حضرت فاطمه معصومه (س) ۲۵سال بعد از تولد حضرت امام رضا (ع) در مدینه منوره به دنیا آمد. حضرت معصومه به همراه امام‌رضا (ع) فرزند نجمه‌خاتون (س) که از مهاجران مغرب بود، رشد و پرورش یافته‌اند و پدر بزرگوارشان در زندان هارون‌الرشید به سر مى‌برد و سرانجام در همان زندان، هنگامى که حضرت معصومه (س) در سن ۱۰سالگى بود، به شهادت رسید و از آن زمان به بعد حضرت معصومه (س) برادر بزرگ‌ترش امام‌رضا (ع) از ایشان مراقبت می‌کرد. در سال ۲۰۰ هجرى قمرى در پى اصرار و تهدید مامون عباسى، سفر تبعیدی حضرت‌رضا (ع) به مرو (خراسان امروزی) شروع شد و آن حضرت بدون این که کسى از بستگان و اهل بیت خود را همراه خود بیاورند راهى این شهر شد. مهاجرت سادات به سرزمین‌های اسلامی و غیراسلامی در آن زمان زیاد اتفاق می‌افتاد. مقصد این مهاجران، بیشتر عراق و خراسان در ایران بود.

بیشتربخوانید

• روايات کمتر شنيده شده از زندگی حضرت معصومه (س)

این مهاجرت‌ها از عصر امویان آغاز و تا دوران عباسیان و پس از آن نیز ادامه داشت. از علل این مهاجرت‌ها ظلم‌و‌ستم خلفای اموی و عباسی بر طالبیان و به‌خصوص علویان و همین‌طور جذب سادات به عنوان نمایندگان اسلام بود. حضرت معصومه (س) نیز یک سال بعد از سفر حضرت‌رضا (ع) به مرو، به شوق دیدار برادر به همراه عده‌اى از برادران و برادرزادگان به طرف خراسان حرکت کرد و در هر شهر و محلى با استقبال مردم مواجه مى‌شد. در شهر ساوه عده‌اى از مخالفان اهل بیت که از پشتیبانى ماموران حکومت برخوردار بودند، سر راه کاروان آنان را گرفته و با همراهان حضرت وارد جنگ شدند، در نتیجه همه مردان کاروان به شهادت رسیدند، حتى بنا بر نقلى حضرت معصومه (س) را نیز مسموم کردند. به هر حال، یا بر اثر اندوه و غم زیاد از این ماتم یا بر اثر مسمومیت از زهر جفا، حضرت فاطمه معصومه (س) بیمار شدند و، چون دیگر امکان ادامه راه به طرف خراسان نبود، به سمت شهر قم رفتند و در آنجا تا زمان وفات‌شان (۱۷ روز بعد) ساکن شدند. 

 جایگاه دختران در قرآن کریم
در قرآن کریم و در دین اسلام در مورد نقش و جایگاه دختران صحبت شده است و دختران پیش از آن که به همسری درآیند و به افتخار مادری نائل شوند، از مقام، حرمت و حقوق خاصی برخوردار هستند. در میان اهل بیت (ع) نیز دختران جایگاه ویژه‌ای داشته و همیشه از تعابیر زیبا و نیکو برای دختران استفاده می‌کردند. همچنین در چندین آیه از قرآن کریم به این که تفاوتی بین دختر و پسر وجود ندارد، اشاره شده است. در اندیشه اسلامی دختر از چنان جایگاهی برخوردار است که پیامبر اسلام در مهم‌ترین مسائل اجتماعی آنان را وارد می‌کرد. به عنوان مثال، پیامبر در قضیه مباهله دختر خود را همراه خود برد؛ در حالی که در آن زمان اعراب دختران را زنده به گور می‌کردند. 
 
