خلیل طریقت‌پیما معروف به پهلوان عقاب که با بلندکردن فیل ۲ تنی نامش در کتاب گینس به ثبت رسید سرانجام در سن ۹۸ سالگی شامگاه پنج شنبه در بیمارستانی در شیراز جان را جان آفرین تقدیم کرد و جامعه ورزش کشور را به سوگ نشاند.

مسئول بنیاد انجمن زنده یاد خلیل عقاب شامگاه پنج شنبه اظهار کرد: پهلوان عقاب مدت ۳۶ روز در بیمارستان پیوند قلب اعضا بستری بود و به علت کهولت سن شامگاه پنج شنبه به دیار باقی پرواز کرد.

مراسم تشییع پهلوان عقاب 

حسین غرقی ادامه داد: منتظر آمدن فرزندان پهلوان از خارج کشور هستیم تا مراسم تشییع را دوشنبه سوم اردیبهشت ماه برگزار کنیم.

 یکم فروردین ماه ۱۳۰۳ در محله سنگ سیاه شیراز پسری به دنیا آمد که نامش را خلیل گذاشتند، هیچ کس باور نمی‌کرد که این کودک روزگاری بدل به پهلوانی افسانه‌ای شود و نامش در کتاب رکورد‌های گینس به ثبت برسد و به پدر سیرک ایران شهرت یابد.

خلیل پس از گذراندن دوران تحصیل در سن ۱۲ سالگی به ورزش روی آورد و از همان ابتدا استعداد فراوانی از خود نشان داد و تعجب پهلوانان آن زمان را برانگیخت و مورد تشویق قرار گرفت.

این پهلوان اسطوره‌ای که ایمان فراوانی به کار خویش داشت پله‌های ترقی را به سرعت طی نمود، طوری که نمایش هایش در ایران طرفداران زیادی پیدا کرد و برای اجرای نمایش حرکات خارق‌العاده خود به ۳۷ کشور جهان سفر کرد و در نهایت با نامش را برای همیشه در کتاب رکورد‌های گینس به ثبت رساند.

افتخارات پهلوان 

بلندکردن وزنه ۴۵۰ کیلویی با دندان، عبور کامیون و اتوبوس از روی سینه، گذاشتن سنگ ۲ تنی بر روی سینه و تحمل ضربات پتک، پیچادن آهن به دور دست، خم کردن تیرآهن ۱۴ و ۱۲ با گردن، مهار ۲ خودرو سنگین ارتش از حرکت، بلند کردن فیل ۲ تنی با فاصله ۵۰ سانتی از زمین اجرای نمایش در سیرک با حیوانات همچون شیر و خرس از جمله کار‌های نمایشی این پهلوان شیرازی است.

او در سال ۱۳۵۰ برای اجرای نمایش هایش به انگلستان سفر کرد و با راه اندازی سیرک کار خود را در خارج کشور آغاز و سپس به ۳۷ کشور جهان سفر کرد و به شهرت جهانی دست یافت و به سه زبان انگلیسی، ایتالیایی و عربی با تسلط حرف می‌زد.

خلیل طریقت پیما، در سال ۱۳۷۰ برای همیشه به ایران بازگشت و در تهران اقامت گزید و با همسرش شهلا اشکبوس که به بانوی سیرک ایران شهرت داشت و پسرش ابراهیم سیرک را در ایران راه اندازی کردند و همسرش در سال ۱۳۸۷ در راه سفر به ایتالیا برای اجرای نمایش در یک سانحه رانندگی جانش را از دست داد.

پهلوان در روایتی از فراز و نشیب‌های ۹۵ سال زندگی خود دهم شهریور ماه ۹۸ گفت: در نخستین روز از عید نوروز ۱۳۰۳ در محله سنگ سیاه شیراز متولد شدم و در حالی که ۹ سال داشتم به مادرم گفتم صبح زود مرا بیدار کن تا به نماز جماعت بروم، اما مادرم فراموش کرد و وقتی بیدار شدم گریه کردم و مادرم گفت چرا گریه می‌کنی گفتم برای اینکه به نماز نرسیدم.

