ماه «ذی القعده»، یازدهمین ماه قمری و از ماه‌هایی است که به اجابت دعا معروف است و به همین خاطر، دعا و اذکار مستحبی و نماز‌هایی برای این ماه روایت شده است و ولادت امام رضا (ع)، دحوالارض و شهادت امام محمدتقی (ع) از مهم‌ترین وقایع ماه ذی القعده به شمار می‌آیند.

اهمیت ماه ذی القعده در کلام رهبری

رهبری در یکی از دیدارهای خود با اعضای مجلس خبرگان در سال های گذشته، درمورد اهمیت ماه ذی القعده بیان کرد: مرحوم حاج میرزا جواد آقای ملکی (رضوان الله تعالی علیه) می‌فرمایند ماه ذی‌القعده، ماه توبه است، ماه رجوع الی‌الله است، ماه مراقبت از خود برای این که مبادا خدای نکرده با عمل خودمان، محاربه‌ی با خدای متعال و رسول خدا بکنیم. 

ایشان می‌فرمایند: ذی‌القعده که ماه نشستن از جنگ با دشمنان خدا است، به طریق اولی بایستی ماهی باشد که انسان مراقب باشد که مبادا دچار محاربه‌ی با خدای متعال بشود و این عمل معروف یکشنبه‌ی ذی‌القعده را ایشان ذکر می‌کنند و تأکید می‌کنند، اصرار می‌کنند که این عمل را انجام بدهیم.

مرحوم حاج میرزا علی آقای قاضی (رضوان الله علیه) در ورود ماه ذی‌القعده یک مکتوبی، نامه‌ای دارند به دوستانشان، به مریدانشان و شاگردانشان که در این کتابی که شرح حال ایشان است، درج شده است. 

مرحوم آقای قاضی به عربی اشعار برجسته‌ای دارند و طبق تشخیص مرحوم آقای طباطبایی (رضوان الله علیه) شاعر برجسته‌ای بودند.

 یک قصیده‌ی خیلی شیوایی ایشان انشاء می‌کنند که اول آن این است: «تنبه فقد وافتکم الاشهر الحرم». این قصیده را ایشان مفصل [گفته‌اند]؛ و توصیه‌هایی دارند نسبت به شاگردانشان.

فرصتی است برای ما، برای مردم که ان‌شاءالله از برکات این ماه - که آغاز سه ماه متوالی حرام است - بهره ببریم؛ و البته ماه ذی‌القعده، ماه حضرت ثامن‌الحجج (سلام‌الله‌علیه) هم هست که، ولی نعمت همه - بخصوص ما ایرانی‌ها - هستند که از برکات مضجع ایشان و مرقد ایشان ان‌شاءالله بهره ببریم، استفاده کنیم و ان‌شاءالله خودمان را به ارزش‌های رضوی نزدیک کنیم.

دستورالعمل نماز یکشنبه ماه ذی القعده به بیان علامه حسن زاده آملی

حضرت علامه حسن حسن زاده آملی در پایان رساله لقاء الله دستورالعملی را از کتاب اقبال سید بن طاووس به شرح زیر بیان کردند: پیامبر اکرم (ص)، روز یکشنبه ماه ذی القعده از منزل خارج شدند و در جمع مردم تشریف فرما شدند و فرمودند: ایها الناس کدام یک از شما حاضرید که توبه کنید؟ عرض کردند آقا جان همه ما می‌خواهیم توبه کنیم و دیگر بد نکنیم. 

آقا فرمودند: یکشنبه این ماه غسل کنید؛ وضو بگیرید و بعد چهار رکعت به نیت نماز توبه روز یکشنبه بخوانید و در هر رکعت؛ سوره حمد یک مرتبه؛ قل هوالله احد سه مرتبه و قل اعوذ برب الفلق یک مرتبه؛ قل اعوذ برب الناس یک مرتبه؛ بعد رکوع و سجده را به جا آورید. 

رکعت دوم به همین نحو است، اما قنوت ندارد چنان که تشهد هم ندارد. 

رکعت سوم و چهارم در ادامه دو رکعت هم، به همین نحو خوانده می‌شود. 

بعد از اتمام نماز، ۷۰ مرتبه استغفرالله ربی و اتوب الیه می‌گویید و در ادامه می‌گویید« لا حول ولا قوة الا بالله العلی العظیم » و سپس، در آخر می‌گویید: «یا عزیز یا غفار اغفرلی ذنوبی و ذنوب جمیع المومنین و المومنات فإنّه لا یغفر الذّنوب إلا أنت» «اى عزیز! اى بخشاینده! گناهان من و گناهان تمام مردان و زنان مؤمن را ببخش که جز تو کسى گناهان را نمى‌بخشد.»

آن گاه آقا در جواب سائل فرمودند این نماز را در هر یکشنبه هم می‌توانید انجام دهید. وقت این نماز از اذان صبح تا اذان مغرب است.