رهبر انقلاب دیروز در بخش پایانی بیاناتشان به مسئله تشکیل کانون های تبیلیغی در حوزه های علمیه اشاره کردند و فرمودند: « احتیاج داریم به یک کانون اساسی. مرکز هم در درجه‌ی اوّل، حوزه‌ی علمیّه‌ی قم است؛ وقتی در قم این کار انجام گرفت و تجربه‌ای شد، آن‌وقت در حوزه‌های بزرگ سراسر کشور هم این کار میتواند تکرار بشود؛ تشکیل کانونی با مأ‌موریّتِ اوّلاً تهیّه‌ی موادّ تبلیغیِ به‌روز و... مأ‌موریّت دوّم، تنظیم شیوه‌های اثرگذار تبلیغی است... بعد هم تربیت مبلّغ.»

رهبرانقلاب درباره اهمیت این بخش از بیاناتشان فرمودند: « به نظر من این نکته‌ی -کانون های تبلیغی- آخر، از جهاتی اهمّ نکات است...شما خودتان شاید همینهایی را که بنده گفتم، با دو برابر اضافه هم میدانستید، ما هم حالا گفتیم؛ خب اینها چه جور عملی بشود؟ مهم این است.»

درباره مفهوم کانون هایی که رهبرانقلاب در بیاناتشان به آن اشاره کردند با حجت الاسلام والمسلمین علی مهدیان از اساتید حوزه گفت و گو کردیم و نظرشان را در این باره پرسیدیم.

حجت الاسلام مهدیان درباره اهمیت تبلیغ گفت: مسئله تبلیغ به تنهایی می‌تواند باعث تحول حوزه علمیه شود و حوزه علمیه را به سرعت پای کار انقلاب اسلامی بیاورد و از اینی که هست، البته همینی هم که الان هست، نسبت به گذشته خیلی پیشرفت کرده، اما می‌تواند حوزه علمه را به سرعت متحول کند، رشد و ارتقا بدهد و حتی به لحاظ علمی و اندیشه‌ای هم حوزه علمیه را با یک نقطه عطفی مواجه کند و آن را پیش ببرد.

وی افزود: من درباره اهمیت مقوله تبلیغ خیلی نمی‌خواهم صحبت کنم چون در پیام حضرت آقا تبیین شد اما نکته‌ مهم این است که در بند انتهایی سخنان ایشان یک راهکار عملیاتی برای فرمایشات خودشان بیان می‌کنند و این راه بسیار مهمی است. در واقع چه کنیم که تبلیغ کنیم و ضرورت و اهمیت و با این ابعاد و لوازم بتواند در کشور اقامه شود و حوزه‌ی علمیه تبلیغ را تبدیل به اولویت اول کند و در راس امور قرار بگیرد؟

اول: کانون ها باید شکل بگیرد نه یک کانون

حجت الاسلام مهدیان با اشاره به اینکه این کانون ها باید تکثر داشته باشد گفت: رهبرانقلاب پیشنهاد ایجاد کانون‌های تبلیغی را می‌دهند. دو تا نکته درباره‌ی کانون‌ها عرض کنم اول اینکه «کانون‌ها» است و نه یک کانون. لذا نیاز داریم که تعداد کانون‌ها به صورت خودجوش داخل حوزه‌ علمیه توسط علما و فضلا و طلاب شکل بگیرد و مرکز مدیریت حوزه علمیه برای ایجاد این کانون‌ها زمینه‌سازی کند. چیزی که شما در فضای علمی و تحصیلی به نام «مدرسه» می‌شناسید که در دوره‌ی رشد طلبه‌ها وارد مدارس علمیه می‌شوند و تحصیل می‌کنند با این کانون ها متفاوت است. ما کانون‌هایی را می‌خواهیم برای «دوره‌ خدمت» که در واقع طلبه‌ها وارد آنجا شوند و در عین اینکه رشد می‌کنند، برای اقدام تبلیغی و تاثیرگذاری اجتماعی مهیا بشوند.

دوم: کانون متناسب با عینیت جامعه است

وی درباره تفاوت شیوه های مرسوم حوزه های علمیه با آنچه رهبرانقلاب تاکید داشتند نیز گفت: نکته دوم اینکه این کانون ها، غیر از اموری است که امروز در حوزه‌ علمیه وجود دارد. کانون کاملا ناظر به نیازهای جامعه و نیازهای انقلاب اسلامی شکل می‌گیرد. یعنی کانون متناسب با صحنه‌ عینیت جامعه است. یعنی ما با یک محیط ایزوله که فرض کنید مثلا یک مدرسه‌ تربیت مبلغ هست و یک شاخه‌ تخصصی به نام تبلیغ یا فرض کنید یک محتواهایی را به طور کلی پژوهش می‌کنند و ارائه می‌دهند نیست بلکه کاملا ناظر به عینیت اجتماعی است و نیاز را پیدا می‌کند و محتوا را متناسب با آن و به روز ارائه می‌دهد که این محتوا ممکن است الان مفید باشد ولی سال دیگر مفید نباشد. لذا کاملا متوجه فضای اجتماعی روز است.

