همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی، نیرو‌های نظامی که پیکره و بدنه اصلی آن را جوانان تشکیل می­‌داد، به ندای آسمانی رهبر انقلاب لبیک گفتند و در نتیجه هم‌صدا و همراه با امت در براندازی رژیم ستم­شاهی و ستیز بی­‌امان با دشمنان داخلی و خارجی انقلاب برخاستند و به­ عنوان نخستین بازوی توانمند امنیتی انقلاب در جهت تحقق اهداف جمهوری اسلامی ایران تلاش­‌های خستگی­‌ناپذیر و مستمری را با فداکاری و ایثار آغاز کردند.

با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی و تحول و دگرگونی در بنیاد‌ها و معیار‌های ارزشی جامعه، از مسائل مطرح در مجامع مختلف به­ خصوص نیرو‌های مسلح این بود که انقلاب اسلامی و رهبر انقلاب چه دیدگاهی نسبت به ارتش دارند و اصولاً در نظام اسلامی تکلیف نیرو‌های مسلح کنونی چیست؟

در آن زمان بحث انحلال یا بقای نهاد‌ها و دستگاه‌های باقی‌مانده از دوره رژیم شاهنشاهی مطرح شد. یکی از این نهاد‌ها ارتش ایران بود. برخی افراد و گروه‌ها با انگیزه‌های متفاوت مطرح می‌کردند که ارتش باید منحل شود. چریک‌های فدایی خلق و سازمان مجاهدین خلق که در جریان اعتراضات مردمی و درگیری‌ها به پادگان‌ها و مراکز ارتش ورود پیدا کردند و توانستند اسلحه‌ها و تجهیزات بسیاری به دست آورند، از جمله این گروه‌ها بودند.

این گروه‌ها معتقد بودند که باید ارتش جدیدی تشکیل شود. چریک‌های فدایی خلق ارتش جدید را "ارتش خلق" و سازمان مجاهدین خلق ارتش جدید را "ارتش بی‌طبقه توحیدی" پیشنهاد می‌دادند. چریک‌های فدایی خلق اسفند ۵۷ تجمعی برپا کردند که در پایان آن تجمع قطعنامه‌ای صادر شد. در بخشی از آن قطعنامه آمده بود: «ارتش و دستگاه‌های عریض و طویل اداری که ستون‌های رژیم وابسته به امپریالیسم به‌شمار می‌روند، باید هرچه زودتر منحل شوند و ارتش نوین خلق و ارگان‌های اداری نوین که پاسخ‌گوی شرایط نوین هستند، به وجود آیند.

در چنین جو تاریک و عجیبی که در فضای جامعه و به­ خصوص اذهان نظامیان به­ وجود آمده بود و دشمنان کمین کرده انقلاب و به تبعیت از آنان دوستان ناآگاه، نغمه خطرناک انحلال ارتش را سر داده بودند و ارتش در حساس­‌ترین شرایط حیات خود قرار گرفته بود، امام راحل (ره) به عنوان بزرگترین حامی ارتش پای به میدان نهاد و نقشه شوم دشمنان انقلاب را نقش بر آب نمود.

امام مخالف انحلال ارتش بودند و می‌گفتند که هدف و منظور از کنار زدن ارتش این است که پس از آن سراغ روحانیت، مردم و انقلاب بروند.

مشکلات فراوان ارتش سبب شد تا فرماندهان وقت ارتش جمهوری اسلامی ایران با درخواست وقت ملاقات از امام خمینی (ره) برای بیرون رفتن از این وضعیت چاره اندیشی کنند و از امام (ره) بخواهند ایشان فرماندهی خود بر کل نیرو‌های مسلح را مجدداً اعلام نمایند. تا با استفاده از این حکم حکومتی قوام و انضباط بر ارتش برگردد.

بنیانگذار انقلاب اسلامی ایران طی پیامی، با قاطعیت هرچه تمام‌­تر، ضرورت حفظ ارتش را اعلام و در جهت انسجام، یکپارچگی و وحدت ارتش، فرمان تاریخی و مهمی را صادر فرمودند:

بسم الله الرحمن الرحیم‌

ملت شریف و مبارز ایران- وفقهم الله تعالی‌

با اهدای سلام و سپاس از مجاهدات خستگی ناپذیر شما ملت شجاع که اهداف مقدس اسلام را تا آستانه پیروزی رساندید و دست خیانتگران داخلی و خارجی را با خواست خدای بزرگ قطع کردید، لازم است به تذکرات زیر توجه نمایید:

۱- روز ۲۹ فروردین روز ارتش اعلام می‌شود. ارتش محترم در این روز در شهرستان‌های بزرگ با سازوبرگ به رژه بپردازند و پشتیبانی خود را از جمهوری اسلامی و ملت بزرگ ایران و حضور خود را برای فداکاری در راه استقلال و حفظ مرز‌های کشور اعلام نمایند.

