یزد، شهر بادگیر‌ها و خانه‌های تاریخی، شهری که به شهر دوچرخه‌ها معروف است به عقیده بسیاری، یکدستی و یکپارچگی معماری یزد را در کمتر شهری در ایران می‌توان پیدا کرد؛ و دیدن آن معماری باشکوه، خود جاذبه سفر به یزد است.

بنا‌های تاریخی و گردشگری یزد  برای مسافران عروس کویر آماده است.

 شاهکار‌ معماری یزدی ها، بلندترین مناره‌های جهان

مسجد جامع کبیر یزد یکی از شاهکار‌های معماری و تاریخی جهان به شمار می‌رود و به جرات می‌توان گفت دارای بلندترین مناره‌های جهان است.

بنای این مسجد با عظمت قرنهاست که از فراسوی تاریخ تمدن این سرزمین می‌درخشد به نحوی که در کتب تاریخی یزد آمده است: مسجد را بر جای آتشگاه ساسانی ساخته اند و سنگ بنای آن توسط علاء الدوله گرشاسب نهاده شده است” مسجد جامع قدیم در قرن ششم هجری قمری و به دستور گرشاسب از نوادگان علاء الدوله کالنجار ساخته شد و بنای اصلی مسجد کنونی از آثار سید رکن الدین محمد قاضی است.

دو مناره مسجد که ارتفاع تقریبی آن از کف تا نوک به بیش از ۵۲ متر می‌رسد، دارای قطری در حدود هشت متر است که در دوره صفوی به بنا افزوده شده، اما در ۱۳۱۳ هجری شمسی فرو ریخت و دوباره تجدید بنا شد. بلندای این مناره‌ها و اینکه کاشی کاری منحصر به فردی حتی در اوج مناره‌ها انجام شده، تعجب همگان را بر می‌انگیزد، زیرا این مناره‌ها هرچه به سمت بالا رفته باریکتر شده و تنها یکی از آن‌ها دارای پلکان است از این رو ظرافت کاشی کاری در این ارتفاع به واقع قابل تحسین است.

باغ دولت آباد، باغی سرسبز در دل کویر

یکی از بی‌نظیرترین باغ‌های ایران، باغ دولت آباد است. باغی سرسبز در دل کویر که یادگار اواخر دوره افشاریه است. باغ دولت آباد که زمانی کریم خان زند در آن زندگی می‌کرد، معماری منحصر به فردی دارد.

علاه بر باغی پر از درختان کاج و سرو، گل محمدی و انار و انگور، سه عمارت هشتی و سردر و تالار آینه دارد که بهشت آیین خوانده می‌شود و دارای نقوش اسلیمی است. هرکدام از اتاق‌ها دارای حوضی است و بزرگترین حسن باغ، وجود بلندترین بادگیر جهان در آن است. بادگیری با ارتفاع ۳۳ متر و هشتاد سانتی متر که با تولید هوای خنک از مهمانان باغ استقبال می‌کند. باغ دولت آباد در بلوار دولت آباد و خیابان رجایی واقع شده است.

بلندترین و منحصر بفرد‌ترین بادگیر‌های جهان در یزد

بلندترین و منحصر بفرد‌ترین بادگیر‌های جهان را تنها می‌توان در استان یزد پیدا کرد. بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیر‌های دوره زندیه و قاجاریه با قدمتی ۲۷۰ ساله به عنوان بلندترین بادگیر جهان به حساب می‌آید.

این بادگیر که نمونه‌ای از معماری دوره زندیه را داراست در سال ۱۱۶۰ هـ. ق توسط محمدتقی خان بافقی مشهور به خان بزرگ سرسلسله خوانین یزد ساخته شد.

این بادگیر ارتفاعی به طول ۳۳ متر و ۸۰ سانتی متر دارد و از خصوصیات بارزش هشت ضلعی بودن آن است که باعث می‌شود باد در هر جهت به راحتی و به سرعت به قسمت زیرین آن هدایت شود و پس از برخورد به سطح آب حوضچه زیر بادگیر، هوای خنکی در داخل آن ایجاد کند.

