در شبکه‌های اجتماعی قانون کپی رایت یکسان نیست و زمینه بروز مشکل در هرکدام از شبکه‌های اجتماعی به صورتی متفاوت ظاهر می‌شود. از آنجایی که در دنیای امروزی اینترنت یک فضای بین‌المللی برای انتقال و بازآفرینی مطالب است، در مواردی که برخی آثار حق چاپ محفوظ دارند، مشکلات عدیده‌ای به وجود می‌آید.

در واقع به دلیل ویژگی‌هایی مثل آسانی و راحتی توزیع، جعل و بازآفرینی یک اثر و انتظار استفاده‌ی رایگان کاربران اینترنت از محتوای وب، بیشتر از قبل شاهد نقض کپی رایت هستیم.

البته به این نکته هم باید توجه کنید که وقتی از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌کنید، التزام خود به تبعیت از شرایط و مقررات استفاده آن شبکه را نیز پذیرفته‌اید. یعنی به آن پلتفرم اجازه‌ای غیرانحصاری برای استفاده از محتوای خود با اینکه هنوز مالکیت حقوق آن با خودتان است، را اعطا کرده‌اید.

کپی رایت معمولاً از حقایق یا ایده‌ها محافظت نمی‌کند، اما ممکن است از کلمات یا تصاویر اصلی که بیانگر یک واقعیت یا ایده هستند محافظت کند. این بدان معناست که شما ممکن است بتوانید همان ایده یا واقعیت را به عنوان نویسنده دیگری بیان کنید، به شرطی که روش بیان آن ایده یا واقعیت را کپی نکنید.

یوتیوب

این شبکه اجتماعی قوی‌ترین سیستم تشخیص محتوای کپی را دارد و با الگوریتم و برنامه‌هایی که دارد به سازنده ویدیو کمک می‌کند که از آثارش محافظت کند. به این صورت که با استفاده از سیستمی قوی به نام Content ID هر بار که ویدیویی بارگذاری می‌شود، یوتیوب آن را با استفاده از اطلاعات موجود در پایگاه داده Content ID خود اسکن می‌کند تا متوجه اصل یا کپی بودن آن بشود. الگوریتم‌های یوتیوب به قدری هوشمند هستند که حتی یک تصویر کوچک و یا آهنگ پس زمینه ویدیو را تشخیص می‌دهند و بهترین کار این است که محتوایی را منتشر کنید که صفر تا صدش برای خودتان است تا Content ID را دریافت کنید و به عنوان صاحب اثر شناخته شوید. در چنین شرایطی می‌توانید محتوای مشابه به محتوای خود را مسدود و یا تبلیغاتی را به ویدیوی «تخلف‌کننده» اضافه کنید و درآمد ویدیوی کپی شده را به‌طور خودکار به خودتان منتقل کنید.

اینستاگرام

اگر کاربران در اینستاگرام یک ویدیو یا موزیک را بدون توجه به کپی‌رایت در صفحه خود منتشر کنند، اینستاگرام آن را پاک کرده و در پیامی با عنوانی مثل Your video was removed به شخص تذکر می‌دهد که اثر منتشر شده دارای قانون کپی‌رایت بوده است.

این کار توسط الگوریتم و ربات‌های خاص اینستاگرام و در مواردی ریپورت و اطلاع رسانی دیگر کاربر‌ها نیز به این پلتفرم کمک می‌کند تا از محتوای دارای حق کپی رایت حفاظت کند. از سال ۲۰۱۷ به بعد، اینستاگرام از هوش مصنوعی بسیار قوی خود برای تشخیص آثاری که حقوق کپی رایت را رعایت نکرده‌اند استفاده می‌کند.

به طور کلی حق چاپ و ارسال محتوا در اینستاگرام طبق شرایط استفاده و دستورالعمل‌های اینستاگرام، این است که فقط می‌توانید محتوایی را در اینستاگرام ارسال کنید که حقوق مالکیت معنوی دیگران را نقض نکند و بهترین راه این است که فقط محتوایی را پست کنید که خودتان ایجاد کرده‌اید و یا قبل از ارسال محتوا در اینستاگرام، از صاحب اثر اجازه کتبی بگیرید و یا در پست‌های خود باید یک سلب مسئولیت مانند «من مالک این اثر نیستم» یا «هیچ نقضی در نظر گرفته نشده» به مطالب خود اضافه کنید.

اگر هم دیگران از آثار شما بدون اجازه استفاده کردند، می‌توانید یک گزارش کپی رایت در اینستاگرام بنویسید. برای این کار پست مورد نظر را باز کنید و از سه نقطه بالای صفحه گزینه Report را انتخاب و مراحلش را طی کنید.

تلگرام

در تلگرام محتوای غیر قانونی بسیار دیده می‌شود و متاسفانه کاربران آزادانه به انواع و اقسام محتوای پولی به‌صورت رایگان دسترسی دارند. تلگرام به جز مسدود کردن کانال‌های منتشر کننده غیر قانونی فیلم و سریال‌ها کار چندانی نکرده و هنوز راه درازی در پیش دارد.

در صورتی که ربات، کانال یا مجموعه استیکری مشاهده کردید که حق کپی شما را نقض می‌کند، می‌توانید شکایت خود را به dmca@telegram.org ارسال کنید.

گوگل

قوانین کپی رایت گوگل DMCA نامیده می‌شود که در واقع مخفف Digital Millennium Copyright Act به معنی حق چاپ و نشر هزاره دیجیتال است. این قانون چند سالی است که توسط گوگل اجرا می‌شود.

اگر محتوایی در یک سایت یا مثلا وبلاگ خودتان منتشر کرده‌اید و دوست ندارید توسط دیگران کپی شود، باید از ابزار Google Alert نسبت به کشف محتوا‌های کپی شده استفاده کنید. پس از پیدا کردن سایت‌های متخلف باید برای حذف مطالب کپی درخواست Copy Right Removal را به گوگل ارسال کنید.

استفاده از عکس دیگران در صفحات مجازی جرم است؟

 یکی از موضوعاتی که در بحث کپی رایت مطرح است، استفاده از عکس و پست دیگران در صفحات و پروفایل کاربری خود است.

استفاده بی اجازه از عکس دیگران در شبکه‌های اجتماعی جرم است. طبق ماده ۱۶ قانون جرایم رایانه‌ای: «اگر شخصی در فضای مجازی، فیلم، عکس یا صوت شخص دیگری را تغییر داده و اقدام به انتشار آن کند، به طوری که منجر به هتک آبروی آن شخص شود، مجازات خواهد شد.»

با این اوصاف، استفاده از پروفایل دیگری روی پروفایل صفحه خود در فضای مجازی، جرم محسوب می‌شود.

منبع: ایرنا