آیت‌الله محمدجواد فاضل لنکرانی در دیدار رئیس سازمان امور مالیاتی کشور که در مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) قم برگزار شد، اظهار کرد: گفتمان مالیات‌پردازی آن طور که باید و شاید هنوز در کشور ما جا نیفتاده؛ هنوز نگاه یک بخشی از مردم به پرداخت مالیات همان نگاهی است که در قبل انقلاب بوده، به طوری که گاهی بعضی از متدیّنین می‌پرسند ما می‌توانیم مالیات ندهیم؟ آیا پرداخت مالیات واجب است یا نه؟

او افزود: قطع نظر از این پاسخ که این نظام یک نظام اسلامی است و شرعاً تبعیت از قوانینش بر همگان لازم است، ولی باز یک فرهنگ گفتمانی فراتر از این لازم است تا مردم باور کنند زندگی در این عصر و دوران بدون پرداخت مالیات غیرمنطقی است و اصولاً فرار از مالیات یک امر زشت و از نظر فقهی ضمان‌آور است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ادامه داد: آن فردی که از پرداخت مالیات فرار می‌کند به خیالش کار درستی می‌کند در حالی که به حسب مبانی فقهی نسبت به همه مردم ضامن است. یک وقت انسان نسبت به یک نفر ضامن است از او پولی گرفته و پرداخت نکرده آخرالامر می‌رود از او حلالیت می‌طلبد و اگر مُرده باشد سراغ ورثه‌اش می‌رود، ولی وقتی آدم ضامن حق همه مردم شود چطور می‌تواند ذمه خودش را از این اشتغال ذمه و ضمان عمومی خلاص کند؟ یک بعد از ابعاد فرار مالیاتی تضییع حق عموم و جامعه است.

او با بیان اینکه برای تثبیت گفتمان مالیاتی هم حوزه‌ها موظفند تا مبانی فقهی و دینی آنرا مطرح کنند و هم دانشگاهیان باید مبانی علمی‌اش را بیان نمایند، اظهار کرد: این گفتمان وقتی جامع و کامل خواهد شد که ما به این هدف برسیم که عموم مردم از آن ضعیف‌ترین حقوق بگیر دولت که از حقوقش مالیات کسر می‌کنند تا قوی‌ترین افرادی که در مسائل اقتصادی نقش دارند باور کنند که باید مالیات بپردازند و این مالیات در رشد اقتصادی کشور مؤثر است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم گفت: من تا کنون خبر نداشتم اداره مالیات به شهرداری هم پول می‌دهد، حدس ما این بود که درآمد شهرداری ازطریق دریافت همین عوارض و پروانه‌های ساختمانی و جریمه‌هایی است که از مردم می‌گیرد. وقتی بدانیم مالیات‌هایی که پرداخت می‌کنیم در جهت عمران و آبادانی شهر و استان ما هزینه می‌شود، رغبت و انگیزه ما را بیشتر می‌کند.

استاد سطوح عالی حوزه علمیه بیان کرد: یکی از نکات مهم این است که من در درجه اول حساب نکنم از این مالیاتی که می‌دهم چه عاید شخص من می‌شود؟ در درجه اول باید ببینم چه عاید مردم و شهر من می‌شود؟ با این مالیات‌ها بیمارستان‌ها، پل‌ها، بزرگراه‌ها، پارک‌ها و مدارس درست می‌شوند و از منافع این‌ها من نیز بهره‌مند می‌شوم.

وی افزود: واقعاً مردم این انتظار را دارند و انتظار درستی هم هست که می‌خواهند ببینند مالیاتی که می‌پردازند چگونه هزینه می‌گردد؟ اگر این ذهنیت باشد که با این مالیات فقط حقوق کارمندان دولت را می‌دهند، طبیعتاً می‌پرسند پس پول نفت کجا می‌رود؟ و این سؤال بی‌جواب باقی می‌ماند. همه این سؤال‌ها را با شفاف‌سازی هزینه‌ها می‌توانید پاسخ دهید.

رئیس مرکز فقهی ائمه اطهار (ع) گفت: این یک نکته که گفتمان‌سازی و تبیین حقیقت مالیات امری لازم است که شاید مشمول کلمه تبیین در فرمایش رهبری معظم هم بشود. بالاخره یک بعد جهاد تبیین در نظام اقتصاد اسلامی همین تبیین جایگاه مالیات و شفافیت در هزینه کرد آن است. گاهی برخی از متدینین می‌گویند اگر خمس واجب است چرا مالیات؟ اگر مالیات باید بدهیم پس خمس برای چیست؟ البته تبیین این مطالب و تفکیک جایگاه هر کدام یک مقدار به عهده حوزه‌ها و فقهاست و توضیح در مورد درآمد‌های مالیاتی و هزینه کرد و مصارف آن بر عهده شماست. به نظرم مهم‌ترین نکته همین است و اگر بخواهید در این مسئولیت خود موفق شوید روی این موضوع خیلی کار کنید.

آیت‌الله فاضل لنکرانی با بیان این که درست است که ابزار هوشمند آمار تراکنش‌ها را می‌دهد، اما چگونگی آنرا نمی‌گوید، افزود: مثلاً افرادی هستند که خیّرین به حساب شان پول واریز می‌کنند و او آن مبالغ را به تدریج یا یک مرتبه صرف موارد خیر می‌کند، این هم یک نوع تراکنش است، ولی باید برای این تراکنش مالی با تراکنش‌های تجاری و خدماتی که برای کسب سود و درآمد انجام می‌گیرد تفاوت قائل شد و معیار‌ها و ضابطه‌هایی برای آن تعیین کرد.