در کنار این بادگیر باغی شامل سه عمارت هشتی و سردر و تالار آینه نیز موجود است که بهشت آیین خوانده می‌شود و دارای نقوش اسلیمی است. این باغ مدت‌ها محل اقامت کریم خان زند در یزد بود و از نظر طراحی در شمار زیباترین باغ‌های دوره زندیه و قاجاریه محسوب می‌شود.

 امیرچخماق یزد مجموعه ای زیبا و تاریخی

امیرچخماق همه دیدنی‌ها را در خودش دارد. این مجموعه شامل بازار، تکیه، خانقاه، آب انبار و مسجد است و زیبایی و هیبتش هر بیننده‌ای را تحت تاثیر قرار می‌دهد. مجموعه امیرچخماق یادگار دوره تیموریان است؛ و به دست امیر جلال الدین چخماق شامی، حاکم یزد و کمک همسرش فاطمه خاتون ساخته شده است.

یکی از زیبایی‌های این مجموعه مسجد آن با گنبد بسیار بلندش است که دو شبستان تابستانی و زمستانی نیز دارد. قدیمی‌ترین نخل چوبی ایران نیز با قدمت ۴۵۰ سال در همین میدان قرار گرفته است.

خانه‌ای  باصفا  به اسم خانه کلاهدوز‌ها در یزد

یزد، شهر خانه‌های تاریخی است و یکی از قشنگ‌ترین این خانه ها، خانه کلاهدوزهاست. خانه کلاهدوز مانند بیشتر خانه‌های یزد، خانه‌ای است باصفا در پنج طبقه که گذر یک رشته کاریز صد‌ها ساله از میان آن، تماشایی ترش کرده. در پشت بام این خانه چاهی است که در قدیم از آن آب می‌کشیدند و با آبش، آب انبار را در طبقه همکف پر می‌کردند. از دیگر جذابیت‌های خانه کلاهدوز، قنات زراچ است که هنوز هم بعد از دوهزار سال در این خانه جاری است. موزه آب موجود در این خانه نیز برای شناخت لوازم حفر قنوات، ابزار و ادوات اندازه گیری حجم آب، وسایل تامین روشنایی در قنات، ظروف نگهداری و حمل آب جای مناسبی است.

خانه کلاهدوز در میدان امیر چخماق و ابتدای خیابان قیام قرار گرفته، ضمن اینکه گشت و گذار در خانه لاری‌ها، در خیابان امام خمینی، محله فهادان، مجاور عمارت کلاه فرنگی را نیز نباید از دست داد.

 سکوت  و آرامش خاص کویر یزد

کویر یزد جایی است که ستاره ها، دانه‌های شن بیابان را لمس می‌کنند. جایی است که باد رقصان، در میان بادگیر‌ها می‌رود و آفتاب هر روز قصه‌ای تازه می‌سراید. اینجا آرامش و سکوت در میان زندگی و حیات جریان دارد.

اگر از شلوغی‌های شهری خسته اید و به دنبال مقصدی برای آرامشی چند روزه می‌گردید، تور کویر یزد انتخابی است که شاید ذهنیت شما را درباره تفریح، مسافرت و استراحت عوض کند.

زیبایی شب‌ها آسمان کویر را از دست ندهید

شب‌ها آسمان کویر مانند پارچه‌ای مخمل با نگین‌های براق ریز و درشت چنان خودنمایی می‌کند که خواب شب را از چشم‌ها می‌رباید و روزهایش با درخشش اعجاب‌انگیز آفتاب، طلایی رنگ می‌شود.

وقتی آفتاب غروب می‌کند خیلی زود اولین ستاره‌ها نمایان می‌شوند و کم کم جمعشان جمع می‌شود. گویی همه ستارگان به مهمانی بزرگ پادشاه خود «ماه» دعوت شده‌اند. ماه مانند یک پادشاه در گوشه‌ای از آسمان می‌نشیند و با درخشش خارق‌العاده‌اش آسمان را رهبری می‌کند.