۲- ملت ایران موظفند از ارتش اسلامی استقبال کنند و احترام برادرانه از آنان نمایند. اکنون ارتش در خدمت ملت و اسلام است و ارتش اسلامی است، و ملت شریف لازم است آن را به این سِمت رسماً بشناسند و پشتیبانی خود را از آن اعلام نمایند. اکنون مخالفت با ارتش اسلامی که حافظ استقلال و نگهبان مرز‌های آن است جایز نیست. ما و شما و ارتش، برادرانه باید برای حفظ و امنیت کشورمان کوشش کنیم و به شرارت اشرار و اختلال مفسدین خاتمه دهیم.

۳- افراد ارتش موظفند در داخل ارتش حفظ نظم و سلسله مراتب و ضوابط را بکنند. توجه ننمودن به این مسائل موجب ضعف ارتش اسلامی می‌شود و نظام را از هم می‌پاشد. سربازان و درجه داران و افسران موظفند سلسله مراتب را حفظ و مراعات کنند؛ چنانچه روسای فوق موظفند با ارتش به طور محبت و برادری رفتار نمایند و از دیکتاتوری که در رژیم طاغوت بود اجتناب نمایند. ارتش اسلامی باید با حفظ سلسله مراتب و نظام صحیح اسلامی و اطاعت کامل زیردست از ما فوق و رعایت کامل ما فوق از زیردست، اداره شود. تخلف از این امر ضد انقلاب است و مورد مواخذه خواهد بود.

۴- افراد خارج از ارتش حق ندارند در امر ارتش دخالت کنند و ارتشی را در داخل ارتش یا خارج بدون مجوز دستگیر کنند. اگر شکایتی دارند یا اطلاع از مجرمیت کسی دارند، روی موازین شرعی و قانونی رسیدگی خواهد شد. دخالت بیجا در داخل ارتش موجب ضعف آنان می‌شود و مخالف انقلاب اسلامی است.

۵- این قشر از ارتش که در خدمت اسلام و ملت هستند و وفاداری خود را از جمهوری اسلامی اعلام نمودند، اگر خدای نخواسته در رژیم طاغوتی خلاف و گناه صغیره کرده‌اند، با برگشت به سوی خدای تعالی و جمهوری اسلامی مورد عفو خداوند رحمان و عفو ملت شریفند، و این جانب نیز آنان را عفو کردم. امید است آنان با دلگرمی و اعتماد به خدا و ملت شریف به خدمت خود صادقانه ادامه دهند و با قدرت در پادگان‌های خود مستقر شوند. از خداوند تعالی عظمت اسلام و مسلمین و هدایت جوانان فریب‌خورده‌ای را که می‌خواهند در صفوف مسلمان‌ها تفرقه بیندازند خواستارم، و هوشیاری ملت را در مقابل توطئه‌های غیر اسلامی امیدوار.

والسلام علیکم و رحمه الله.

روح الله الموسوی الخمینی -۲۶ فروردین ۱۳۵۸

بدین ترتیب ارتش جمهوری اسلامی ایران تثبیت شد و اولین رژه در نظام جمهوری اسلامی ایران به مناسبت روز ارتش با حضور امام خمینی (ره) در ۲۹ فروردین سال ۵۸ برگزار شد و همه ساله به همین مناسبت رژه روز ارتش در تهران و شهرستان‌ها برگزار می‌شود.

در شرایطی که نیرو‌های مسلح کشورمان در شرایط تجدید قوای خود پس از انقلاب اسلامی بودند و تنها یک سال از نهاد این انقلاب گذشته بود رژیم بعث عراق در تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ به ایران حمله کرد. حمله‌ای که با پاسخ قاطع ملت ایران و در راس آن ارتش جمهوری اسلامی ایران مواجه شد.

ارتش کشورمان  طی هشت سال نبرد مقدس دوشادوش نیرو‌های سپاه پاسداران و خیل عظیم بسیجی‌ها موفق به دفع تجاوز و سرکوب متجاوز شدند و در این راه پر فراز و نشیب، شهدای گرانقدری را به اسلام تقدیم کردند.

پیروزی­‌های درخشان تاریخ هشت سال دفاع مقدس خود شاهد صادقی بر این مدعاست. پیروزی­‌هایی که با عملیات خوارزم (میمک) که منجر به باز پس­ گیری ارتفاعات میمک و کنترل محور‌های نظامی مهمی گردید آغاز شد، با طراحی و اجرای عملیات ثامن­‌الائمه (ع) که منجر به باز پس گیری تمامی مناطق اشغالی آبادان (کوی­ ذوالفقاری، فیاضیه، ایستگاه هفت، دارخوین و میدان تیرآبادان) و سرآغازی برای عملیات­‌های درخشان آینده شد و به دنبال آن عملیات طریق­‌القدس (آزادسازی بستان)، عملیات فتح­‌المبین (آزادسازی مناطقی در منطقه­ عمومی دزفول) و سرانجام عملیات بیت­‌المقدس که با انجام آن در سه مرحله شهر‌های خرمشهر، هویزه و پادگان حمید از لوث وجود دشمنان پاکسازی شد.

ارتش جمهوری اسلامی ایران در طول جنگ تحمیلی بیش از ۴۷ هزار شهید را تقدیم انقلاب اسلامی کرده است. شهدای که ثابت کردند همیشه و تا ابد برای استقلال و امنیت کشور خود آماده جانفشانی هستند.