زنان، نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و این یعنی پتانسیلی که باید به بهترین شکل از آن بهره برد. زنان در کنار وظایف شخصی و خانوادگیشان می‌توانند نقش بسزایی در رشد و پیشرفت جامعه داشته باشند.

در حقیقت زنان نقش کلیدی و تعیین‌کننده‌ای در مناسبات اجتماعی دارند و می‌توانند پتانسیل خوبی برای پیشرفت سریع روند تغییر و توسعه پایدار جامعه باشند و مسئولیت تعیین‌کننده‌ای به‌عهد بگیرند. درواقع جوامع در مسیر رشد و گسترش به این مساله پی برده‌اند که ایجاد جامعه سالم در گرو وجود زنان فعال موثر در جامعه است. در این میان نقش زنان در اقتصاد داخلی خانواده بر کسی پوشیده نیست؛ موضوعی مهم که به‌سادگی نباید از کنار آن گذشت. 

زنان حتی اگر خانه‌دار باشند در مدیریت اقتصادی خانواده نقش مهم و بسزایی به‌عهده دارند. مدیریت الگو و نحوه مصرف در خانواده برعهده زنان است و از مسائل و نیاز‌های خانواده آگاه هستند، بنابراین نقش زنان در مدیریت و برنامه‌ریزی اقتصادی خانواده بسیار حائزاهمیت است. می‌توان گفت زنان با شناسایی الگوی مصرف مطلوب و نیازسنجی و برآورد هزینه‌ها براساس اولویت‌ها، صرفه‌جویی و اقتصاد خانواده را به نحو احسن مدیریت می‌کنند.

بیشتربخوانید

• وقتی خانه‌دار‌ها شاغل به‌حساب نمی‌آیند

خانه‌دارها، هنر‌ها‌یتان را برای درآمدزایی رو کنید

درآمد بیشتر مساوی است با رفاه بالاتر خانواده، بنابراین خانواده‌ها به‌دنبال راهکاری در راستای افزایش درآمدشان هستند. شاید به همین منظور است که اغلب مردان به دنبال شغل دوم هستند، هرچند بسیاری از زنان که حتی شاغل هم هستند گاه در خانه شغل‌هایی برای خود دست‌وپا می‌کنند که درآمدش شاید بیشتر از حقوق کارمندی هم باشد. واقعیت امر این است که در جهان امروز زنان نسبت به گذشته جایگاه اجتماعی بالاتری به خود اختصاص داده‌اند و با توجه به شرایط جهان امروز زنان مایلند درآمد شخصی خودشان را داشته باشند. در جامعه کنونی هستند زنانی که با داشتن مدرک تحصیلی و تخصص، بنا به دلایلی امکان فعالیت بیرون از خانه را ندارند. اینجاست که شغل خانگی اهمیت بالایی پیدا می‌کند و هر زنی با هر تخصصی که دارد چه در آشپزی، چه کار‌های هنری و... می‌تواند در خانه کسب درآمد داشته باشد. زنان خانه‌دار با هر بودجه و هر تخصصی می‌توانند در کنار مسئولیت‌های خانه درآمد خودشان را هم داشته باشند. در گام اول فراموش نکنید این نکات را در نظر بگیرید: اول این‌که چه امکانات و منابعی در دست دارید؟ چه تجربیاتی دارید؟ چون می‌تواند به درآمدزایی‌تان کمک کند. چه روابطی با دیگران دارید؟ در محیط پیرامون‌تان، افراد چه نیاز‌هایی دارند؟ آیا می‌توانید به بهترین نحو این نیاز‌ها را رفع کنید؟

 نقش مهم زنان در صرفه‌جویی و اقتصاد خانواده

زنان خانه‌دار در مدیریت اقتصادی خانواده نقش بسیار مهم و بسزایی به‌عهده دارند. درواقع زنان در مدیریت الگو و نحوه مصرف در خانواده بازیگر اصلی هستند و از مسائل و نیاز‌های خانواده آگاهی کامل دارند. به گفته مجید ابهری، رفتارشناس اجتماعی به همین دلایل نقش زنان در مدیریت و برنامه‌ریزی اقتصادی خانواده بسیار حائز اهمیت است. ابهری با اشاره به این‌که زنان با اشراف به این‌که در یک ماه به چه وسایل و لوازمی در خانه نیاز است و مدیریت میان درآمد و نیاز‌ها به‌عهده زنان است، ادامه می‌دهد: «زنان می‌توانند هم در زمینه صرفه‌جویی وارد عمل شوند و هم پس‌انداز داشته باشند. درواقع زنان با شناسایی الگوی مصرف مطلوب و نیازسنجی و برآورد هزینه‌ها می‌توانند اولویت‌بندی داشته و با صرفه‌جویی، اقتصاد خانواده را به نحو احسن مدیریت کند.» این رفتارشناس اجتماعی معتقد است که زنان خانه‌دار می‌توانند برخی لوازم مورد نیاز را از طریق فیلم‌های آموزشی فراگرفته و با قیمت پایین‌تر در خانه تهیه کنند.