آسمان کویر در شب

سکوت کویر را در هیچ کجای دنیا نمی‌توان یافت. این‌جا تنهایی معنایی تازه می‌گیرد. گویی خدا نیز این‌جا نزدیک‌تر است. تنهایی کویر و آرامش و سکوتی که بر این پهنه وسیع شن و ماسه حکم‌فرماست، آدم را وادار به فکرکردن می‌کند. فکر کردن به تمام آن چیز‌هایی که در دنیای عادی گم‌شان کرده‌ایم.

در کویر تا چشم کار می‌کند، پهنه بی‌انتهایی از ماسه‌هاست که انگار پایانی ندارد. پشت سرتان را که نگاه کنید یک رد پا است و دیگر هیچ. رد پایی که خودتان بر اندام نرم ماسه‌ها به جای گذاشته‌اید، اما انگار کسی پا به پای شما این راه را آمده است.

غروب‌های کویر بسیار طولانی است. انگار خورشید هم دلش نمی‌آید این آرامش و بی‌انتهایی را راحت رها کند. برای همین است که بسیاری از افراد می‌گویند غروب کویر خیلی دل‌گیرتر است.

بخش عمده‌ای از روستا‌های هدف گردشگری استان یزد بویژه در شهرستان تفت دارای جذابیت‌های طبیعی بسیار زیبایی است که تداعی کننده سرسبزی شمال کشور در دل کویر است. عمده‌ترین مناطق خوش آب و هوای این استان در دامنه شیرکوه است که امسال با دو بارش برف هر چند اندک، اما سفیدپوش شد.

شیرکوه با بیش از چهار هزارو ۷۷۵ متر ارتفاع بعنوان بلند‌ترین قله استان یزد هوای گرم و خشک یزد را در نواحی جنوبی با رطوبت خود می‌آمیزد و آن را ملایم و مطبوع می‌کند. ضمن آنکه در جنوب یزد ناطق شهرستان تفت، ییلاق‌های خوش آب و هوای بسیاری وجود دارد که به ۳ بخش میان کوه، پشت کوه و پیش کوه تقسیم می‌شوند. - ییلاق‌های میان کوه: این ییلاق‌ها در شهرستان تفت قرار دارند.

ده بالا معروف‌ترین و خوش آب و هواترین ییلاق یزد در این منطقه است. روستای ده بالا: روستای زیبا و خوش آب وهوای ده بالا دارای پتانسیل بالایی در زمینه تنوع جاذبه‌های طبیعی و صنعت گردشگری بخصوص در شاخه اکوتوریسم است که مجموعه این پتانسیل‌ها باعث شده مردم استان این منطقه را به عنوان زیباترین و در واقع انتخاب اول خود برای گذران اوقات فراقت آخر هفته تابستان حساب کنند.

مرتفع‌ترین کوه‌های استان از جمله کوه شیخ علیشاه، مرتفع‌ترین قله شیرکوه) با ۴۰۷۵ متر ارتفاع در این منطقه واقع شده که زمستان‌ها پوشیده از برف و رد بهار و تابستان دارای انواع پرندگان و حیوانات است، همچنین چشمه‌های فراوان و پوشش گیاهی غنی در خود جای داده که باعث شده این منطقه در طول سال علاقمندان خاص خود را داشته باشد.

طزرجان مظهر جاذبه‌ای توریستی در قلب کویر طزرجان روستای ییلاقی دیگری در مجاورت روستای ده بالا است که مسجد جامع آن از اهمیت خاصی برخوردار است و دره‌های سرسبز، بنادک سادات، باقی آبادریا و فخر آباد ثانی آباد از دیگر ییلاق‌های مهم این منطقه محسوب می‌شود.

