مردمان استان سمنان از دیرباز، تبحر زیادی در ساخت صنایع دستی داشته و برخی از آن‌ها نه تنها در ایران که از شهرت جهانی نیز برخوردارند.

اگر نوروز امسال این استان زیبا را به عنوان مقصد سفر انتخاب می‌کنید و یا در حین سفر گذرتان به این استان می‌افتد، بهتر است سری به بازار‌های این استان بزنید.

ضمن اینکه با تلاش مسوولان میراث فرهنگی استان، بازارچه‌های صنایع دستی نیز در ورودی و خروجی شهر‌های مختلف استان راه اندازی شده تا شما نیز امسال از این دیار دست خالی نروید.

صنایع دستی استان سمنان از تنوع بسیار بالایی برخوردارند و در سفر به این استان زیبا و چهار فصل می‌توانید، آن‌ها را به یادگار با خود ببرید.

سفال و سرامیک سمنان، هوله سرخه، نمک گرمسار، لبنیات و یا مکنه مهدیشهر، چاپ قلمکار دامغان، نمد شاهرود، دست بافته‌های متنوع و متلون زنان روستایی و عشایر استان و... از شناخته شده‌ترین سوغاتی‌ها و صنایع دستی استان هستند که با اقبل بیشتری روبرو هستند.

سوغات سمنان شامل خوراکی‌های خوشمزه و صنایع دستی جذابی است که می‌توانید از این شهر بخرید و به عنوان یادگار با خود ببرید. سوغات سمنان به علت تنوع آب و هوایی و اقلیمی تنوع بسیاری دارد. انواع محصولات کشاورزی مرغوب در این شهر به چشم می‌خورد. شهرهایی، چون شهمیرزاد، گرمسار و دامغان در استان سمنان هر کدام محصولی منحصر بفرد را تولید می‌کند که از آن‌ها به عنوان معروفترین سوغاتی‌های سمنان می‌توان یاد کرد.

 اگرچه در سفر به هرکدام از مناطق کویری استان و خصوصاً شهر سمنان سوغاتی‌ها و مخصوصاً خوراکی‌های خوبی وجود دارد، اما نان‌های محلی و شیرمال سمنان بیش از همه مشهور است.

نان‌های محلی سمنان، نان‌های خانگی، نان شیرمال، نان کماچ و ... از سوغاتی‌های سمنان هستند.

در گذشته نیز نان بقسمات سمنان، معروفترین سوغاتی این استان کویری را به خود اختصاص داده بود. علاوه بر این «نان چای» سمنان، سوغاتی خوشمزه دیگری است که در «سفرنامه وامبری» از آن نام برده شده و نویسنده این سفرنامه، آنچنان که در متن سفرنامه آمده در سفر به سمنان از آن خریداری و به هرات می‌برد.

امروزه شیرمال سمنان که نوعی نان شیرینی به حساب می‌آید بیشتر مورد اقبال مسافران و گردشگران قرار می‌گیرد و از این‌رو امروزه شیرمال پزی‌های متعددی در سمنان و دیگر شهر‌های استان وجود دارد.

سمنان در فصل‌های مختلف سال، سوغاتی‌های مخصوص آن فصل را دارد، انار، انجیر و بادمجان سمنان از مهم‌ترین سوغاتی‌های فصلی شهر سمنان هستند، هم‌چنین صنایع‌دستی سمنان نیز امروزه بخشی از سوغاتی این شهر است، نمد، سفال، سرامیک، نوعی پارچه به اسم «وشینه» و قالیچه‌های سمنانی که زنان سمنان آن را می‌بافند از این سوغات و دست ساخته‌هاست.

یکی از صنایع‌دستی معروف سمنان چاقوی سمنان بوده که بسیار معروف بوده و در سالیان دور تولید آن در سمنان رونق بسیار داشته و مورد اقبال بسیاری از مسافران قرار گرفته است، اما امروزه چاقوی سمنان به عنوان سوغات این شهر محسوب نمی‌شود.

بهترین سوغات شهرستان مهدیشهر شامل فرآورده‌های دامی و لبنی است و امروزه بالغ بر ۲۰ نوع فرآورده‌ی لبنی در مهدیشهر و توسط عشایر ایل سنگسر تولید می‌شود؛ ماست، کشک، پنیر، آروشه، کره محلی و چیکو و... از معروف‌ترین سوغاتی‌های امروز این منطقه خوش آب و هوای استان سمنان است.

چمشک یا دوندی نیز که یک نوع کفش با پاپوش چرم است، از مهم‌ترین سوغاتی‌های مهدیشهر است، پارچه‌های ابریشم، پارچه‌های سوزن‌دوزی شده و ظروف چینی نقشدار از دیگر سوغاتی‌ها و صنایع‌دستی شهر مهدیشهر است.

علاوه بر آلو و گردوی شهمیرزاد، لواشک‌های محلی و نان‌های محلی این شهر توریستی مانند شیرخس، تمبلک گردویی و... از مهم‌ترین سوغاتی‌های این منطقه کوهستانی و گردشگری استان سمنان است.

مهم‌ترین و معروف‌ترین سوغاتی شهرستان دامغان، پسته خندان این شهر کویری است، علاوه بر این، نان‌ها و شیرینی‌های محلی دامغان و نوعی نان محلی به نام «دادچه» نیز از سوغاتی‌های معروف دامغان است.

پارچه قلمکار دامغان نیز شهرت فراوانی دارد و زیباترین سوغات و صنایع‌دستی استان سمنان است، دست‌بافته‌های خانگی مانند حوله، چادر شب، دستمال، سفره و... در امیریه دامغان و خرما، سیر و شلغم در طرود دامغان و گردو در تویه دروار دامغان نیز از دیگر سوغاتی‌های این شهرستان است.

در سفر به شهرستان شاهرود که به قاره‌ی کوچک اشتهار یافته می‌توانیم سوغاتی‌های زیادی نظیر نان محلی، نان فتیر و نان کاک، آبنبات، حلوای سیاه، حلوای کنجدی، انگور و زردآلو را در چمدان سفر خود به سوغات ببریم، هم‌چنین سفال، سرامیک و نمد و ظروف مسی که از گذشته‌های دور تا به امروز در این شهرستان رونق بسیار داشته از دیگر سوغات و صنایع‌دستی این شهر زیبای شرق استان سمنان است.

علاوه بر این در سفر به شرق استان سمنان و خصوصاً خارتوران شاهرود و فرومد میامی، می‌توانید از «فلفل» منحصر به فرد این منطقه تهیه کنید.

شهرستان‌های گرمسار و سرخه دو سوغاتی متناسب با گرمای فصل تابستان دارند، خربزه‌های شیرین و انار‌های سرخ گرمسار و سرخه از مهم‌ترین سوغاتی‌های این دو شهرستان است، البته نباید فراموش کنیم که نان‌های خانگی و محلی شهرستان سرخه که اکثراً توسط زنان در منزل تهیه می‌شود نیز بسیار خوشمزه و با کیفیت هستند.

در میان سوغاتی‌های خوشمزه و زیبای استان سمنان، سمنوپزان سمنان، فرآورده‌های لبنی مهدیشهر، دست بافته‌های امیریه دامغان، لاک‌تراشی (مخصوص پخت نان) در کالپوش میامی، دست‌بافته‌های کلاته خیج دامغان و صنایع‌دستی سوزن‌دوزی مهدیشهر در شمار میراث معنوی ایران به ثبت ملی رسیده‌اند.

منبع: ایسنا