جایگاه دختران نزد ائمه اطهار
در سخنان ائمه (ع) دختران با اسم‌هایی مثل حسنه (نیکی)، قواریر (بلورها) و ریحانه (گل) نام برده شده‌اند که هر یک از این موارد نشان‌دهنده اهمیت و جایگاه خاص دختران در اسلام و قرآن است. پیامبر اعظم (ص) در مورد دختران می‌فرمایند: خداوند نسبت به دختر، مهربان‌تر از پسر است، کسی که باعث خوشحالی دخترش شود، خداوند روز قیامت او را خوشحال می‌کند. هر خانه‌ای که در آن دختر باشد، هر روز ۱۲ برکت و رحمت از آسمان ارزانی‌اش می‌شود و زیارت فرشتگان از آن خانه قطع نمی‌گردد، در حالی که در هر شبانه‌روز برای پدر آن دختران عبادت یک سال نوشته می‌شود. امام صادق (ع) نیز می‌فرمایند: اگر کسى دختر نداشت ولى داراى خواهر بود، باز هم درى از رحمت حق بر وى باز شده است. دختران حسنات‌اند و پسران نعمت حق‌اند، بر حسنات بهره می‌دهند و از نعمت بازپرسی می‌کنند.
 
جایگاه زنان در جامعه امروز
بسیاری از دختران امروز ما در نقش‌های متعالی اجتماعی مانند دکتری، پزشکی، پرستاری، مهندسی، طراح معماری و روزنامه‌نگاری و بسیاری از مشاغل دیگر با رعایت تمام حریم‌ها و شئونی که اسلام برای دختر مسلمان قائل است، کار می‌کنند و بسیار موفقند. دختران در بعضی موارد که خانواده از نعمت پدر محروم هستند، بازوی اقتصادی خانواده به شمار می‌آیند و نقش بسیار مهمی در تأمین رزق خانواده دارند. بنابراین، امروز نقش متعالی این قشر در خانواده انکارناپذیر و قابل احترام است. دختران امروز با وجود تمام مشکلاتی که سرراه‌شان قرار می‌گیرد و دوری از این مشکلات اجتناب‌ناپذیر است؛ اگر با جدیت و پشتکار هدفی را دنبال کنند، خداوند و تمام ابزاری که برای موفقیت او لازم است در مسیرش قرار می‌گیرد.

اندیشه رهبر معظم انقلاب درباره دختران و زنان
رهبر معظم انقلاب از سال‌های گذشته به موضوع دختران و زنان توجه ویژه‌ای داشته‌اند. ایشان در اجتماع زنان در خوزستان در این زمینه گفته‌اند: زن مسلمان مثل مرد مسلمان حق دارد آنچه را که اقتضای زمان است، آن خلأیی را که احساس می‌کند، آن وظیفه‌ای را که بر دوش خود حس می‌کند، انجام دهد. چنانچه دختری مثلا مایل است پزشک شود، یا فعالیت اقتصادی کند، یا در رشته‌های علمی کار کند، یا در دانشگاه تدریس کند، یا در کار‌های سیاسی وارد شود، یا روزنامه‌نگار شود، برای او میدان‌ها باز است. شاهد بر این معنا، همه آثار اسلامی است که در این زمینه‌ها وجود دارد و همه تکالیف اسلامی زن و مرد را به طور یکسان، از مسئولیت اجتماعی برخوردار می‌کند. امیدواریم دختران جوان و زنان جامعه ما به الگوی زینب کبری دقت کنند و هویت و شخصیت خود را در آن ببینند؛ بقیه چیز‌ها فرعی است. جوهر ذات یک انسان اگر تعالی و روشنایی و شفافیت پیدا کند، همه چیز در مقابل او کوچک می‌شود و قدرت او بر همه کار‌های دیگر، برای او تأمین می‌شود. دختران و جوانان نخبه! یکی از مهم‌ترین مسئولیت‌های امروز شما این است که نقش زن را از دیدگاه اسلام ترسیم، برجسته و روشن کنید؛ تربیت انسانی زن بزرگ‌ترین خدمت به جوامع انسانی و اسلامی است؛ این حرکت باید راه بیفتد. البته راه افتاده است، باید تشدید بشود، باید فراگیر بشود، باید پیش برود و شما در این حرکت، بدون تردید پیروز خواهید شد.

منبع: روزنامه جام جم