در این منطقه، ارتفاعات مملو از برف وجود دارد که به برفخانه طزرجان معروف است و به عنوان مظهر یک جاذبه اکوتوریستی متفاوت در قلب کویر شناخته می‌شود. در این خصوص معاون گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد گفت: روستای طزرجان یکی از مناطق خوش آب و هوای شهرستان تفت است که علاوه بر داشتن آثار باستانی و تاریخی از جاذبه‌های خاص اکوتوریستی نیز برخوردار است.این روستا در کف دره‌ای گسترده واقع شده و هر ساله پذیرای هزاران نفر از خانواده‌های یزدی و مهمانان داخلی و خارجی است که از دل کویر به ییلاق می‌روند.

وی اضافه کرد: از جاذبه‌های طبیعی این روستا، می‌توان به کوه‌ها و ارتفاعات طزرجان نظیر برفخانه، لاخسمه، لاانجیر، بزرین، کلاه، مزبیر آباد، گروه کوه، ساده و دخمه اشاره کرد.

این مسوول ادامه داد: در این میان، کوه برفخانه طزرجان که محل یخچال‌های دائم در زمان‌های گذشته بوده است، نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند. این کوه با ارتفاع ۳۹۷۲ متر از سطح دریا یک پدیده ژئومورفولوژی جالب و دیدنی است و چشم هر گردشگر جویای طبیعت بکر را به تحسین وا می‌دارد.

به گفته وی، چشمه‌هایی که بیشتر آن‌ها در دامنه کوه برفخانه قرار دارد، باغات مصفا، مزارع زیبا و کانون‌های روستایی را سیراب می‌کند و مناظر بدیع شگفت انگیز طبیعی را در هر قسمت این دامنه پدید آورده است.

منطقه ییلاقی دیگر ییلاق پشت کوه است که بین نیر و گاریزات در جنوب سلسله جبال شیرکوه قرار دارد و از سه طرف محاصره و در میان دره‌ای از سنگلاخ واقع شده است. بخش دیگر آن جلگه بنادک دیزه، سخوید، شواز، بیداخوید و… از جمله ییلاق‌های این منطقه است. منطقه سوم ییلاق‌های پیش کوه که بخش بزرگی از آبادی‌های رشته جبال یزد را در برگرفته و میان ندوشن، دهشیر و تفت قرار دارد.

از جمله ییلاق‌های آن نصرآباد، مزرعه آخوند، علی آباد، شاهد آباد، شریف آباد، صادق آباد و سانیچ است. در این میان دره‌های سرسبز و زیبای منشاد، بنادک سادات (بنافت)، طرزجان، ده بالا در میان کوه و دره‌های سانیج و بردستان در پشتکوه که پوشیده از پوشش گیاهی طبیعی و باغستان است، به دلیل برخورداری از آب و هوای خنک در اوایل بهار و تابستان گرم منطقه یزد، پذیرای خیل گردشگران داخلی و خارجی بویژه خانواده‌های یزدی است.

۲۵ درجه تفاوت دمای گرمترین و سردترین نقطه استان یزد شاید جالب باشد دیدن پیست اسکی برف در استانی که دمایی تا ۵۰ درجه را در تابستان تجربه می‌کند یا فاصله دمای گرمترین نقطه استان که بافق است با سردترین نقطه استان که معمولا سبزدشت همین شهرستان یا بیداخوید شهرستان تفت است گا‌ها تا ۲۵ درجه تفاوت دارد. اما سردترین نقطه استان دهستان سبزدست در فاصله ۸۵ کیلومتری جنوب شرقی شهرستان بافق قرار دارد.

این منطقه دارای آب و هوای نسبتا کوهستانی با زمستان‌های نسبتا سرد و تابستان‌های معتدل است و وجود پوشش گیاهی مناسب و ارتفاع زیاد آن از سطح دریا باعث شده که همواره در بیشتر فصول سال جزء سردترین نقاط استان یزد اعلام می‌شود.

یکی از جاذبه‌های طبیعی دیگر استان یزد، آبشار دره گاهان تفت است که در واقع تنها آبشار طبیعی استان به شمار می‌رود و علاوه بر آبشار، درختان سرسبز، کوه‌های دارای قابلیت کوهنوردی و برخی جاذبه‌های دیگر دارد که حتی خشکی این آبشار نیز مردم را به دره گاهان می‌کشاند.

