«الهام حیدر اوغلو علی‌اف» فرزند حیدر علی اف، در سال ۱۹۷۷ دوره متوسطه را به پایان برد و در انستیتو دولتی روابط بین‌المللی مسکو مشغول تحصیل شد و در سال ۱۹۸۲ مدرک خود را دریافت کرد. از سال ۱۹۹۱ مشغول فعالیت‌های تجارتی شد و در سال ۱۹۹۴، که پدرش سمت ریاست جمهوری آذربایجان را به دست آورد، به عنوان معاون اول شرکت دولتی نفتی جمهوری آذربایجان انتخاب شد.

از آن سال به بعد او در تمام بازدید‌های رسمی حیدر علی اف شرکت داشت. در سال ۱۹۹۵ الهام علی اف به عنوان نماینده ملی مجلس انتخاب و در سال ۲۰۰۰ مجددا به عنوان نماینده پارلمان انتخاب و در سال ۱۹۹۷ به رئیس کمیته ملی المپیک آذربایجان شد. در سال ۲۰۰۰ علی‌اف به عنوان معاون اول رئیس حزب حاکم آذربایجان نوین انتخاب شد و یک سال بعد او به عنوان رئیس هیات آذربایجان در شورای اروپایی انتخاب شد. در سال ۲۰۰۳ حیدر و الهام علی‌اف خود را برای ریاست جمهوری آذربایجان کاندید کردند. الهام علی اف در عین حال می‌گفت که این کار را به خاطر رقابت نه، بلکه به خاطر حمایت از نامزدی پدر خود در مبارزات انتخاباتی انجام داده است.

در تابستان همان سال وضع جسمی حیدر علی اف رو به وخامت گذاشت و عملا نامزدی خود را بازپس گرفت و از مردم خواست تا به جانشین او رای دهند و به این ترتیب توانست قدرت را به پسر خود انتقال دهد.حیدر علی اف در چهار دوره پیاپی از حزب آذربایجان نوین توانسته به ریاست جمهوری این کشور برسد؛ که البته در انتخابات سال ۲۰۱۳ مسئولین انتخابات به‌طور اشتباهی نتایج را حتی قبل از شروع رای‌گیری اعلام کردند که شائبه تقلب در انتخابات را تأیید می‌کند.

وی همچنین در ژانویه ۲۰۱۷ طی حکمی، همسر خود را به عنوان معاون اول خود منصوب کرد. اما نکته مورد بحث درباره این علی اف نه حضور نزدیک به ۲۰ ساله‌اش در قدرت و نه حتی انتخاب همسر خود به عنوان معاون اول ریاست جمهوری است بلکه اظهارات و اقدامات نمایشی و نابخردانه او یکی از دلایل شهرت او شده است، شهرتی که به نظر می‌رسد به مذاق او نیز خوش آمده و هر از چند گاهی با اظهار نظر‌های عجیب خود سعی دارد که چه در منطقه و چه در سطح بین‌المللی خود را نشان دهد. موضوعی که شاید مهمترین نمود آن رابطه و سرویس دادن بی حد و اندازه علی اف و دولت او به رژیم صهیونیستی باشد. آن هم در شرایطی که صهیونیست‌ها اکنون با مشکلات بی حدی چه در داخل و یا حتی خارج از مرز‌های اشغالی مواجه هستند، اما دولت جمهوری آذربایجان در اقداماتی عجیب در کنار صهیونیست‌ها ایستاده است و حتی در شرایط کنونی اسرائیلی‌ها سفارت خانه خود را در سرزمین‌های اشغالی افتتاح می‌کنند و مواضعی بر ضدیت کشور‌های منطقه و خصوصا محور مقاومت و ایران اتخاذ می‌کنند.

علاوه بر این دولت جمهوری آذربایجان در چند ماه گذشته سیاست برخورد و تقابل با شیعیان را تشدید کرده است و شیعیان این کشور که کم هم نیستند در شرایط خوبی به سر نمی‌برند. آن هم در شرایطی که اکثریت جمعیت این کشور را شیعیان تشکیل می‌دهند و آذربایجان دومین کشور شیعی جهان به شمار می‌رود.

