چَرخِه سَری مرکب از دو کلمه است، چرخه وسیلهای برای چیدن پشم گوسفندان و سری که در گویش مازندرانی به معنای جشن و سور است.
دامداران مازندرانی همانند بسیاری از دامداران ایرانی، با گرم شدن هوا و آغاز فصل بهار، اقدام به چیدن پشم گوسفندان میکنند، اما مراسمی که در برخی نقاط مازندران برگزار میشود کمی با سایر نقاط متفاوت است.
دامداران مازندرانی در سنت چرخه سری یک روز مانده به چیدن پشم گوسفندان، افراد ماهری که به آنها چَرخه چی میگویند را دعوت میکنند و گوسفند یا برهای میکشند و ته چین درست میکنند تا کار چیدن پشم گوسفندان با جشن و سرور همراه شود.
افرادی که در کار چیدن پشم گوسفند مهارت دارند نیز برخی افراد دیگر را نیز برای کمک همراه خود میکنند تا به بهانه کمک هم به آنها پشم گوسفندان بدهند، هم یک شکم سیر غذا بخورند.
در گذشته پس از چیدن پشم گوسفندان از آن برای تهیه لباسهای زمستانه استفاده میشد، اما اکنون با توجه به منسوخ شدن استفاده از لباسهای پشمی، و ارزان بودن پشم گوسفند، دامداران معمولا آن را یا دور میریزند یا در آتش میسوزانند.
فیلم از دکتر علی رمضانی پاچی مورخ و محقق تاریخ و فرهنگ مازندران