ریگ زار‌های کویر منحصر به فردترین جاذبه استان یزد

ریگ زار‌های کویر منحصر به فردترین جاذبه استان یزد در کنار این همه سرسبزی، اصالت کویر به ریگ زار‌ها و بیان‌های آن شناخته می‌شود و در واقع در میان منابع متنوع گردشگری و جهانگردی در ایران، کویر از جاذبه‌های خاص خود برخوردار است خصوصا اینکه بعضی از کویر‌های ایران در نوع خود منحصر به فرد هستند و از جالب‌ترین مناظر و دیدنی‌های دنیا محسوب می‌شوند.

تپه‌های شن‌های روان بافق که محلی‌ها آن را با نام ریگ صادق آباد می‌شناسند یکی از جالب‌ترین جاذبه‌های توریستی کویر و در واقع نمکزار‌ها، ریگزار‌ها و بیابان‌های وسیع آن است.تا چند سال پیش این جاذبه توریستی خیلی شناخته شده نبود، اما چند سالی هست که بیشتر به آن اهمیت دادن و تلاش‌هایی هم برای شناساندن این منطقه صورت گرفته است.

اهالی روستای صادق آباد نیز در این عرصه به صورت جدی وارد شده و یک کمپینگ تفریحی تاسیس کردند که در ایام تعطیل خدماتی رو مثل پیست شتر سواری، موتور سواری، کویر نوردی، پرواز با چتر پاراسل، والیبال ساحلی، حمام آفتاب، زمین بدمینتون و میزبانی از اردو‌های دانش آموزی، برگزاری اردو‌های خانوادگی و ریگ نوردی را ارائه می‌دهد. استان یزد یک هزار و ۶۰۰ اثر تاریخی ثبت شده غیر منقول و ۶۰۰ بنای تاریخی ثبت شده ملی دارد که میزبان گردشگران داخلی و خارجی است.

یزد گنجینه‌ای از هنر، فرهنگ و تمدنی ایرانی را در خود دارد که از آن جمله می‌توان به بنا‌های مذهبی، بقعه، مساجد، حسینیه ها، زیارتگاه‌های زرتشتیان، خانه‌های تاریخی، آب انبارها، باغ‌های تاریخی، بادگیر‌ها و بازارچه‌ها اشاره کرد. از دیگر اماکن دیدنی یزد می‌توان به زندان اسکندر، بقعه شیخ احمد فهادان، مجموعه تاریخی هشت، مسجد چهل محراب، آتشکده زرتشتیان، گنبد مصلای عتیق، بقعه دوازده امام، مسجد یعقوبی و بقعه سید شمس الدین اشاره کرد.

قدیمی‌ترین ساعت شهری ایران کجاست؟

قدیمی‌ترین ساعت شهری ایران در میدان وقت الساعت یزد نصب شده است.

این ساعت آفتابی به استناد کتاب جامع مفیدی نخستین ساعت شهری است که فردی به نام ابوبکر ساعت ساز یزدی آن را در سال ۷۲۵ هجری قمری در مدرسه رکنیه در جوار مسجد جامع یزد نصب کرد. این مکان بعد‌ها به نام میدان وقت الساعت شهرت یافت.

قدیمی‌ترین نخل چوبی ایران

نخل چوبی میدان امیر چخماق به عنوان قدیمی‌ترین نخل چوبی ایران با ۴۵۰ سال عمر متعلق به عصر صفوی و به نخل حیدری‌ها معروف است.

بلندی این نخل ۸.۵ متر و اضلاع آن نیز ۸.۵ در ۸.۵ متر است.

این نخل مجموعه مشبکی از چوب‌های تراشیده شده با گره چینی‌ها و تیر‌های بزرگ است که تقریبا به شکل درخت سرو (نماد آزادگی) ساخته شده است. اما بزرگترین نخل ایران نیز با همین ویژگی‌ها در شهرستان زارچ قرار دارد.

