در برنامه میز اقتصاد امروز با موضوع آخرین وضعیت اجرای آبخیزداری در مناطق سیل خیز با حضور علایی مقدم معاون برنامه ریزی جهاد کشاورزی، عباسی عضو کمسیون کشاورزی مجلس، رحیم نیا مدیرکل منابع طبیعی جنوب استان کرمان و توانگر رئیس اداره آبخیزداری استان تهران پرداخته شد.
چه میزان از طرح‌های آبخیزداری در استان کرمان انجام شده است؟
رحیم نیا مدیرکل منابع طبیعی جنوب استان کرمان، از ۳ میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار سطح آبخیز، در سطح ۷۰۰ هزار هکتار، طرح‌های آبخیزداری اجرایی شده و یا د ر دست اجراست.
در حال حاضر، نیز و بطور کلی در ۱۸ نقطه آبخیز استان، حدود ۳۰ طرح مختلف و مرتبط در حال اجراست.
برای اجرای این طرح‌ها در مرحله نخست، یکصد میلیارد تومان، پس از سفر رئیس جمهور، اعتبار تخصیص داده شده و این رقم، غیر از اعتبارات تملک دارایی و حوادث است.
در حال حاضر در جنوب کرمان ۳ میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار سطح حوزه‌های آبخیز وجود دارد که تاکنون در ۹۰۰ هزار هکتار از اراضی مطالعات تفضیلی و اجرایی انجام شده و در سطح ۷۰۰ هزار هکتار نیز عملیات اجرایی در حال اجراست
همچنین در مناطقی مانند زه کلوت، فاریاب و کهنوج که در آن‌ها طرح‌های آبخیزداری بصورت کامل اجرا شده است، خسارات سیل حدود ۴۰ تا ۷۰ درصد نسبت به موارد قبل کاهش یافته است.
در اراضی استان تهران طرح آبخیزداری تا چه حدی انجام شده است؟
توانگر، ما در قسمت استان تهران و سمنان بیشتر خسارت سیل را داریم و حدود ۲۳۰ میلیارد تومان هزینه داشته است.
در زمینه کمبود منابع مالی از بخش خصوصی برای ساخت ساز‌ها مشارکت شده است؟
در شهرستان شمیرانات و کن بیشترین مشارکت مردمی را داشته ایم.
در برنامه هفتم در زمینه توسعه آبخیزداری انجام شده است یا خیر؟
علایی مقدم، کشور ایران جز مناطق خشک و نیمه خشک است و مخاطرات در منابع کشاورزی زیاد است ما از ۴۶۰ دشت داریم ۱۲۲ میلیون هکتار فقط ۳۰ هکتار طرح آبخیزداری انجام شده است.
از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون ۳۵ میلیون هکتار در کشور آبخیزداری انجام شده و ۹۰ میلیون هکتار دیگر نیز در انتظار آبخیزداری است که این موضوع به عنوان اولویت اصلی در کاهش خسارات سیل در اولویت اجرایی برنامه‌های دولت قرار گرفته است.
با دو هزار ۳۰۰ میلیارد تومان نمی‌توان به بحث آبخیزداری کشور رسیدگی کرد، این رقم بسیار پایین است، مهمترین الزامات اجرای الگوی کشت، پشتیبانی مالی است. حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای الگوی کشت در ۳۰ محصول که در امینت غذایی نقش مهمی دارد طی ۵ سال نیاز داریم که ۷۰ همت تسهیلات کم بهره و ۶۰ همت به صورت کمک‌های بلاعوض است.
۱۲۰ میلیون هکتار از مراتع کشور مستعد اجرای طرح‌های آبخیزداری است که تاکنون در ۲۴ درصد از اراضی این طرح اجرا شده است.
بیش از ۹۰ میلیون هکتار حوزه آبخیز کشور نیاز به اجرای طرح‌های آبخیزداری دارد که تاکنون حدود ۱۸ میلیون هکتار طرح مطالعاتی آن آماده شده است که در صورت تامین منابع مالی مورد نیاز می‌توانیم این میزان طرح را عملیاتی و اجرا کنیم
در برنامه ششم چقدر به مساله آبخیزداری کشور اهمییت داده شده است؟
عباسی، یکی از محدودیت‌های کشور منابع آبی و خاکی است، بنابراین اهمییت این موضوع را نمی‌توان کتمان کرد، ما سالانه ۴۰۰ میلیارد متر مکعب نزولات آسمانی در کل کشور داریم که از این مقدار، ۱۰۰ میلیارد متر مکعب آن را مورد استفاده قرار می‌دهیم و ۳۰۰ میلیارد متر مکعب آن از دسترس خارج می‌شود.
روند مناسبی نداریم و باید این مشکل حل شود ۱۰ میلیون هکتار در برنامه ششم برای برنامه آبخیزداری انجام شده است.
سال گذشته یک بودجه ۲۰ هزار برای برنامه آبخیزداری انجام شد که ما این رقم را به ۳۰ هزار افزایش دادیم روند مطلوبی در این زمینه نداشته ایم.
در دو سه سال اخیر کار‌های مثبتی برای آبخیزداری کشور انجام شده است، ولی انتظار داریم از ۱۰ میلیون هکتار بیشتر در زمینه آبخیزداری کشور قدم برداشته شود.
متأسفانه تا قبل از سه سال اخیر، بودجه‌هایی که باید، اختصاص پیدا نمی‌کرد و یا اهتمامی به تخصیص بودجه در این حوزه وجود نداشت، اما ما در مجلس این موضوع را در بودجه‌ها خیلی پررنگ دیدیم.
هدفگذاری عملیات آبخیزداری در برنامه ششم کشور، ۸ میلیون هکتار بود که متأسفانه فقط به نصف یا کمتر از نصف این مقدار دست پیدا کردیم لذا باید تلاش کنیم که در برنامه هفتم و بودجه‌های سالانه این میزان از عملیات آبخیزداری را افزایش دهیم.
