به مناسبت نهمین سالگرد ثبت جهانی شهر سوخته از سه اثر پیکرک مفرغی بانوی شهر سوخته، لوح حسابداری و مولاژ شانه معرق با حضور مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سیستان و بلوچستان، معاونان میراث فرهنگی و رئیس هیئت باستان شناسی شهر سوخته در موزه منطقه‌ای جنوب شرق ایران در شهر زاهدان رونمایی شد.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سیستان و بلوچستان در مراسم رونمایی از این سه اثر اظهارکرد: پیکرک مفرغی بانوی شهر سوخته در زمان حفاری ایتالیایی‌ها در بازه زمانی ۱۹۶۰ به دست آمده و اکنون در موزه ملی نگهداری می‌شود که تا پایان تیرماه علاقمندان به این آثار می‌توانند از آن بازدید به عمل آورند.

علیرضا جلالزایی محل کشف این پیکرک را منطقه مسکونی شرقی شهر سوخته دانست و گفت: ظرف بالای سر این مجسمه نشانگر آن است که سیستان وابسته به آب بوده، همچنین نشان از نگهداری آب و نگهداری از محصولات غلات نیز دارد.

وی ادامه داد: این پیکرک علاوه بر نشان دادن روابط فرهنگی بالای شهرسوخته، ثابت می کند در هزاره سوم قبل از میلاد متخصصان در شهر سوخته حاضر بوده و آغاز شهرنشینی را شکل داده‌اند.

این مقام مسوول افزود: این پیکرک تداوم فرهنگ غنی از شهر سوخته تا دهانه غلامان را مورد تایید قرار داده است، افزون بر آن تندیس پیکرک مفرغی بانوی شهر سوخته به اندازه ۲۵ سانتی‌متر بود و نشان می دهد زنان این منطقه سهم چشمگیری در مشارکت اجتماعی و اقتصادی داشته‌اند.

وی گفت: لوح حسابداری که زمستان ۱۴۰۰ پس از ۵۰ سال کاوش در شهر سوخته به‌دست آمد، یک سند منحصر به فردِ نوشتاری از دوره شهرنشینی شرق ایران به حساب می‌آید که قدمت آن در حدود ۴۹۰۰ سال تخمین زده شده است.

جلالزایی در خصوص مولاژ شانه معرق که یکم اسفند ۱۳۷۹ از شهر سوخته کشف شد، افزود: این اثر شامل ۲ شانه با دسته هلالی‌شکل و دارای دندانه‌های بسیار ظریف است که روی سطح دسته آن‌ها در هر ۲ طرف، آثار معرق‌کاری مشاهده می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: مولاژ شانه معرق شهرسوخته در جهت برند سازی رشته معرق به عنوان صنایع دستی شاخص و کهن استان سیستان و بلوچستان مورد توجه بوده و تهیه شده است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی سیستان و بلوچستان تصریح کرد: کارشناسان معتقدند، هنرمندان باستانی شهر سوخته با استفاده از ۲ نوع چوب متفاوت، قطعات چوبی را در اشکال گوناگون بریده و روی سطح دسته شانه قرار داده و برای چسباندن آن‌ها از صمغ درخت استفاده کرده‌اند.

گفتنی است شهر سوخته، یکی از مهمترین نقاط شهرنشینی فلات ایران در حدود پنج‌هزار سال پیش بوده که آثار شاخص دیگری همچون جمجمه جراحی‌شده یک دختر ۱۳ ساله، چشم مصنوعی زنی حدودا ۲۸ تا ۳۲ ساله، خط‌کشی با دقت یک میلی‌متر، تخته نردی با ۶۰ مهره و جامی سفالین با طراحی یک بز که قدیمی‌ترین انیمیشن جهان لقب دارد، نیز از آن کشف شده است.

این شهر باستانی در حدود ۶۰ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان واقع شده و در تاریخ ۲۲ ژوئن ۲۰۱۴ مطابق با یکم تیر ۱۳۹۳ در سی و هشتمین اجلاس یونسکو ثبت جهانی شد.