یزدی‌ها رسم دارند که در ایام سوگواری امام حسین (ع) مراسم نخل گردانی اجرا کنند. این نخل توسط ۱۵۰ نفر در میان مردم گردانده می‌شود تا مراسم ویژه آن نمادی باشد برای آزادگی و مظلومیت امام سوم شیعیان.

قدیمی‌ترین مسجد ایران کجاست؟

ساخت مسجد جامع فهرج واقع در ۳۰ کیلومتری شهر یزد، به نیمه اول قرن اول هجری برمی گردد. این مسجد، تنها مسجد جهان اسلام است که ساختمان آن از ابتدا تاکنون هیچ تغییری نکرده است. اگرچه در میان باستان شناسان اختلاف نظر وجود دارد، اما ظاهرا مسجد جامع فهرج قدیمی‌ترین مسجد ایران است. مسجد جامع فهرج کماکان زنده و پویا بوده و در آن نماز جماعت برپا می‌کنند.

از کول های خشتی جهان در یزد دیدن کنید

آب انبار شش بادگیر یزد به دلیل دارا بودن شش بادگیر به این نام معروف شده و تنها آب انبار شش بادگیر جهان است. سه بادگیر آن از ابتدا ساخته شده بود و سه بادگیر دیگر بعد‌ها به آن اضافه شده است.

با کمی دقت در شکل بادگیر‌ها تفاوت سه بادگیر قدیمی با دیگر بادگیر‌های آن را می‌توان مشاهده کرد.

شش بادگیر آب انبار با توجه به شرایط اقلیمی و جهت باد در این منطقه به شکل هشت وجهی هستند. شهر یزد همچنین دارای تنها آب انبار هفت بادگیری جهان با دو مخزن است که در روستای عصر آباد قرار دارد.

کاروانسرای دایره‌ای  ایران در یزد

غیر از همه جاذبه‌های منحصر به فردی که در شهر یزد وجود دارد، می‌توان تنهاترین کاروانسرای دایره شکل ایران را هم در شهرستان مهریز در مسیر یزد به کرمان مشاهده کرد.

کاروانسرای زین الدین یکی از ۹۹ کاروانسرایی است که شاه عباس در ایران ساخته با این تفاوت که معماری آن دایره‌ای است. اکنون از این کاروانسرا به عنوان یک اقامتگاه سنتی و جاذبه گردشگری یاد می‌شود. می‌گویند که اقامت در این کاروانسرای ۴۰۰ ساله و دیدن آسمان پر ستاره اش امری است که با آن تجربه سفر به یزد، تاریخی‌ترین شهر جهان کامل می‌شود

 طولانی‌ترین تونل آبی جهان در زارچ

طولانی‌ترین قنات ایران به نام قنات زارچ با طول صد کیلومتر در استان یزد قرار دارد.

این قنات یکی از کهن‌ترین قنات‌های ایران به شمار می‌آید که سابقه‌ای بیش از سه هزار سال دارد. طول کوره قنات زارچ بیش از ۷۱ کیلومتر بوده و تعداد چاه‌های آن دو هزار و ۱۱۵ حلقه شمارش شده است.

در کنار مسن‌ترین موجود زنده جهان  نفسی تازه کنید

سرو چهار هزار ساله ابرکوه را می‌توان مسن‌ترین موجود زنده جهان نامید. هر چند که گفته می‌شود در کشور سوئد نیز درختی وجود دارد که از سرو ابرکوه قدیمی‌تر است، اما اکنون از درخت پیر سوئد تنها ریشه‌های آن باقی مانده در حالی که سرو کهنسال شهرستان ابرکوه با ۲۵ متر ارتفاع ۱۸ متر محیط و ۵.۱۱ متر اندازه دور تنه در قلب ایران زنده و سبز است و آرام آرام زندگی می‌کند.

یزد گنجینه‌ای از هنر، فرهنگ و تمدنی ایرانی را در خود دارد که از آن جمله می‌توان به بنا‌های مذهبی، بقعه، مساجد، حسینیه ها، زیارتگاه‌های زرتشتیان، خانه‌های تاریخی، آب انبارها، باغ‌های تاریخی، بادگیر‌ها و بازارچه‌ها اشاره کرد.

