تصور کنید بعد از یه عمری با اون همه نذر و صلوات، اومدید حرم پیغمبر رو زیارت کنید. گفتیدای رسول خدا، الهی دورت بگردم! و با همه محدودیتهای کرونایی و فیزیکی محضر پیغمبر رو درک کردید، ولی وقتی از حرم پیغمبر میاید بیرون، نمیدونید چیکار کنید! البته مشخصه که به سمت بقیع حرکت میکنید تا چهار امام مظلوم رو زیارت کنید، ولی چه زیارتی! اول این که دور خانومها رو خط بکشید! چون اونا اجازه ندارن از چند متری بقیع هم رد بشن. آقایون هم که دو ساعت در شبانه روز اجازه دارن وارد قبرستان بقیع بشن. اونم با چقدر محدودیت و مشکلات؛ یکی آفتاب نزده، بعد از نماز صبح. یکی هم بعد از ظهر و ظل گرمای ۵۰درجه مدینه.
پارسال که جای شما خالی بعد از کلی توی آفتاب وایسادن و عبور از نردههای متحرک، فقط نیم ساعت به کاروانها وقت میدادند تا روضه شریفه یعنی فاصله بین منبر و محراب و حرم پیغمبر رو زیارت کنند، اونم چه زیارتی. فقط فرصت میکردید چهار تا دو رکعت نماز برای اونایی که التماس دعا گفتن و اونایی که به گردنمون حق دارن، مثل پدر و مادر بخونیم. بقیه نمازها رو با ترس و لرز از یاالله حاجی یاالله حاجی گفتنهای شرطههای سعودی میخوندیم. بعضیاشون که بالای سرمون وایمیسادن تا نمازمون تموم بشه و بلندمون کنن. البته اونها هم مأمور بودند و به قول معروف المامور معذور.
پارسال، زمان بندی مسئولان حرم نبوی به خاطر کرونا اینجوری بود که برای هر کاروان نیم ساعت اختصاص میدادن تا حرم پیغمبر رو زیارت کنند. به مدیر کاروانها گفته بودند یه نوبت خانومها و یه نوبت آقایون فلان روز و فلان ساعت که کاروان ما توی ظل گرمای مدینه حدود ساعت چهار بعد از ظهر، دو ساعتی رو زیر آفتاب و یه ساعتی هم در سایه چترهای صحنهای نبوی منتظر ایستادیم و نشستیم تا لحظه زیارت برسه. اونایی که حواسشون جمع بود و به روایتی زرنگتر بودن، دعاها و زیارتهای کتاب رو میخوندن تا وقتی وارد حرم میشن، نمازهاشون رو بخونن که بدون مهر بود و مورد قبول درگاه الهی.
بگذریم. نمیدونم از حرم رسول خدا که بیرون بیایید، چه حس و حالی دارید؟ مخصوصا وقتی از باب بقیع خارج بشید؟ مثل آدمای مبهوت و ویلون یا کسایی که منتظرند تا یکی دستشون بگیره و راهنمایی شون کنه که کجا برن، مخصوصا دو جا. یکی زیارت مزار مخفی زهرای مرضیه و یکی هم قبور ائمه بقیع، اما بازم میگم، چه زیارتی! وقتی وارد قبرستون میشید، اینقدر میگن حاجی حرّک حرّک که متوجه نمیشید، چکار دارید میکنید. فقط دست روی سینه میذارید و سلامی به کریم اهل بیت میدید و بلافاصله به امام سجاد و فرزند و نوه اش. بعضیا وقتی وارد بقیع میشن و نگاهشون به قبرای ائمه میافته، فقط بغضشون میترکه و گریه میکنن، ولی آهسته آهسته؛ فقط اشک میریزن. سلام هم که میخواهی بدهی فوری یکی از شرطهها میگه حرّک حاجی. یادم نمیره پارسال مهدی سماواتی رو روبروی قبور ائمه دیدم؛ همون مداحی که همیشه آروم و باصفا میخونه. داشت برای خودش زیارت نامه میخوند که یه شرطه تذکر داد و گفت یا الله حاجی. باز خدا خیرشون بده، نه باتوم داشتن نه اون قیافههای اجق وجق. سماواتی با صدای مامور سعودی کمی جابجا شد و ادامه زیارتنامه اش رو خوند، ولی ماموری دیگه و سماواتی هم حرکتی دیگه. خیلیا زیارتنامه ائمه بقیع رو در محضر پیغمبر و توی حرم رسول خدا از روی گوشی یا همون کتابچههایی که سازمان حج داده بود. میخوندن.
