چگونه در ماجرای قرآن‌سوزی در سوئد برخی رسانه‌ها به خطا رفتند؟
مجوز پلیس سوئد برای قرآن‌سوزی اگرچه یک بازی سیاسی برای الحاق به ناتو زیر لوای آزادی بیان است اما برخی رسانه‌ها عامدانه یا ناآگاهانه در بازتاب و تحلیل رفتار پلیس و غرب به خطا رفتند.
با مجوز پلیس سوئد و چراغ سبز نیرو‌های امنیتی این کشور بار دیگر جهان شاهد هتک حرمت به قرآن مجید در استکهلم بود؛ این بار عامل حرکت شنیع قرآن‌سوزی یک پناهجوی عراقی بود که در نزدیکی مسجد اصلی استکهلم ودر اولین روز عید قربان تحت امنیت کامل به اعتقادات ۱ میلیارد ۸۰۰ میلیون مسلمان جهان بی‌احترامی و توهین کرد.
پس از هتک حرمت قرآن بسیاری از کشور‌های مسلمان جهان به آن واکنش نشان دادند و ایران، عراق، اردن، ترکیه، روسیه، عربستان، مراکش، شورای همکاری خلیج فارس، کویت، فلسطین، لبنان، مصر و ... این حرکت شنیع، غیرانسانی و غیراخلاقی را محکوم کردند.
حتی اعتراض تا جایی پیش رفت که برخی کشور‌ها همچون مراکش سفیر خود را از سوئد فراخواند و در ایران نیز «ناصر کنعانی» سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان، در واکنش به مجوز و چراغ سبز داده شده از سوی سوئد به اسلام ستیزان برای تکرار اهانت به قرآن کریم اظهار داشت: زمینه سازی برای تکرار هتک حرمت مقدسات آسمانی بویژه همزمان با ایام مقدسه امّت اسلامی و نیز تجمع میلیونی مسلمانان در کنگره جهانی حج، اقدامی تحریک‌آمیز، نسنجیده و غیر قابل قبول است.
کنعانی با اشاره به تلاش‌های جامعه بین‌المللی و مجامع حقوق بشری برای ارتقا احترام به ادیان و مذاهب و آموزه‌های اصیل دینی تصریح کرد که «اهانت به کتب آسمانی مصداقی از خشونت گرایی و نفرت پراکنی و مغایر با ارزش‌های اصیل حقوق بشر است.»
رفتارسنجی پلیس سوئد و خطای رسانه‌ای از مواضع اعلانی غرب
برخلاف مواضع رسمی مقامات و نهاد‌های ذیربط کشورمان، اما شوربختانه برخی رسانه‌ها در شناخت و تحلیل موضوع ناتوان بودند و قضیه رو طوری بازتاب دادند که از واقعیت فرسنگ‌ها فاصله دارد.
مهمترین خطای رسانه‌ای به بازتاب و تمرکز بر مواضع مقامات سوئد و آمریکا آن هم در جهت مثبت ارتباط می‌یابد. باوجود اینکه چنین مجوز‌هایی از سوی پلیس سوئد و در هماهنگی با دیگر ارگان‌های رسمی این کشور صادر شده، اما برخی از انتقاد «اولف کریستوسون» نخست وزیر سوئد مبنی بر اینکه «هر موضوع قانونی لزوماً موضوع مناسبی نیست» مانور می‌دهند یا مواضع وزارت خارجه آمریکا مبنی بر «آزاردهنده و موهن» بودن قرآن‌سوزی را برجسته می‌کنند!
ذوق‌زدگی از این خبر که «پلیس سوئد علیه عامل قرآن سوزی شکایت کرد» حتی در صورت صحت، ارتباطی با هتک حرمت و بی‌احترامی هتاکان ندارد و به ضرب وشتم بعد از ماجرا مرتبط است.
جریان از این قرار بود که وقتی این شهروند تندرو سوئدی تحت حمایت مقامات این کشور و در مقابل حدود ۲۰۰ نفر اقدام به پاره کردن صفحات قرآن کریم و آتش زدن آن کرد، حاضران با فریاد‌های «الله اکبر» به این اقدام فرد موهن اعتراض کردند و فردی نیز تلاش کرد که به سمت وی سنگ پرتاب کند، اما پلیس وی را بازداشت کرد.
اگر برخی رسانه‌ها تاکید می‌کنند که «بعد از این حادثه، پلیس به عامل آتش زدن قرآن، اتهام تحریک علیه جمع نژادی یا قومی و نقض ممنوعیت آتش زدن را وارد کرد» چرا نگاهی به تصاویر و فیلم‌های انتشاریافته در این زمینه نمی‌اندازند که چگونه پلیس اجازه داد ۲ هتاک از طریق بلندگو برای افراد سخنرانی کنند و حتی مقابل چشم حضار با کتاب مقدس مسلمانان فوتبال بازی کنند!
آیا این رفتار هتاکان که مقابل دوربین‌ها و در حمایت و امنیت کامل پلیس اتفاق می‌افتاد، خود تحریک‌کننده نبود و صرفاً درگیری بعد آن قابل اعتنا بود؟! بنابراین آشکار می‌توان به این نکته پی برد که قرآن‌سوزی بیش از آنکه در چارچوب آزادی بیان صورت گیرد، یک پروژه برای پشیبرد اهداف سیاسی است.