سوم: کانون ابتدا بر اساس ماموریت شکل میگیرد نه تخصص

استاد حوزه علمیه درباره نحوه شکل گیری این کانون ها بر اساس ماموریت نیز گفت: بنا به آنچه گفتیم نکته‌ مهم این است که این کانون‌ها ناظر به عینیت هستند، «ماموریتی» هستند نه اینکه یک تخصص خاصی باشند و بر محور تخصص شکل نگرفته باشند بلکه بر اساس ماموریت اجتماعی شکل گرفتند. البته بعد از این، وارد تخصص‌ها هم می‌شوند. یعنی اول ماموریت شکل می‌گیرد و بعد ذیل ماموریت، تخصص‌های لازم را شکل می‌دهند.

چهارم: کانون ها تک ساحتی نیستند بلکه محتوا، روش و مبلغ را با هم دارند

حجت الاسلام مهدیان نکته سومی که از ویژگی های این کانونها تشریح کرد اینچنین بود: این کانون‌ها چون ناظر به حل مساله هستند یک شاخه‌ای و یک حیثیتی نیستند یعنی تمام آنچه که یک تبلیغ نیاز دارد شامل «محتوا، روش و مبلغ»، هر 3 را تلاش می‌کنند که به دست بیاورند. لذا ما در فضای حوزوی خودمان از این جهت خیلی عقب هستیم. یعنی این طلبه‌ ما باید روش و شیوه‌های کار هنری و رسانه‌ای و تاثیرگذاری اجتماعی و محتوای ناظر به مسایل عینی را یاد بگیرد، پژوهش کند و بیاموزد که تاثیرگذاری کار هنری ناظر به شرایط امروز چگونه است. متاسفانه اینها در حوزه وجود ندارد و باید شکل بگیرد یعنی شیوه‌ هایی نو پیدا کنند و جامعه را تحلیل کنند و ببینند که چه شیوه‌های تبلیغی جواب می‌دهد. ممکن است بتوانیم به روش‌های متعددی برسیم ناظر به وضعیت امروز رسانه‌ای کشور و البته می‌تواند ایده‌هایی نو و مبتنی بر روش‌های عمیق دینی و ایمان افزایی‌های دینی خودمان هم باشد که حتی  روش‌های امروز را هم حتی به چالش بکشد یا ارتقا بدهد.لذا هم به لحاظ محتوا هم به لحاظ روش و هم به لحاظ مبلغ، ناظر به «عینیت» هستند.

پنجم: کانون ها باید عظیم باشند و ماموریت ملی داشته باشند

مهدیان توجه به ابعاد دقیق این ماموریت را نیز مهم دانست و گفت: آنچه نیاز است که خوب فهم شود این است که این کانون‌ها باید عظیم باشند. منظور از عظیم بودن این است که در واقع متوجه باشند که با مسایل ملی و کلان کشور مواجه هستند. لذا با کارهای خرد و کوچک، خودشان را راضی نکنند، بلکه آنقدر بزرگ و قدرتمند شده باشند که بتوانند مسایل تبلیغی و ملی و دینی کشور را حل و فصل کنند. کانون‌های کوچک با کارهای فردی و جزیی فرقی نخواهد کرد لذا این کانون‌ها باید بزرگ و عظیم باشند.

وی درباره تفاوت مدارس علمیه و این کانون نیز گفت: با این توضیحات ما نیاز به خیزش کانون‌های تبلیغی داریم. مدارس و موسسات ناظر به پژوهش و تحصیل و رشد علمی هستند؛ درحالی که این‌ کانون ها ناظر به تاثیر و تغییر ذهنیت و رشد ایمان مردم باید باشند و کاملا ماموریت‌گرا و ناظر به عینیت. منتهی همین کانون‌ها در دل خودشان می توانند طلبه را به لحاظ علمی هم رشد بدهند؛ هم به واسطه‌ اتصال او به منابع دینی مثل قرآن و روایات و هم این که اساسا علوم حوزوی را هم در مجموعه‌ کار خود داشته باشند و طلبه را از فضای حوزوی خود جدا نکنند بلکه او را کاملا به منظور و ناظر به تاثیر اجتماعی تربیت کنند.

مسئله تبلیغ باید از اجتهاد و علم و ... در حوزه علمیه بالاتر قرار بگیرد

استاد حوزه علمیه با اشاره به فعالیت کنونی برخی گروه های در قالب همین ماموریت کانون های مورد اشاره رهبری افزود: در فضای امروز حوزه می‌توانیم ببینیم که گروه‌ها و کانون‌هایی با همین رویکرد شکل گرفتند، محصولات علمی متنوع با روش‌ها و محتواهای مختلف و تربیت مبلغین وجود دارند اما این تعدادش کم است. باید کثیر باشد به طوری که اساسا صورت‌بندی حوزه متفاوت شود و تبلیغ در رتبه‌ اول و بالاتر از اجتهاد قرار بگیرد؛ حتی از علم و پژوهش‌های علمی سابق باید خلاص شود و کاملا ناظر به عینیت جامعه ویرایش شود. دوم اینکه گروه های فعلی بزرگ نیستند و عظیم نیستند. این کانون ها باید در حوزه شکل بگیرند؛ هم بصورت خودجوش توسط خود طلاب و هم توسط مسئولین و نهادها و مراجع بزرگوار زمینه‌سازی شود تا بتوانند با تعداد کثیر در جامعه شکل بگیرد و از عقاید مردم مراقبت کنند و همان را ارتقا دهند و هم بتواند به مبانی نرم‌افزاری تمدن غرب هجمه کند.

منبع: فارس