موزه فرش ایران مجموعه‌ای از باارزش‌ترین نمونه‌های قالی ایرانی از قرن نهم هجری تا دوره معاصر را در خود جای داده است وجاذبه‌های زیبای گردشگری تهران به‌شمار می‌رود. موزه فرش به‌دلیل وجود فرش‌های نفیس و گرانبهایش، از اهمیت ویژه‌ای برایگردشگران داخلی و خارجی برخوردار است و همچون نمایشگاهی از رنگ و طرح و زیبایی در دل شهر تهران می‌درخشد.
موزه فرش ایران در سال ۱۳۵۶ افتتاح شد و هدف از تشکیل این موزه را می‌توان پژوهشی در سوابق، تحصیلات و کیفیت تاریخی هنر وصنعت فرش، به‌ویژه فرش ایرانی دانست. ساختمان موزه فرش ایران معماری چشم‌گیر و دلنوازی دارد. نمای بیرونی آن شبیه دار قالیاست. سطح نمایشی موزه مساحتی برابر ۳۴۰۰مترمربع را در بر می‌گیرد که شامل دو تالار است و برای نمایش انواع قالی‌هایدست‌بافت و گلیم مورد استفاده قرار می‌گیرد. طبقه همکف این موزه برای نمایش دائمی ۱۵۰ قطعه فرش و طبقه دوم آن برای برگزارینمایشگاه‌های موردی و فصلی در نظر گرفته شده است. موزه فرش ایران شامل سایر محصولات از قبیل گلیم هم می‌شود و طراح بنایاین موزه، عبدالعزیز فرمانفرماییان است.
فرش میانبری برای معرفی صلح دوستی ایرانیان به جهان
دارابی، قائم‌مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: اگر از اقتصاد بدون نفت یا دیپلماسی عمومی سخن می‌گوییم، باید به فرش توجه کنیم، فرش راه میانبر برای معرفی صلح دوستی و نوع دوستی ایرانیان به جهان است.
علی دارابی درباره سابقه فرش گفت: فرش بیانگر شناسنامه و هویت فرهنگی هنری ما ایرانیان است، سابقه و قدمت این هنر- صنعت به درازای تاریخ است و میراث ملموس و ناملموس ایران در تار و پود فرش ایرانی به وضوح دیده می‌شود.
قائم مقام وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی افزود: سبک زندگی و ادوار تاریخی ایران در لابه‌لای نقوش فرش‌های ایرانی روایت می‌شود. حتی معماری موزه ملی فرش، دار قالی است که تاثیر هنر فرش بر معماری را نشان می‌دهد.
او تصریح کرد: اگر چه فرش را به عنوان یک صنعت می‌شناسند، اما در حقیقت تاریخ هنر فرش بسیار قدیمی‌تر از صنعتی بودن آن است که روایت تاریخ و تمدن ایرانیان است. اگر از اقتصاد بدون نفت یا دیپلماسی عمومی سخن می‌گوییم، باید به فرش توجه کنیم؛ فرش راه میانبر برای معرفی صلح دوستی و نوع دوستی ایرانیان به جهان است.
معاون میراث‌فرهنگی کشور گفت: حال فرش ایرانی خوب نیست، اگر حال این هنر ناب خوب شود، حال همه ما و حال همه ابعاد فرهنگی اقتصادی کشور خوب خواهد شد. رقبای زیادی در دنیا برای فرش دستباف ایرانی وجود دارند، اما اصالت فرش ایرانی مورد تاکید است. بسیاری از مشتریان فرش ایرانی را به عنوان فرش نخست خود انتخاب می‌کنند.
دارابی تصریح کرد: باید در نمایشگاه‌های بزرگ دنیا حضور داشته باشیم و سرمایه‌گذاری گسترده جدی باید انجام شود. اگر چه تولیدکنندگان و صنوف مختلف فرش صاحب اصلی این هنر هستند، اما دولت‌ها هم باید حمایت کرده و نسبت خود را با سند ملی توسعه فرش ایران مشخص کنند.
