات ویژه سازمان جهانی بهداشت انجام شده و گزارش دیگر نیز از سوی هیئت منتخبی زیر نظر سازمان جهانی بهداشت و سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل ارائه شده است.

آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان مستقر در لیون فرانسه به طور دوره‌ای خطرات سرطان بالقوه را بررسی می‌کند، اما در ارزیابی خود مشخص نکرده است که منظورش از «احتمالا سرطان‌زا بودن» این شیرین‌کننده چقدر است.

اگر این‌گونه باشد آسپارتام هم با ۳۰۰ عامل سرطان‌زای احتمالی دیگر از جمله عصاره آلوئه‌ورا، ترشی آسیایی سبزیجات و حرفه نجاری در یک ردیف قرار می‌گیرد. با این حال دستورالعمل استفاده از این شیرین کننده تغییر نمی‌کند.  

فرانچسکو برانکا، مدیر تغذیه سازمان جهانی بهداشت گفت: ما به مصرف کنندگان نمی‌گوئیم که مصرف آسپارتام را به طور کامل متوقف کنند بلکه فقط توصیه می‌کنیم کمی اعتدال را رعایت کنند.

نتایج این دو مطالعه چه بود؟

بر اساس مطالعات انجام شده از سوی آژانس تحقیقات سرطان سازمان جهانی بهداشت روی انسان، شواهد «محدود» نشان می‌دهد که آسپارتام «احتمالا» با سرطان کبد مرتبط است.

اما در یک ارزیابی جداگانه، کارشناسان سازمان جهانی بهداشت و آژانس سازمان غذا و کشاورزی با به روز کردن مطالعات خود و بررسی میزان مصرف روزانه قابل قبول از این ماده به این نتیجه رسیدند که «هیچ مدرک قانع‌کننده‌ای» در سطوح مصرفی فعلی مبنی بر خطرناک بودن آسپارتام وجود ندارد.

البته چندی پیش سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد شیرین‌کننده‌های بدون قند به کاهش وزن کمک نمی‌کنند و می‌توانند منجر به افزایش خطر دیابت، بیماری قلبی و مرگ زودهنگام در بزرگسالان شوند.

آیا باید در مورد مصرف این ماده نگران باشیم؟

تا زمانی که از مقادیر مصرف توصیه شده فراتر نمی‌روید جای نگرانی نیست.  سازمان غذا و داروی ایالات متحده اعلام کرد که این شواهد علمی همچنان موید نظر این مرجع غذایی در مورد «بی‌خطر بودن» آسپارتام «برای جمعیت عمومی» در مقادیر محدود مصرفی است.

تقریبا هر ماده‌ای می‌تواند در مقادیر مصرف بیش از حد خطرناک باشد. متخصصان  اعلام کردند که حتی مواد مغذی ضروری مانند ویتامین آ، آهن و آب در صورت مصرف بیش از حد در عرض چند ساعت شما را می‌کشند.

بهترین انتخاب برای مصرف کنندگان

پیتر لوری، مدیر اجرایی «مرکز علم در منافع عمومی» معتقد است که انتخاب آسانی برای مصرف کنندگان وجود دارد.

او گفت: دست‌کم در مورد نوشیدنی‌ها، پیام ما این است که بهترین انتخاب شما، نوشیدن آب یا نوشیدنی‌های بدون شیرینی باشد.

آسپارتام چیست؟

آسپارتام یک شیرین کننده مصنوعی کم کالری است که حدود ۲۰۰ برابر شیرین‌تر از شکر است. این ماده یک پودر سفید و بی بو و پرمصرف‌ترین شیرین کننده مصنوعی در جهان است. آسپارتام به عنوان یک افزودنی مجاز غذایی در اروپا و ایالات متحده طبقه‌بندی شده و در بسیاری از غذاها، نوشیدنی‌ها مانند نوشابه‌های رژیمی، دسرها، آدامس‌ها، دارو‌ها از جمله قطره‌های سرفه و غذا‌هایی که برای کمک به کاهش وزن هستند، استفاده می‌شود.

آسپارتام در سال ۱۹۷۴ توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده با مصرف روزانه قابل قبول ۵۰ میلی‌گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن تایید شد. طبق گفته این سازمان، یک فرد با ۶۰ کیلوگرم وزن می‌بایست حدود ۷۵ بسته آسپارتام مصرف کند تا به میزان غیرمجاز برسد.

کارشناسان سازمان ملل هم در سال ۱۹۸۱ ایمنی آسپارتام را ارزیابی کردند و حد مجاز روزانه ایمن را کمی پایین‌تر، یعنی در حدود ۴۰ میلی گرم آسپارتام به ازای هر کیلوگرم وزن تعیین کردند.

منبع: یورونیوز