استاد دروس خارج حوزه علمیه قم بیان کرد: الآن یکی از مشکلات خیرین همین است، می‌گویند من مورد اعتماد مردم هستم و مردم ۱۰ میلیارد، ۲۰ میلیارد به حسابم واریز می‌کنند و من هم آن را صرف فقرا می‌کنم همه مدارکش هم موجود است. اما الآن مشکل مالیاتی پیدا کردم و اداره مالیات می‌گوید به ما ارتباطی ندارد به حساب تو این مقدار وارد و خارج شده، اینجا یک مدیریت قوی مخصوصاً در این دولت مردمی، لازم است که این موارد را از هم تفکیک کند. مجرد اینکه بگوییم ابزار محاسباتی را هوشمند کرده‌ایم کفایت نمی‌کند. این هوشمندی بر اساس داده‌هاست و کسی هم نمی‌تواند آن را انکار یا کم و زیاد کند، ولی در کیفیتش باید دقت شود.

او بیان کرد: در همین برنامه‌نویسی هوشمند الآن شما از کارمندان دولت مالیات می‌گیرید، سؤال این است که چرا باید گرفته شود؟ فرض کنید کارمندی که تمام حقوقش به ۱۰ میلیون تومان نمی‌رسد و زیر خط فقر است، یادم هست سال‌های گذشته از خط فقر به پائین مالیات نمی‌گرفتید. درست است که قانون را مجلس تصویب می‌کند و شما مجری هستید، ولی می‌توانید مطلب را منتقل کنید. شما با کمیسیون‌های مجلس ارتباط دارید، آن‌ها هم بر اساس پیشنهاد‌های شما قانون را تصویب می‌کنند. امروز چنانچه دو نفر بخواهند در ماه با ده میلیون زندگی کنند در عسر و حرج هستند، سعی کنید یک مقدار کار را برای مردم کم درآمد تسهیل کنید. وضعیت اقتصاد کشور چنین است که از یک سو به خاطر عوامل مختلف تورم بالا می‌رود و مشکلات مردم ضعیف زیاد می‌شود از سوی دیگر افرادی از خواب برمی‌خیزند و ثروتشان ده برابر شده است.

وی گفت: اساس مالیات بر این است که به نحو مطلوبی امور اقتصادی را تنظیم کند تا مردم واقعاً فکرشان را به سمت تولید بیشتر ببرند. فرض کنید مالیات فعالیت‌های تولیدی را کم و مالیات امور تجاری و غیرتولیدی بیشتر باشد. باید قوانین مالیاتی مردم را به سمت فعال شدن سوق بدهد نه اینکه بگویند سرمایه‌مان را کجا به کار گیریم که مالیات ندهیم، این طرز فکر غلط است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم افزود: باید بگویند کجا کار کنیم که برای تولید و اقتصاد کشور مفید باشد و سود خوبی نیز بدست آوریم در ضمن مالیات هم بدهیم، اینکه الان عده‌ای می‌گویند پولم را در حساب سپرده می‌گذارم و بدون پرداخت مالیات سودی هم به من می‌دهند خودش موجب بحران شده است. اینطور که من در مطالعاتم دیدم از زمانی که در کشور ما بانک‌ها زیاد شد روند تولید و راندمان آن کم و در موارد بسیاری متوقف گردید.

او یادآور شد: یکی از اشکالات ما به مسئولین از ابتدا این بوده، هر مسئولی که آمده پای قوانینی نشسته که بیست سی سال در کشور جاری بوده و با مضرات و مشکلات آن هم آشنا بوده، ولی متاسفانه برای تغییر آن اقدام ننموده و گفته من چهار سال مسئول هستم خودشان می‌دانند هر کاری می‌خواهند بکنند. واقعاً یک مسئول اجراییِ متدینِ دلسوزِ انقلابی، کسی است که وقتی دید جایی از قانون مشکل دارد، برای رفع آن اقدام کند.

استاد حوزه علمیه قم بیان کرد: درست است شما مجری هستید، ولی باید به قانونگذار مشکلات را بگویید، همان طور که در حوزه فتوا چنین است، یعنی یک فقیهی که فتوا می‌دهد اگر متدینی دید این فتوا اثر بدی در جامعه می‌گذارد باید آن را منتقل کند تا آن فقیه برای حل مشکل چاره‌اندیشی کند. شما هم باید اثرات سوء قوانین را یا قوانینی که دست و پا گیر هستند یا مانع تولید می‌شوند را به قانون‌گذار منتقل کرده و برای حل آن راهکار دهید.

او افزود: همین موضوع تفکیک از همه چیز مهم‌تر است. کارگروهی در هر استان تشکیل دهید، _ مخصوصاً در استان قم که مؤسسات خیریه و قرض الحسنه زیاد هستند_ تا این مجموعه‌ها را بررسی کنند، از جا‌هایی که نیاز به قانون دارد این است که اگر یک مجموعه‌ای از این عناوین سوء‌استفاده کرد و حقوق بیت‌المال را از بین برد با برخورد شدید مواجه شود و مدّ نظرتان نیز باشد که از افراد ضعیف مالیات اخذ نشود.

استاد حوزه علمیه قم گفت: دولت در بحث مالیات سراغ مستضعفین و ضعفا و طبقه کم درآمد نرود، بالأخره یکی از نقاط افتراق ما نسبت به قبل از انقلاب، باید این باشد که سراغ افراد متمول بروند که از قدرت اقتصادی برخوردارند.

منبع:خبر حوزه