نقش زنان در اقتصاد کلان

زنان در طول تاریخ، تأثیر بالایی در تمام زمینه‌های خانوادگی ازجمله اقتصادی، آموزشی، تربیتی، اعتقادات و باور‌های دینی، آرامش روحی و روانی اعضای خانواده، انتقال میراث فرهنگی و ... داشته‌اند و موفقیت خانواده، همسر و فرزندان در گرو مدیریت صحیح و هوشمندانه زن خانواده است. این درحالی‌است که اساسی‌ترین اهداف تشکیل خانواده، بقای نسل و تربیت انسانی مورد نیاز جامعه است و توسعه و رشد اقتصادی در گرو نیروی کار فعال و تحصیلکرده است هرچند نباید این نکته را فراموش کرد که این شهروندان در میان خانواده‌های برنامه‌ریز، منظم و مشوق تربیت می‌شوند. در این میان زنان نقش آماده‌سازی محیطی بانشاط و صمیمی برای تامین نیاز‌های مادی و معنوی را به‌عهده دارند هرچند توجه به بهداشت روحی، جسمی و روانی اعضای خانواده اثر مستقیم بر اقتصاد جامعه می‌گذارد. به باور مجید ابهری، یکی از مهم‌ترین اصول خانه‌داری، نظم و ترتیب دادن به کارهاست. به اعتقاد این رفتارشناس، خانواده به‌مثابه سازمانی است که باید نظم و ترتیب داشته باشد و وجود هرگونه بی‌نظمی و هرج‌ومرج در آن، روابط اعضای سازمان و کارآمدی آن را به‌هم می‌زند. ابهری بر این باور است این سازمان اگر مدیریتی کارآمد، آگاه و هوشمند داشته باشد، می‌تواند بین اعضا تعادل ایجاد کند و همه در کنار هم به‌راحتی زندگی کنند و رشد و تعالی یابند، ولی بی‌نظمی، ولخرجی، اسراف، بی‌توجهی به باور‌ها و ارزش‌های اعتقادی و شانه خالی‌کردن از مسئولیت آفت‌هایی است که نظام خانواده را به‌هم‌می‌ریزد و آن را با خطر فروپاشی و اضمحلال مواجه می‌سازد.

نکته قابل‌تامل این‌که ۲۰میلیارد ریال بودجه به اجرای برنامه ارتقای وضعیت زنان و خانواده اختصاص داده شده است، با تاکید بر ایجاد اشتغال خانگی در ۳۱ استان در راستای حمایت از زنان سرپرست خانوار. البته این زنان اغلب تحت‌پوشش سازمان‌ها و نهاد‌های دولتی و عمومی حمایتی کشور نبودند. طبق گزارش عملکرد مربوط به طرح ساماندهی و حمایت از مشاغل خانگی در سال ۱۳۹۹، از ۳۳هزار و ۷۴۰ مجوز صادرشده برای این مشاغل، ۲۶هزار و ۱۵۸ مورد مربوط به زنان بوده است. البته از ۱۸هزار و ۹۳۳ مورد دریافت‌کننده تسهیلات هم ۱۵هزار و ۲۷۳ مورد را زنان تشکیل می‌دادند.

دستاورد‌های حوزه زنان و خانواده

۱- فعالیت بیش از ۴۰۰۰ کارآفرین زن 
۲- مدیریت ۲۰درصد مراکزکارآفرینی 
۳- مدیریت ۲۰درصد شرکت‌های دانش‌بنیان
۴- ثبت ۲۴۰۳ شغل توسط زنان کارآفرین 
۵- تاسیس ۲۵۰شرکت دانش‌بنیان توسط زنان 
۶- بیش از ۳۲درصد اعضای شرکت‌ها 
۷- مدیریت بیش از ۱۲هزار شرکت فعال 
۸- بیش از ۲۵۰۰زن عضو اتاق بازرگانی

منبع: روزنامه جام جم