البته چند روزی که در مدینه بودیم، میتونستیم نزدیک حرم پیغمبر نمازامون رو بخونیم، ولی روضه شریفه همون یه بار سهممون بود. بیشتر زائرا با روحانی کارواناشون وارد بقیع میشدند و روحانی هم میگفت که اینجا قبر کیه و اونجا کی دفن شده. دیگه از شرطههای لچک به سر خبری نیست و جاشون رو دادن به مامورایی که لباس نظامی پوشیدند، ولی مثل شرطههای غلاظ و شداد نیستند. بیشتر زائرا هم دوربین به دست، دوست داشتن حال و هوای قبرستون بقیع رو با دوست و فامیل به اشتراک بذارن یا یه یادگاری از بقیع داشته باشن.
توی بقیع که حدود ۱۸۰ هزار متر مربع هستش، ۱۰ هزار صحابی و تابعین دفن شده اند. صحابه به کسایی میگن که پیغمبر رو دیده باشن و تابعین هم اونایی هستن که صحابه رو دیدن. از کسایی که توی بقیع دفن هستن یکی، ابراهیم پسر رسول خدا هستش، شهدای واقعه حره که به نقلی دهها هزار نفر کشته شدن، مجروحان جنگ احد که بعداً به شهادت رسیدن، اسماعیل پسر امام صادق (ع)، فاطمه بنت اسد مادر حضرت علی (ع)، انس بن مالک و آرزوی خیلی از حسینیها یعنی ام البنین. یه تابلوی آبی رنگ داخل بقیع به زبانهای مختلف گذاشتن و چند تا حدیث درباره زیارت مردگان نوشتن و این مطلب رو هم اضافه کردن که از ۱۰ هزار صحابه و تابعین توی بقیع، حدود قبر هیچکدومشون مشخص نیست. عایشه و سایر همسران پیامبر به جز میمونه و خدیجه که در مکه دفن شده اند هم توی بقیع هستن. در روایات اومده که پیغمبر برای خفتگان در بقیع دعا کردند و شنیده ایم که پیغمبر اکرم، مردگان مدفون در بقیع رو شفاعت میکنه. شاید به همین دلیله که خیلی از زائرا دوست دارن اگه مرگشون در مدینه رقم خورد، توی بقیع خاکشون کنن.
خانومها هم از پشت دیوار و دورادور از قبرستان به زیارت میپردازن و بر مظلومیت ائمه اشک میریزند که پارسال با گذاشتن موانع پلاستیکی دورتر بودند و باز هم ماموران از راه میرسیدند و زائرا مجبور بودن تغییر جا داده و جایی دیگر ایستاده و به درد دل با امامان مشغول شوند.
اگر شما هم راهی سفر حج هستید یا خویش و قومتون داره میره حج، بهش بگین فرقی نمیکنه مدینه قبل باشی یا بعد. اگه مدینه بعد باشی، سلام حضرت خدیجه رو به پیغمبر و فاطمه زهرا میرسونی و اگه مدینه قبل باشی میتونی حامل سلام پیغمبر به همسرش توی مکه باشی.
اون کتابچهای که گفتم سازمان حج میده رو حتما قبل از سفر بخونید و ببینید توی فصل دومش چه فضلیتهایی برای زیارت پیغمبر و حضرت زهرا و ائمه بقیع نوشته. غیر از ۱۴ عمل مستحبی که برای زیارت مسجد النبی نوشته، به آداب زیارت هم اشاره کرده. مثلا خود را در محضر حضرت محمد (ص) و امامان معصوم ببینید و لازمه که هم آداب ظاهری رو رعایت کنید، هم آداب باطنی رو که در مجموع ۱۸ عمل وارد شده.