پروژه قرآن‌سوزی؛ یک بازی سیاسی برای الحاق به ناتو
بهمن ماه سال گذشته نیز «راسموس پالودان» یک شهروند تندرو و اسلام ستیز سوئدی - دانمارکی در اقدامی موهن، یک نسخه از قرآن را در مقابل ساختمان سفارت ترکیه در پایتخت سوئد سوزاند. او هم مانند قرآن‌سوزی امروز، برای این کار خود از مقامات سوئد مجوز گرفته‌بود.
دولت سوئد مدعی است که طبق قانون نمی‌تواند برای این کار مجوز ندهد و این را در چارچوب آزادی مطلق بیان می‌داند. حال این پرسش به ذهن می‌رسد که چرا در برخی مواقع که منافع استکهلم ایجاب می‌کند، همانند جلب توجه ترکیه برای عضویت در ناتو مجوز‌هایی از این دست صادر نمی‌شود؟
سوئد طی یکسال ونیم گذشته در بحبوحه بحران اوکراین که موضوع عضویت این کشور به همراه فنلاند در ناتو مطرح بود، از اهانت به قرآن در این راستا استفاده ابزاری کرد؛ از فشار بر ترکیه برای موافقت با این الحاق گرفته تا عدم صدور مجوز با هدف جلب توجه سران آنکارا، چرا که تنها ترکیه با این الحاق مخالف بود.
سال گذشته مجوز قرآن‌سوزی در مقابل سفارت ترکیه در استکهلم صادر شد و در آن برهه این پرسش به ذهن رسید که چرا مقابل سفارت ترکیه؟
صدور مجوز قرآن سوزی از سوی فردی افراطی آن هم مقابل سفارت ترکیه بی‌ارتباط با حضور ترکیه در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) و از سویی مخالفت ترکیه با پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو نبود. همچنین موضوع درخواست ترکیه از سوئد برای برگرداندن ۱۳۰ نفر از اعضای گروه پ. ک. ک به این کشور که در سوئد پایگاه و حضور گسترده‌ای دارند، به مسأله‌ای چالش برانگیز میان آنکارا و استکهلم تبدیل شده‌است.
ترکیه این افراد را تروریست اعلام کرده و خواستار تحویل آن‌ها از سوی سوئد شده، در حالی که استکهلم با این درخواست مخالف است. از این رو روشن است موضوع مجوز دادن برای قرآن سوزی آن طور که مقامات سوئدی مدعی هستند ربطی به بیان عقاید و آزادی بیان ندارد، بلکه مستمسک و ابزاری برای بهره‌برداری‌های سیاسی دولت این کشور است.
پس از ماجرای اهانت به قرآن مقابل سفارت ترکیه، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که به دلیل قرآن سوزی توسط یک راست‌گرای افراطی، سوئد که پیشتر از سوی این کشور متهم به پناه دادن به «تروریست‌های کرد» شده بود، دیگر نمی‌تواند روی حمایت ترکیه برای پیوستن به ناتو حساب کند.
بنابراین وقتی که پارلمان ترکیه با عضویت فنلاند به پیکره ناتو موافقت کرد و این کشور حوزه اسکاندیناوی در تاریخ ۴ آوریل ۲۰۲۳ (۱۵ فروردین) طی یک نشست برنامه‌ریزی‌شده رسماً به عضویت ناتو درآمد و سی ویکمین عضو این ائتلاف نظامی شد، مقامات سوئد نیز تغییر رویکرد دادند.
در این زمان سران استکهلم آشکارا در عمل نشان دادند که شعار آزادی بیان بیش از اینکه از نگاه آن‌ها یک ارزش باشد، ابزاری برای فشار بر مخالفان است بنابراین پس از موافقت ترکیه با عضویت فنلاند برای الحاق به ناتو، پلیس سوئد مانع برگزاری تظاهراتی شد که قرار بود طی آن قرآن‌سوزی دیگری انجام شود. پلیس با بهانه «احتمال وجود خطر‌های امنیتی»، این بار به هتاکان چراغ سبز نشان نداد.
یک مقام ارشد پلیس سوئد در این باره گفت: «قرآن سوزی بیرون سفارت ترکیه در ژانویه ۲۰۲۳ باعث بروز خطر برای جامعه و امنیت ملی سوئد شد. همچنین منافع خارجی سوئد و سوئدی‌های خارج‌نشین را نیز با خطر مواجه کرد. این کشور در حال حاضر هدف حملات شده است.»
حال این پرسش به ذهن می‌رسد که اگر طبق مواضع قبلی پلیس، قرآن‌سوزی به بروز خطر برای جامعه و امنیت ملی سوئد منجر می‌شود پس چرا همزمان با عید قربان مسلمانان بار دیگر برای این رفتار هنجارشکنانه و غیراخلاقی و انسانی مجوز صادر می‌شود؟ مگر اینکه بار دیگر با این ابزار در صدد فشار بر ترکیه با هدف موافقت آنکارا با عضویت سوئد در ناتو باشد؟
بنابراین انتظار می‌رود که رسانه‌ها با نگاه دقیق‌تر و عمیق‌تر، از اهداف پشت پرده پروژه قرآن‌سوزی رمزگشایی کنند و در دام بازی غرب به ویژه مواضع اعلانی و کلامی آنان گرفتار نشوند.
منبع: مهر