او گفت: دولت سیزدهم و مجلس باید درباره تعیین متولی اصلی فرش ایران تصمیم بگیرند. فرش، در صدر صنایع‌دستی و هنرهای سنتی ایران است و شهرت جهانی دارد که همراه و مترادف نام ایران است.
قائم‌مقام وزیر میراث‌فرهنگی ادامه داد: هنر فرش ایرانی باید حفظ شود و باید همه تولیدکنندگان و هنرمندان این عرصه قدردانی شوند. همچنین باید چالش‌های کسب و کار هنرمندان برطرف شده و برنامه‌ای ویژه برای فرش ایرانی تدارک دیده شود.
دارابی تاکید کرد: موزه ملی فرش گنجینه، تالار بزرگی از تاریخ، فرهنگ و هنر ایران است. کمک می‌کنیم شرایط بهتری برای تولیدکنندگان فراهم شود. وزارت میراث‌فرهنگی هم به سهم خود اقدامات لازم را در این زمینه انجام می‌دهد.
همگرایی فرهنگی باید میان فرش به عنوان صنعت مادر و صنایع‌دستی ایجاد شود
جلالی، معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور گفت: جهان در برابر فرش ایرانی سرخم کرده و تمام تلاش‌مان این است تا بتوانیم همگرایی فرهنگی را میان فرش به عنوان صنعت مادر و صنایع‌دستی به عنوان میوه‌های این فرهنگ برقرار کنیم.
جلالی گفت: فرش به عنوان صنعت مادر حاصل سلیقه، دانش، قصه‌گویی، اسطوره و روایت‌هایی است که فرهنگ ما برای ما به ارمغان داشته است، باید تمام تلاش‌مان را انجام دهیم و بتوانیم از این داشته، گنجینه غنی و میراث‌فرهنگی کشورمان حفاظت و حراست کنیم که فقط یک محصول نیست بلکه یک فرهنگ است.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور افزود: از خود محصول گرفته تا میراث ناملموسی که تولیدش، رنگرزی و آوا‌های کاری زنان با سلیقه و دانشمندی است که گره بر گره این فرش گذاشتند تا به امروز ما رسیده است.
او تصریح کرد: به‌نظر من صنایع‌دستی می‌تواند از موضوعات، موتیف‌ها، قصه‌ها و نقش‌های فرش‌های ایرانی بهره‌مند شود و به آن را به محصولات امروزی متصل کند.
جلالی گفت: جهان در برابر فرش ایرانی سرخم کرده است و این مسئولیت ما را بسیار سنگین‌تر می‌کند. فرش با سایر محصولات صنایع‌دستی پیوند دارد، آن نقشی که در فرش به کار گرفته شده است همان نقش نیز در کاسه سفالی، گنبد، پارچه‌ها، دستبافته‌ها، گل‌دوزی‌ها و رودوزی‌ها نیز استفاده شده است. باید این پیوستار فرهنگی را حفظ کنیم.
معاون صنایع‌دستی و هنرهای سنتی کشور تأکید کرد: فرش ریشه فرهنگ ایرانی است که با گره بر گره‌اش صبوری می‌آموزد و با ترکیب‌بندی و نقشش زیباشناسی دارد. همچنین سلامت فرش با ارگانیک بودن و برخاسته بودن از محصولات بومی‌اش بوده بنابراین یک بسته کامل فرهنگی است که حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاست را در بر می‌گیرد.
او ادامه داد: روایت‌های تازه ما از فرش باید آن را به مرز‌های جهانی که مشتری بالفعل دارد و همچمنان مزیت رقابتی‌مان محسوب می‌شود، وصل کند. تمام تلاش‌مان این است بتوانیم همگرایی فرهنگی را بین فرش به عنوان صنعت مادر و صنایع‌دستی به عنوان میوه‌های این فرهنگ برقرار کنیم.