میخواهی دختر پیغمبر رو زیارت کنی، ولی نمیدونی کنار حرم پیغمبر سلام بدی یا توی بقیع. وقتی وارد بقیع میشوی، به کریم اهل بیت سلام میدی و میگی سلامای زبان حکم الهی،ای نیکوکار متقی،ای حقیقت اصیل و این صدیق شهید. اگرچه دوست داری همه مصیبتهای امام مجتبی رو مرور کنی، ولی به یه بیت بسنده میکنی و میگیای خفته در بقیع که قبرت بود خراب، جانها فدای غربتتای کشته ستم، پیوسته در عزای تو و بر مزار تو، چشم کبود چرخ ببارد سرشک غم.
مدینه شهر پیغمبر، ولی مستور در غربت، تمام شهر آباد و بقیع نور در غربت، مدینه سرزمین وحی و اهلش بی خبر از آن، تو گویی هست قرآن خدا مهجور در غربت. به امام سجاد (ع) که سلام میدی از صفاتش میگی. مثلاای چراغ روشنایی بخش،ای زاد و ذخیره عابدان، این کشتی دانش،ای دریای بخشش،ای ماه تابان،ای مرد دلسوز و بردبار وای سَرور گریه کنندگان.
به امام باقر (ع) هم سلام میدی و میگی الهی دورت بگردم! سلام بر توای تحقیق کننده دین الهی،ای تبیین کننده حکم خدا،ای راهنمای به سوی حق،ای نور درخشان،ای مصون از لغزشها وای حجت خدا بر همه مردم.
سینه ام، چون تلاطم دریا، چشم من چشمه غم دنیا.
داده ام این دل اسیرم را، دست بال و پر کبوترها.
همره بال هایشان بردند، تا بسازند سایبانی را.
سایبانی برای خاک بقیع، حائلی بین آفتاب آنجا.
بوی غربت هزار سالی هست، که از آن خاک میرود بالا.
غم میان دلم چو زائر شد، غصه دار امام باقر شد.
نوبت به امام صادق (ع) که میرسه، میگی سلام بر توای مصلح برتر،ای بزرگ بزرگان،ای کلید نیکی ها،ای نشر دهنده حکم خدا،ای برطرف کننده اندوه ها،ای مورد اعتماد راستگویان،ای رهبر صالحان،ای هدایتگر گمراهان وای آرامش افراد مطیع.
شاید خوندن همه زیارت نامهها برای زائرا ممکن نباشه، اونم با وضعیتی که در بقیع حاکمه، ولی خیلی از بزرگا سفارش کردن که زیارت جامعه کبیره رو بخونید که برای همه ائمه وارد شده.ای اشک چشم ما همه وقف عزای تو، دلهای دوستان همه صحن و سرای تو
چشمم سوی مدینه دلم جانب بقیع، گرم زیارت حرم با صفای تو
از لحظهای که خاک لحد بر تو چیده شد، خاک بقیع نه! دل ما گشت جای تو
آیا درِ بقیع شبی باز میشود، تا در کنار قبر تو گریم برای تو؟
فراموش نمیکنم این صحبت رهبر عزیزمون رو که حدود ۱۰ سال پیش گفتن «آن روز که در دنیای اسلام، از شبهقاره هند گرفته تا آفریقا، علیه اینها قیام کردند، اگر اینها جرأت میکردند، قبر مطهر پیغمبر را هم ویران میکردند، با خاک یکسان میکردند.»
اگه بخوام به تاریخچه تخریب قبرستون بقیع اشاره کنم، از حوصله خارجه، ولی قبلا گزارشهایی با عنوان بیت الاحزان داریم تا بیت الاحزان یا سلام بر بیت الاحزان فاطمه نوشتیم تا دلهامون را یه کمی با ذکر اهل بیت تسکین بدیم. اخیرا شنیدم قراره کنگره بینالمللی بقیع سال ۱۴۰۳ برگزار بشه اون هم با عنوان بقیع؛ مدفن امامان و اصحاب که دبیرخونه اش اعلام کرده اونایی که علاقهمند هستن با آخر مرداد وقت دارن دست به قلم بشن و به سهم خودشون غباری رو از روی جنت البقیع بزدایند.
منبع:ایرنا