عقاب با بیان اینکه از آنجا که به خداوند و ائمه اطهار (س) ارادت خاصی داشتم، افزود: نمازم به امامت زنده یاد محمد جعفر علوی ادامه دادم و در نخستین باری که سر به سجده گذاشتم از خداوند خواستم به من اراده‌ای بدهد که بتوانم در دنیا به شهرت برسم و هیچ کس نتواند کارهایم را انجام دهد که اینگونه شد.

پهلوان ادامه داد: پس ازپایان تحصیلات ابتدایی در سن ۱۲ سالگی به ورزش روی آوردم و با تشویق بزرگان محل در آن زمان وارد ورزش پهلوانی شدم و با نیتی که در اقامه نماز از خدا خواسته بودم، تمرینات سخت و جانفرسایی را دنبال کردم و با سختی‌های فراوان، سرانجام پهلوان خلیل عقاب شدم و نامم در کتاب گینس به ثبت رسید و شهرت جهانی پیدا کردم.

او اظهار کرد: پس از سپری کردن درد و رنج فراوان در زورخانه و بلند کردن میل‌های سنگین در سن ۳۰ سالگی در تمام شهر‌های ایران به مناسبت‌های مختلف به انجام حرکات خارق العاده پرداختم که می‌توان به بلند کردن وزنه ۴۵۰ کیلویی، خم کردن تیرآهن ۱۴ با سر، عبور کامیون از روی سینه و چندین نمایش دیگر اشاره کرد.

۱۸ زرده تخم مرغ می‌خوردم 

این پهلوان اضافه کرد: برای اینکه بدنم همیشه روی فُرم باشد ۱۸ زرده تخم مرغ را با یک لیتر شیر و کره محلی مخلوط می‌کردم و به طور روزانه می‌خوردم و جالب اینکه هر چه غذا مصرف می‌کردم، سیر نمی‌شدم چرا که با ورزش کردن بدنم سوخت و ساز زیادی انجام می‌داد و هیچ گاه هم از این بابت مریض نشدم و کبدم هم آسیب ندید.

عقاب با بیان اینکه با انجام کار‌های سخت در هنگام نمایش بسیاری از استخوان‌های بدنم شکست، ادامه داد: خون‌های زیادی بر اثر جراحی از بدنم جاری شد، اما با اراده‌ای که داشتم هیچ گاه دلسرد نشدم چرا که به هدفم ایمان زیادی داشتم.

او افزود: از آنجا که خودم رنج فراوانی کشیدم اجازه ندادم فرزندم ابراهیم دچار چنین مشکلاتی شود از این رو او را به سیرک بردم تا در آنجا با حیوانات به نمایش بپردازد و مدیریت سیرک را به او سپردم.

پدر سیرک ایران گفت: در زندگی از ۳ چیز همچون دود، الکل و چای پرهیز کردم تا توانستم به موفقیت برسم و به جوانان هم توصیه می‌کنم برای سلامتی خود به ورزش بپردازند و از دوست‌های ناباب نیز دوری و از تحصیل هم غافل نشوند.

دنیای بازیگری پهلوان در سینمای ایران 

پهلوان همچنین در سال ۱۳۴۳ با حضور در فیلم شکوفه‌های امید به کارگردانی رضا صفایی وارد عرصه هنر سینما شد و سپس در فیلم‌های کوهزاد، مرد صحرا، غول بیابانی، گناه زیبایی، پهلوان بابا و مردان خشن نیز بازی کرد.

محمدعلی فردین، جمشید مشایخی، تقی ظهوری و حمیده خیرآبادی از جمله هنرپیشه‌هایی هستند که پهلوان خلیل عقاب با آن‌ها بازی کرده است.

جلای وطن، هرکول ایرانی لندن را تسخیر کرد

این پهلوان نامدار افزود: در سال ۱۳۵۰ برای شرکت در سیرک جلای وطن کردم و در انگلستان اقامت گزیدم و با راه اندازی سیرک به ۳۷ کشور دنیا رفتم و توانستم نام کشور عزیزم ایران را در دنیا پرآوازه کنم و به افتخارات زیادی دست یافتم.

