به نام خدای علی (ع) به نام آنکه شد مولا، غلام درگه اش و لقب گرفت شه لافتی، علی (ع)!

به نام ایزد منان، به نام آنکه جهان آفرید به نام علی (ع)؛ به نام خدا، به نام آنکه شکوهش قسم نهاد به اسم علی (ع)

به نام کاتب اعظم، به نام آنکه نوشت غدیر و خواندش علی (ع)؛ به نام خالق یکتا، به نام آنکه شد خالق امام الاتقیاء علی (ع)

بسم الله الرحمن الرحیم، الحمدالله الّذی جعلنا من المُتِمَسِّکین بولایه امیرالمومنین (ع)؛ و اینجا بود که عشق سرچشمه حیات بشریت ظهور کرد و در دل‌های عاشقان جوشید و خروشید و برتابید.

در آن روز بزرگ که دست امیرالمؤمنین علی (ع) در دستان پیامبر خدا (ص) بر قلب آسمان نشست و معجزه‌ای از دل تاریخ برشکفت.

تاریخ جان گرفت و نوشت و نوشت تا اهل آسمان و زمین شیدای این حکمت شوند؛ تمام عالم به حلاوت این اتفاق خوشایند، کامشان شیرین گشت و مستانه بر این اتفاق عزیز هلهله کردند. 

از عمق زمین تا جان آسمان، نام علی (ع) بود که طنین می‌انداخت بر بی قراری دل‌ها و نسیم خنک حق بود که می‌وزید بر پیمان ها.

آنجا غدیر بود!

آنجا غدیر بود و غدیر هم نام علی (ع) بود و چه خوش آن قول‌هایی که قسم یاد کردند برای هم پیمانی با علی (ع)!

و دوباره و دوباره باید گفت: الحمدالله الّذی جعلنا من المُتِمَسِّکین بولایه امیرالمومنین، الحمدالله برای عشق علی (ع)، الحمدالله برای نام مقدسش که بر زبان ما جاری است، الحمدالله خدای عزّوجل که منت نهاد بر ما که شد مولای ما امام علی (ع) ...

آن روز که خورشید آسمان رفت و علی (ع) جای او گرفت، آسمان طنین نور علی نور شد؛ آنجا که دست علی (ع) بر فراز آسمان نشست، آنجا فرشتگان سجده کردند و کبریا بوی گل گرفت؛ غدیر واقعه‌ای بزرگ بود، نام علی (ع) بهانه بود که تاریخ رنگ وجود بر خود گرفت.

درباره عید غدیر بدانیم!

عید غدیر ۱۸ ذی الحجه در تقویم قمری می‌باشد که توسط مسلمانان شیعه برای جانشینی صریح علی بن ابی طالب در مقام امامت پس از حضرت محمد (ص) پیامبر مسلمانان جشن گرفته می‌شود. 

غدیر، درخشنده‌ترین خورشید 

درخشنده‌ترین خورشید آسمان غدیر است؛ آخرین ماه‌های عمر شریف خاتم انبیاء (ص) جمعیتی انبوه از مسلمانان، در شرایطی ویژه و ممتاز، اجتماعی بزرگ، نزول آیاتی سترگ خطابه‌ای والا، پیمانی عمومی از زبان ها، بیعتی از یکان یکان مردان و زنان، این‌ها و چندی دیگر از این دست، از غدیر حماسه‌ای درخشنده و ماندگار آفریده است. 

خدای عزّوجل پیامبرش را به معرفی امامت آن مولای یگانه فرمان میدهد و رسالت را در گرو تبلیغ آن میداند:《‌ای رسول! آن چه از سوی پروردگارت بر تو نازل شده ابلاغ کن که اگر ابلاغ ننمایی، رسالت او را نرسانده ای! 》 

آنان که پیش رفته اند باز میگردند و آنان که نیامده اند میرسند. 

۱۲۰ هزار مسلمان، در کرانه برکه‌ای که غدیر خم نام دارد گردهم می‌آیند؛ منبری از جهاز اشتران فراهم می‌شود.

 پیام آور وحی، رسول اسلام (ص)، به سخن می‌ایستند و خطبه‌ای ایراد می‌فرمایند که راه نمای ابدیت می‌شود.

سند خطبه غدیر

غدیرخم، در میان شیعیان از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است. بسیاری از دانشمندان شیعه، به طور مستقیم یا غیرمستقیم، درباره غدیر، وقایع پیشین آن، وقایع پسین آن، آداب و اعمال عید غدیر، اهمیت و عظمت آن، متن خطبه پیامبر اکرم (ص) در غدیر، تحلیل خطبه، بررسی سند آن و ... کتاب‌های فروانی نوشته اند.

بیشتر بخوانید

آغاز جشن‌های عید سعید غدیر در حرم مطهر رضوی از امشب

در ۵۹ کتاب از منابع اصیل شیعه با ۳ سند متصل نقل شده است:

۱_ روایتی که به امام باقر (ع) می‌رسد در کتاب های《روضه الواعظین 》فتال نیشابوری، 《الاحتجاج》شیخ طبرسی و 《الیقین》سید ابن طاووس آمده است.

۲_ روایتی که به صحابی جلیل القدر، 《حذیفه بن یمان》ختم می‌شود در کتاب 《الاقبال》سید بن طاووس نقل گردیده است.

