علیاکبر اشعری؛ عضو هیأت امنای خانه کتاب و ادبیات ایران در گفتگو با ستاد خبری سیوچهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، ضمن اشاره به اینکه این نمایشگاه تا حد زیادی نماینده فکری و فرهنگی افراد جامعه است، بیان کرد:، اما باید به نکتهای توجه کرد که همه جریانهای فکری و فرهنگی جامعه هموزن هم، محتوا تولید نمیکنند و به همین دلیل نمیشود گفت که نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران پژواک یا انعکاسدهنده فرهنگی است که جریانات مختلف فرهنگی ارائه میدهند؛ یعنی گرچه در کل، نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران یک جریان فرهنگی است و آثار و تبعات خودش را هم دارد، ولی نمیتوان گفت نشاندهنده فرهنگ عمومی جامعه است.
وی در ادامه درباره میزان تأثیرگذاری برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در معرفی تاریخ و فرهنگ ایران به جهان گفت: آنچه که مردم خارج از کشورمان میخواهند درباره ایران بدانند به چند حوزه تقسیم میشود؛ بهویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی و قرائت شیعی اسلام که موجب بروز این انقلاب شد. آنچه به شما میگویم بخشی از مشاهدات عینی خودم است. در جریان گفتگو با برخی از روشنفکران دنیا متوجه شدم که آنها میخواهند بدانند ماهیت انقلاب اسلامی چیست، چه شد که این انقلاب پیروز شد و بدون آنکه به یکی از قطبهای سیاسی جهان وصل باشد، سالهای سال پابرجا مانده و در حال تبدیل شدن به یک قدرت منطقهای است؟ روشنفکران جهان میخواهند اسلام را با قرائت انقلاب اسلامی بشناسند.
اشعری افزود: ادبیات روز کشورمان بازتابدهنده شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه است. جهانیان تا به امروز با حافظ، سعدی و ادیبان و شاعران دیگر نظیر آنها آشنا شدهاند و میخواهند بدانند که امروز چه آثاری با چه موضوعات و زمینهای در ایران چاپ و منتشر میشوند. آنها از طرف دیگر به تاریخ ایران توجه دارند، البته تاریخ دورههای مختلف کشورمان همواره نوشته شده، اما کشور ما از ۴۰ سال قبل تا به امروز بهعنوان نقطهای برجسته در ذهن مردم جهان شکل گرفته است.
عضو هیأت امنای خانه کتاب و ادبیات ایران بیان کرد: در روزهای برگزاری نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران باید تلاش کنیم که به سوالهای جهانیان درباره تاریخ معاصر ایران پاسخ بدهیم. واقعیت این است که تا امروز در این زمینه خیلی موفق نبودهایم، هرچند وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و برخی ناشران کارهایی انجام دادهاند و آثاری هم ترجمه شده و حتی برخی از آثار مستقیما به زبانهای خارجی نگاشته شدهاند.
وی درباره نقش صنعت نشر در دیپلماسی فرهنگی ایران نیز تاکید کرد: فرهنگ میتواند پایگاه مهمی برای توسعه دیپلماسی حتی در حوزه سیاست باشد. درواقع فرهنگ جهتگیری سیاسی چندانی ندارد و گفتوگوی بین ملتها است، بنابراین بهراحتی جریان پیدا میکند و شکل میگیرد. خود این امر روی ارتباط دولتها با یکدیگر تأثیر میگذارد. کتاب در این زمینه نقش مهمی دارد، زیرا هر کسی که میخواهد با فرهنگ ایران یا فرهنگ کشورهای دیگر آشنا شود سراغ میراث مکتوب میرود. در گذشته مراجعه به کتابخانههای بزرگ بهترین راه برای آشنایی با فرهنگ کشورهای مختلف بود، اما امروزه امکان انتشار کتابها در فضای مجازی فراهم شده و باید سعی کنیم که از این امکان برای انتشار محتواهای فاخرمان بهره ببریم.
علیاکبر اشعری در پایان گفت: چند سال قبل پیشنهاد دادم که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حق رایت استفاده از کتابهای مرجع در فضای مجازی را از ناشران بخرد و بهصورت رایگان در اختیار مردم قرار دهد. این پیشنهاد بهصورت اجمالی تصویب شد و اگر اجرایی شود از یک طرف در کشورمان دسترسی به منابع آسانتر میشود و کار محققان راحتتر خواهد شد و از طرف دیگر پاسخهای خوبی به سوالات کاربران تصادفی و تحقیقی فضای مجازی داده میشود.
سیوچهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با شعار «آینده خواندنیست» ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشتماه ۱۴۰۲ در مصلی امام خمینی (ره) و همزمان بهصورت مجازی در سایت کتاب برگزار خواهد شد.