خاطرات خوب و بد پهلوان

طریقت پیما همچنین به خاطرات خوب و بد خود طی دوران پهلوانی اشاره کرد و افزود: در این باره خاطرات زیادی دارم، اما آن چیزی که برایم بسیار شیرین بود در ایتالیا رخ داد، پس از اینکه در چندین سیرک در شهر‌های مختلف این کشور نمایش دادم، مدیر سیرک پیشنهاد داد به یکی از شهر‌های جنوبی به نام ایزیو کالبریا که حتی پلیس هم به دلیل وجود افراد خلاف کار از کنترل آن عاجزاست برویم، چرا که آن‌ها آدم‌های قوی را دوست دارند.

او اضافه کرد: سرانجام بار سفر به این شهر بستیم و در حالی که داشتم وزنه‌های نمایشی را در گوشه خیابان پیاده می‌کردم چندین مرد قوی هیکل به سراغم آمدند و گفتند با این وزنه‌ها چکار می‌کنی، گفتم این‌ها را از زمین بلند می‌کنم، گفتند اینکه چیزی نیست، اما وقتی وزنه‌ها را با انگشت کوچک بلند کردم تعجب آن‌ها را برانگیخت و هر چه تلاش کردند نتوانستند این کار را انجام دهند و همین امر موجب شد آن‌ها به من احترام بگذارند.

پهلوان گفت: آن‌ها با من دوست شدند و حتی کنترل ورودی سیرک را به عهده گرفته و اجازه ندادند افراد بدون بلیت وارد سیرک شوند و برایم غذا‌های ایرانی درست کرده و قرار بود این سیرک را به مدت ۱۰ روز برگزار کنیم، اما استقبال آن‌ها موجب شد ۱۵ روز در این شهر خشن برنامه اجرا کنیم و این بهترین خاطرات من بود و بدترین خاطراتم هم شکستن استخوان‌های بدن و جراحی‌های مختلف بود.

بازگشت عقاب به وطن

او گفت: در سال ۱۳۷۰ تصمیم گرفتم برای همیشه به کشورم برگردم و برای نخستین بار سیرک به ایران آوردم و مدت ۶ سال نیز در تهران این کار فرهنگی هنری را انجام دادم و هنوز هم در این کار هستم.

پهلوان ادامه داد: شهرداری تهران دیگر اجازه نداد در این شهر کارم را ادامه دهم و سرانجام مجبور شدم وسایلم را جمع کنم و برای همیشه به شیراز بیایم انتظار داشتم با من که در این راه استخوان خرد کرده و برای کشورم زحمت کشیدم برخوردی مناسب و در خور شانم می کردند و خوشحالم که دوباره به زادگاهم برگشتم و ای کاش زودتر این اتفاق می افتاد و می خواهم دوباره با حمایت مسئولان سیرک را در شیراز راه اندازی کنم.

فیلم مستند «آشیانه عقاب» در حال فیلمبرداری

فیلم مستند «آشیانه عقاب» به کارگردانی مریم اسلوبی آخرین مراحل فیلمبرداری را پشت سر می‌گذارد.

این فیلم پرتره‌ای از زندگی پهلوان «خلیل عقاب» پدر سیرک ایران به تهیه کنندگی مهدی شاه محمدی است.

این تهیه‌کننده با اشاره به شناختی که از خلیل عقاب پیش از ساخت فیلم داشته است، اظهار کرد: چند سال پیش به سیرک پسر او «ابراهیم» رفتم و خیلی لذت بردم. در همان اجرا، اتفاقی مستند رخ داد؛ به این نحو که ابراهیم، پدرش را صدا کرد و فیلمی از گذشته‌های دور او در سالن پخش شد. عجیب بود که در یک سیرک معارفه‌ای مستند اتفاق افتاد و نسل جوان هم با چهره پهلوان خلیل عقاب آشنا شدند.

در خلاصه موضوع مستند «آشیانه عقاب» آمده است: پهلوان خلیل عقاب که تاریخ سیرک ایران با او آغاز می‌شود، در کانکسی در ویرانه‌های سیرکش روزگار می‌گذراند. او با مرور خاطراتش، از مرگ در این وضعیت هراس دارد و تصمیم گرفته سیرک را از نو برپا کند.

پهلوان عقاب ۲ فرزند پسر و دختر به نام ابراهیم و شهرزاد دارد که هم اینک در انگلستان و آمریکا زندگی می‌کنند.

منبع: ایرنا