مردم شهرستان‌های منطقه سیستان شامل زابل، زهک، هامون، هیرمند و نیمروز ظهر امروز در راستای مطالبه حق‌آبه رودخانه هیرمند از کشور افغانستان در زابل تجمع کردند.

این تجمع پیرو پیگیری‌های مردمی انجام شده و ارائه مجوز از سوی فرمانداری زابل در محل چهار راه شهرداری شکل گرفت و در ادامه مردم به سمت مصلی شهر زابل راهپیمایی کردند.

مردم سیستان در این تجمع خواستار پیگیری وزارت امورخارجه حق‌آبه رودخانه هیرمند طبق معاهده ۱۳۵۱، حق‌آبن زیست محیطی تالاب بین‌المللی هامون، اصلاح سامانه انحرافی بند «کمال خان» و جلوگیری از تکمیل سد «بخش آباد» روی فراه رود شدند.

دی‌ماه ۱۴۰۰ انتشار تصاویر باز شدن دریچه‌های سد کمال‌خان و ورود آب رودخانه هیرمند به‌سمت دشت هامون در استان سیستان و بلوچستان به‌شدت در فضای مجازی دست به دست شد، اتفاقی که برخی آن را نشانه تعامل و بهبود روابط طالبان با ایران در دوره جدید و اعطای حق‌آبه ایران از هیرمند تعبیر می‌کردند، اما این اتفاق بیشتر از یک ماه دوام نیاورد. با کاهش بارندگی و نزولی شدن حجم ورودی آب به پشت بند کمال‌خان دریچه‌های سد بسته شد و هامون دوباره تشنه شد. گروهی از کارشناسان معتقد بودند که رهاسازی آب ارتباطی با تحویل حق‌آبه ایران ندارد و تنها جریانی است که به‌دلیل افزایش بارندگی در ماه‌های پیش از آن و برای تأمین امنیت سد و جلوگیری از وقوع سیل در افغانستان رها شده است.

موضوع حق‌آبه هیرمند از زمان جدایی هرات از خاک ایران در سال ۱۸۵۷ میلادی جدی شد. سال ۱۳۵۱ قراردادی موسوم به کمیسیون دلتا افغانستان را ملزم کرد که از جریان هیرمند ثانیه‌ای ۲۶ مترمکعب یعنی سالانه ۸۵۰ میلیون مترمکعب آب در اختیار ایران قرار بدهد تا اینکه سال ۱۳۹۶ هنگام آغاز به کار ساخت سد کمال‌خان؛ مسئولان دولت غنی ارتفاع تاج سد را از آنچه مورد نظر بود بالاتر بردند و این اتفاق بر خشکی هامون اثر زیادی گذاشت. اشرف غنی در روز افتتاح سد کمال‌خان گفته بود: «آب را به کسی مفت نمی‌دهیم و فرآورده‌های خودمان را به همسایه‌ها می‌فروشیم.»

سال گذشته عمر حکمرانی اشرف غنی به پایان رسید و نیرو‌های طالبان بعد از استقرار، وعده‌هایی درباره اعطای حق‌آبه را بر زبان آورده‌اند، اما همچنان در این رابطه اقدام درخورتوجهی صورت نگرفته است، این اتفاق با اعتراض رسمی مقامات ایرانی در دستگاه دیپلماسی و وزارت نیرو نیز همراه بوده است؛ چرا که به‌سبب ساختار ایجادشده بر رود هیرمند بخش زیادی از آب پشت سد به‌جای آزادسازی به‌سمت ایران به شوره‌زار گودزره هدایت می‌شود.

در سفر چندی پیش وزیر نیرو به افغانستان، وزیر آب و انرژی هیئت حاکمه افغانستان در مصاحبه‌ای عنوان کرد "ما به جمهوری اسلامی ایران اطمینان دادیم حتی یک قطره از آب سد کمال‌خان به شوره‌زار گودزره نرود. "، اما چگونه می‌توان بدون در نظر داشتن ماهیت اصلی این سازه آبی و بدون ارائه طرحی اصلاحی بر این سامانه آبی بزرگ که هدف نهایی آن انحراف آب از مسیر اصلی رودخانه هیرمند آن هم در ۸۵ کیلومتری مرز سیستان و بلوچستان است، ضمانت دهند حتی یک قطره آب به‌سمت گودزره نرود؟