رحیم خاکی با اشاره به اینکه این دستکند‌ها سال ۹۰ در منطقه قشلاق دایلر از روستا‌های توابع اشتهارد کشف شد، اظهار کرد: اکثر سفال‌های کشف شده در این منطقه مربوط به سده‌های ۳ و چهار دوران اسلامی تا دوره صفوی است و بیش از ۱۰۰۰ سال قدمت دارند؛ اما با توجه به کشف تعدادی سفال مربوط به دوران اشکانی در این دستکند‌ها می‌توان گفت قدمت حداقل بخشی از آن به بیش از ۲۰۰۰ سال پیش می‌رسد.مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز افزود: تاکنون حدود ۲۰ بنای صخره‌ای مجزا در کنار یکدیگر، اما بافاصله‌های دور و نزدیک در آن محل شناسایی‌شده است. بنا‌ها تک اتاقی، دو اتاقی و برخی هم دارای سه اتاق هستند و ورودی این بنا‌ها بر اساس نورگیری و جهت باد به سمت شمال و شرق تعبیه شده تا علاوه بر نورگیری خلاف جهات باد‌های منطقه باشد.
به گفته خاکی نزدیکی مجموعه معماری صخره‌ای اشتهارد به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های ویژه‌ای مانند رود شور، دریاچه نمک، کویر، کوه‌های رنگی، غار نمکی و بافت تاریخی شهرستان اشتهارد و همچنین محوطه باستانی ازبکی، تالاب صالحیه و فرودگاه آزادی ظرفیت خاصی را برای توسعه گردشگری در این منطقه ایجاد کرده است.
او با اشاره به اینکه پرونده این دستکند‌ها پیشتر و در سال ۹۵ برای ثبت به وزارتخانه ارسال شده و برای بررسی‌های بیشتر مسکوت مانده بود، گفت: این پرونده امسال پس از پیگیری‌های لازم دوباره با مستندات بیشتر به شورای ثبت کشور ارسال شد و پس از دفاعیه‌های لازم به ثبت ملی رسید.
مدیر کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی البرز برای این محوطه ۱۵۰ هکتار عرصه و ۴۰۰هکتار حریم پیشنهاد شده، افزود: مقرر شده پژوهشکده باستان‌شناسی نیز از محل پیشنهادی عرصه و حریم بازدید و نظر خود را در این خصوص اعلام کنند.
اکنون این دستکند‌ها به منظور بهره برداری به عنوان پروژه اکوکمپ گردشگری به بخش خصوصی واگذار شده است.