 دولت علی اف در ادامه این سیاست‌ها چندی پیش به بهانه جنگ دوم قره باغ، صد‌ها نیروی تروریست و داعشی را از شمال سوریه به نزدیکی مرز‌های ایران در شمال‌غرب منتقل کرده است. فراتر از تفکرات وهابی، نقش صهیونیست‌ها در تحولات ضد شیعی جمهوری آذربایجان نیز قابل توجه است. کارشناسان معتقدند که سفر‌های متعدد اتباع رژیم صهیونیستی به باکو با هدف تضعیف شیعیان در مناطق حساس به‌خصوص مناطقی که به نوعی همجوار با نقاط مرزی ایران است، صورت می‌گیرد و بخشی از سخنرانی‌های وابستگان به رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان درباره شهرک سازی‌هایی است که بتوانند ترویج افکار یهودیت و مذهب یهودیت و سکنی دادن جوامع یهودیان قفقازی را دربرگیرند. کنیسه سازی‌هایی که در سال‌های گذشته به شکل قارچی در حال صعود است، نمایانگر ازدیاد این مناطق در نقاط طالش‌نشین جمهوری آذربایجان است.

از دیگر اقدامات علی اف می‌توان به فرستادن یک قاری قرآن به مرز ایران در کنار رود ارس اشاره کرد. جایی که این قاری قرآن «سوره فتح» را خواند. این اقدام به نوعی حرکتی تحریک آمیز بر علیه ایران تلقی می‌شود. اوج اقدامات عجیب علی اف و دولت جمهوری آذربایجان بر علیه ملت و دولت جمهوری اسلامی ایران به پس از حادثه حمله شخصی فردی به سفارت این کشور در تهران مربوط می‌شود، اتفاقی که با وجود دستگیری سریع فرد حمله کننده و حل و فصل موضوع، حاشیه‌های زیادی در پی داشت. موضوعی که چندی بعد مشخص شد همسر فرد حمله کننده به سفارت، به صورت قاچاق و غیر مجاز وارد کشور آذربایجان شده است. این زن در فروردین ۱۴۰۱ بدون رضایت همسر خود از ایران خارج شده که به لحاظ حقوقی این اقدام مصداق قاچاق انسان توسط نهادی دیپلاتیک بوده که قابل پیگیری نیز بوده است.

همه این موارد، اما بهانه‌ی خوبی برای علی اف بود تا شاید اقداماتی که مدت‌ها به دنبال مطرح و اجرایی کردن آن بود را سریعتر انجام دهد. موضوعی که نشان می‌دهد علی اف و دولتش چندان هم از این اتفاق غافلگیر نشده اند و حتی منتظر آن نیز بوده است.

ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه اواخر فروردین ماه در نشست خبری خود درباره سطح روابط با جمهوری آذربایجات گفت: روابط ما با جمهوری آذربایجان به عنوان کشور همسایه منطقه‌ای برای ما حائز اهمیت است و بر گسترش روابط با این کشور همسایه مطابق با منافع و مصالح مشترک تاکید می‌کنیم و تاکید داریم که اجازه ندهیم کشور‌هایی که به دنبال تنش و سوء استفاده از روابط دو کشور هستند، بر روابط دو کشور تاثیر بگذارند.

وی گفت: «ما تلاش کرده ایم تنش‌ها را در روابط دو کشور کاهش دهیم. با این حال متاسفانه شاهد اقدامات شتاب زده و احساسی از سوی طرف آذربایجانی بودیم، اما با این وجود، دو دور گفت وگوی تلفنی میان وزیر محترم امور خارجه کشورمان با طرف آذربایجانی صورت گرفت که مثبت بود و به منظور حفظ آرامش بود و اینکه روابط به مجاری طبیعی خودش پیش برود که ما نسبت به نتایج آن خوش بین هستیم و امیدواریم روابط دو کشور به روند طبیعی خود بازگردد و اختلافات حل و فصل شوند.» 

در این مدت، اما سیاست خارجه کشورمان در مقابل اقدامات تنش زای جمهوری آذربایجان مبتنی بر احترام متقابل و رعایت حسن همجواری دوری از اقدامات تنش زا بوده است. سیاستی که مشخص نیست با توجه به ادامه روند اقدامات تنش‌آفرین دولت علی اف در قبال ایران تا چه زمانی در دستور کار دولتمردان باقی خواهد ماند.