محمد اخگری، نویسنده، مترجم و استادیار دانشگاه صدا و سیما ضمن اشاره به اینکه نمایشگاه کتاب یک جشن بزرگ فرهنگی است، بیان کرد: نمایشگاه کتاب تهران یکی از مهمترین رویدادهای فرهنگی کشور است که در ۳۳ دوره برگزاری نقش مهمی در جریانسازی فکری و اندیشهای در کشور را بر عهده داشته است. این نمایشگاه محلی برای گردهمآمدن اهالی نشر و فرهنگ، اندیشمندان، اصحاب رسانه و دستگاهها و ارگانهایی است که در تولید فکر و اندیشه دستی دارند. فرصتی است تا علاقهمندان به کتاب با تازهترین آثار در حوزههای مختلف آشنا شوند و اهالی علم و ادب به تبادل فرهنگ و اندیشه بپردازند.
وی ادامه داد: در این رویداد در کنار عرضه جدیدترین آثار علمی، ادبی، هنری، دانشگاهی و...، ناشران از شهرها و مناطق مختلف ایران آثار متنوعی از قومیتها، اقوام و مذاهب مختلف ارائه میکنند. تنوع آثار در این حوزه نشاندهنده تکثر فرهنگی در کشور است. در مجموع نمایشگاه کتاب تهران یکی از مهمترین رویدادهای جریانساز فکری در کشور است. وقتی این رویداد میتواند در چنین سطح وسیعی بین تولیدکنندگان محتوا و مخاطبان پیوند برقرار کند و بر تقویت فرهنگ کتابخوانی و رونق صنعت نشر کشور تاثیرگذار باشد، نباید برگزاری آن به یکبار در سال محدود شود. باید امکان مواجهه مردم با کتاب را در طول سال فراهم کرد و این رویداد به اشکال مختلف در طول سال استمرار داشته باشد.
نویسنده کتاب «نغمه محمد» با اشاره به نقش نمایشگاه مجازی کتاب در استمرار جریان کتاب در طول سال و در سراسر کشور گفت: نمایشگاه مجازی کتاب نیز که چند سالی است در کشور راهاندازی شده، کمک بزرگی به رونق نشر و زنده نگه داشتن جریان سیال کتاب در نقاط مختلف ایران کرده است. برگزاری همزمان نمایشگاه کتاب در دو بخش حضوری و مجازی نیز تجربه موفقی است که تا اندازه زیادی مرزهای جغرافیایی را از میان برداشته و در راستای تحقق عدالت فرهنگی حرکت کرده و کتاب را در دسترس همه مردم ایران قرار داده است. افزایش تبادلات فرهنگی با
حضور ناشران، اندیشمندان و نویسندگان دیگر کشورها در نمایشگاه کتاب تهران
این مدرس دانشگاه در بخش دیگری از سخنانش درباره حضور نشر ایران در عرصه بینالملل و نقش نمایشگاه کتاب در این زمینه افزود: در نمایشگاه کتاب تهران، میتوان با رایزنی و برنامهریزی درست، در کنار دعوت از ناشران خارجی، میزبان اندیشمندان، نویسندگان و اهالی فکر و اندیشه از دیگر کشورهای جهان باشیم تا تبادلات فرهنگی شکل بگیرد و شاهد انتقال فرهنگ ایران به دیگر نقاط جهان باشیم. باید بتوانیم با دعوت از کشورهای بیشتر و نخبگان و صاحبان اندیشه برای تقویت و ارتقای بخش بینالملل نمایشگاه کتاب تهران تلاش کرده و با جدیدترین آوردههای فرهنگی آنها آشنا شویم. وی بیان کرد: از سوی دیگر برای حضور در عرصه بینالملل ازجمله شرکت در نمایشگاههای بینالمللی کتاب، باید در زمینه تولید و عرضه محتوا، بازنگری داشته باشیم و به روشهای جدید عرضه کتاب در دنیا توجه کنیم. باید بتوانیم مهمترین کتابهایی که نشاندهنده جریان تولید علم در ایران هستند را برای ارائه و معرفی در سطح بینالمللی ترجمه و به شیوه درست عرضه کنیم. این امر به انتقال فرهنگ، علم، تفکر و اندیشه ما به آنسوی مرزها کمک میکند. در این حوزه نیازمند بازنگری در برخی سیاستگذاریها هستیم.
مترجم کتابهای «ژورنالیسم رادیویی» و «نویسندگی برای شنیدن» در ادامه با تاکید بر نقش کتاب در حوزه دیپلماسی فرهنگی گفت: با وجود تنوع و تکثر ابزارها و محصولات فرهنگی در کشور بهنظرم بازهم کتاب مهمترین و قویترین محصول فرهنگی است، چون مبدأ همه تولیدات فرهنگی بهویژه در حوزه اندیشه و فکر است. اگر کتابها بهگونهای تولید و عرضه شوند که پیامرسان فرهنگ باشند هر کتاب میتواند سفیر فرهنگی کشور باشد. اگر تولیدات فرهنگی ما ظرفیت ترجمه به زبانهای دیگر را داشته باشند و بتوانیم این آثار را از طریق برقراری تعاملات قوی با دیگر کشورها در نمایشگاه کتاب تهران یا با حضور موثر در نمایشگاههای کتاب دنیا عرضه کنیم، آنگاه میتوان گفت نمایشگاههای کتاب میتوانند فرصتی برای تقویت دیپلماسی فرهنگی باشند.
لزوم ایجاد جاذبههای بصری، خلاقیت و تنوع در بخش کتاب کودک
این مدرس دانشگاه درباره اهمیت حضور عموم جامعه بهویژه خانوادهها در نمایشگاهها کتاب تهران عنوان کرد: جنس نمایشگاه کتاب تهران از حیث حضور طیف وسیع بازدیدکنندگان عمومی از اقشار و سنین مختلف، با دیگر نمایشگاههای کتاب در دنیا تفاوت دارد. به اعتقاد من مهمترین بخش نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، بخش کودک و نوجوان است که با ایجاد جاذبههای بصری، خلاقیت و تنوع در برنامههای جنبی، دکور جذاب غرفهها و حتی شکل عرضه کتابها میتوان کودکان را نسبت به کتاب و قرار گرفتن در فضایی از جنس کتاب علاقهمند و ریشه عادت به کتابخوانی را از همین سنین کودکی در آنها تقویت کرد. حتی در زمینه دستهبندی و عرضه آثار کودک و نوجوان باید تامل و بازنگری جدی داشته باشیم.
محمد اخگری در پایان بیان کرد: هرچه کیفیت کار در حوزه کودک بالا رود و در این بخش جذابیت ایجاد کنیم به همان نسبت میتوانیم از سنین کودکی افراد جامعه را در مواجهه با کتاب قرار دهیم و به ترویج فرهنگ کتابخوانی و تقویت صنعت نشر کشور کمک کنیم.
سیوچهارمین نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران ۲۰ تا ۳۰ اردیبهشتماه ۱۴۰۲ در مصلی امام خمینی(ره) و همزمان بهصورت مجازی در ketab.ir برگزار خواهد شد.