از دیگر اماکن دیدنی یزد می‌توان به زندان اسکندر، بقعه شیخ احمد فهادان، مجموعه تاریخی هشت، مسجد چهل محراب، آتشکده زرتشتیان، گنبد مصلای عتیق، بقعه دوازده امام، مسجد یعقوبی و بقعه سید شمس الدین اشاره کرد.

نارین قلعه میبد به عنوان قدیمی‌ترین بنای ساخته شده از خشت در دنیا، قنات زارچ به عنوان طولانی‌ترین قنات دنیا با ۱۰۰ کیلومتر طول، قدیمی‌ترین مسجد ایران یعنی مسجد جامع فهرج، نخل چوبی میدان امیر چخماق به عنوان قدیمی‌ترین نخل چوبی ایران با ۴۵۰ سال عمر، بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیر‌های دوره زندیه و قاجاریه با قدمتی ۲۷۰ ساله به عنوان بلندترین بادگیر جهان و سرو ۴۵۰۰ ساله ابرکوه به عنوان مسن‌ترین موجود زنده جهان از جمله این آثار تاریخی و طبیعی در استان یزد است.

این در حالی است که ظرفیت پذیرش مسافر در این شهر که به عناوینی مانند شهر بادگیرها، شهر دوچرخه ها، دارالعباده، دارالایمان، دارالعلم، شهر قنات و قنوت و قناعت، شهر آتش و آفتاب و شهر کار و کاریز و کاهگل شناخته می‌شود، ناکافی است و قبل از نوروز تقریبا ظرفیت تمامی هتل‌ها و اماکن اقامتی شهر و استان یزد تکمیل می‌شود.

استان یزد با جاذبه‌های متنوع و آب و هوای چهار فصل یکی از اضلاع مثلث گردشگری مرکز ایران محسوب می‌شود و عمده مسافران و گردشگران داخلی و خارجی این استان قبل یا بعد از بازدید از استان‌های اصفهان و فارس وارد یزد می‌شوند.

استان یزد ۲ هزار و ۲۷۰ هکتار بافت تاریخی دارد و شهر یزد دارای بافت تاریخی به مساحت ۷۴۳ هکتار و حریم پنج هزار هکتار است که در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده و همین عوامل موجب شده در چند سال اخیر تعداد گردشگران خارجی این استان ۸۰ درصد افزایش یابد.

در سه سال گذشته حوزه گردشگری استان با رشد ۸۰ درصدی در جذب گردشگر همراه بوده و جذب ۱۰۰ هزار گردشگر در سال ۹۵ آمار قابل توجهی است.

استان یزد در کنار استان‌های فارس و اصفهان به عنوان مثلث طلایی گردشگری ایران مقصد اول گردشگران خارجی و اروپایی است.

نارین قلعه میبد به عنوان قدیمی‌ترین بنای ساخته شده از خشت در دنیا، قنات زارچ به عنوان طولانی‌ترین قنات دنیا با ۱۰۰ کیلومتر طول، قدیمی‌ترین مسجد ایران یعنی مسجد جامع فهرج، نخل چوبی میدان امیر چخماق به عنوان قدیمی‌ترین نخل چوبی ایران با ۴۵۰ سال عمر، بادگیر باغ دولت آباد یزد در شمار زیباترین بادگیر‌های دوره زندیه و قاجاریه با قدمتی ۲۷۰ ساله به عنوان بلندترین بادگیر جهان و سرو ۴۵۰۰ ساله ابرکوه به عنوان مسن‌ترین موجود زنده جهان از جمله این آثار تاریخی و طبیعی در استان یزد است.

کمیته میراث جهانی یونسکو ۱۸ تیر ماه در چهل و یکمین نشست خود درکراکوف لهستان، بافت تاریخی و قدیمی یزد به عنوان نخستین بافت تاریخی شهری ایران را در فهرست میراث جهانی خود ثبت کرد.