۳_روایتی که به یکی از صحابه به نام 《زید بن ارقم》می‌رسد در کتاب 《العددالقویه》رضی الدین حلی، 《التحصین》سید بن طاووس، 《الصراط المستقیم 》عاملی نباطی و 《نهج الایمان》 ابن جبر ذکر شده است. 

بسیاری از بزرگان اهل تسنن نیز گوشه‌هایی از این حماسه بزرگ را روایت کرده اند. بعضی به نقد از یک یا دو جمله اکتفا کرده و بعضی چندین سطر از این خطبه را بازگو کرده اند.

با تلاش فرزانگان دفاع از حریم امامت، علامه امینی و میرحامد حسین هندی، نام و نشان ۳۶۰ نفر از آنان گرد آمده است که حدیث غدیر را از ۱۶۶ نفر از صحابه و ۹۷ نفر از تابعین روایت کرده اند.

برخی از مشهورترین کتب اهل تسنن که حدیث غدیر و بخش‌هایی از خطبه پیامبر اکرم (ص) را روایت کرده‌اند:

 صحیح مسلم، سنن تِرمذی، سنن نسایی، سنن بن ماجه، مسند احمد حنبل، مستدرک حاکم نیشابوری، تفسیر طبری، انساب الاشراف بلاذُری، تفسیر فخر رازی، الدُرّ المنثور سیوطی و...

و این گونه اقرار و اعتراف نموده‌اند که در میان احادیث اسلامی هیچ حدیثی به اندازه حدیث غدیر روایت کننده ندارد.

چرا عید غدیر خم به این نام خوانده شده است؟

غدیر خم در بین راه دو شهر بزرگ دنیای اسلام یعنی مکه و مدینه قرار دارد که در زمان پیامبر گرامی اسلام کاروان‌های حج در آنجا از هم جدا می‌شدند و هر کاروان به سرزمین خود می‌رفت. 

در خصوص علت نامگذاری این مکان به غدیر خم احتمالاتی مطرح است که از آن جمله می‌توان گفت به دلیل آب و هوای این منطقه به نام غدیر خم معروف بوده است و پیامبر گرامی اسلام در مسیر بازگشت از مکه و در حجج الوداع در غدیر خم حضرت علی (ع) را امام، وصی و جانشین خود به مردم معرفی کرد.

 واقعه غدیر صرفا نام یک سرزمین نیست بلکه یک تفکر است و نشانه‌ای از تداوم خط نبوت می‌باشد. غدیر روز اکمال دین، اطعام نعمت و روز خوشنودی خداوند است.

آداب و اعمال روز عید غدیر

تحکیم بیعت با ولایت، تبریک گفتن، اظهار سرور و شادمانی، مصافحه کردن، آراستن و پوشیدن لباس نو، استفاده از بوی خوش، پیمان اخوت و برادری، احسان و انفاق، روزه گرفتن، افطاری دادن، برطرف کردن حاجات مؤمنین، اطعام مؤمنین، مداومت بر ذکر صلوات و ... از آداب روز عید غدیر است. 

 اطعام مؤمنین در روز عید غدیر

از سنت‌های مؤکد دیگر در روز عید غدیر پذیرایی از مؤمنان است. امام صادق علیه السلام، درباره یکی از وظایف عید غدیر فرموده‌اند: «و برادرانت را طعام ده.»

ثواب روزه گرفتن در روز عید غدیر

روزه در روز غدیر خم معادل روزه‌ی تمام عمر دنیاست، اگر کسی به اندازه تمام عمر دنیا زنده بماند و تمام آن را روزه بگیرد ثواب آن به اندازه ثواب روزه در روز غدیر است و روزه روز غدیر نزد خداوند عزوجل معادل صد حج و صد عمره مقبول است و روز غدیر عید بزرگ الهی است و خداوند عزوجل هیچ پیغمبری را مبعوث نکرده مگر آنکه این روز را عید گرفته و حرمت آن را دانسته و نامش در آسمان روز عهد معهود و نامش در زمین روز میثاق مأخوذ و جمع مشهود است.

افطاری دادن به روزه داران در روز عید غدیر 

از اعمالی که به انجام آن در روز عید غدیر سفارش شده است، افطاری دادن به روزه داران است. 

حضرت علی علیه السلام فرموده‌اند: «کسی که در شامگاه عید غدیر، به یک مؤمن افطاری بدهد، گویا یک میلیون نفر از پیامبران، شهیدان و صدیقان را افطاری داده است. حال چگونه است پاداش کسی که گروهی از مردان و زنان را افطاری دهد و من ضامنم بر خدا که از کفر و فقر آسوده گردد و اگر در همان روز یا همان شب تا عید غدیر سال دیگر بمیرد، بر خداوند است پاداش او.»

به راستی غدیر چه بود که اینگونه بر ذهن‌ها و قلب‌ها جاری شد؟ و یا بر نَفْسِ هر عاقل و دیوانه‌ای نشست و تاریخ را دگرگون کرد؛ و علی (ع) کیست و که بود؟ کسی که شب‌ها بر در خانه فقرا میکوفت و بی آنکه کسی از او نشانی داشته باشد، فقرا را اطعام می‌کرد.

به راستی علی (ع) که بود که غدیر را به خاطر او بر دل تقویم رقم زدند، کسی که آسمان و زمین و جهان‌ها به نام او خلق شدند.

به راستی علی (ع) که بود و غدیر چه بود؟

شاید غدیر تفسیر این جمله است:《من کنت مولا فهذا علی مولا 》...

منابع: کتاب خطبه غدیر