زهرایی دبیر کار گروه ملی سازگاری با کم آبی کشور با اشاره به اینکه خراسان جنوبی از استان‌های بسیار کم بارش کشور است، گفت: منابع آب سطحی و زیر زمینی در این استان خیلی محدود است و بیشتر مصارف آب خراسان جنوبی از طریق منابع آب زیر زمینی تأمین می‌شود.

وی با اعلام اینکه متأسفانه در چند دهه گذشته به دلیل برداشت‌های زیاد از منابع زیر زمینی آب حدود سه میلیارد متر مکعب کسری تجمعی در آبخوان‌های این استان ایجاد شده، افزود: در این سال‌ها از منابع آب تجدید ناپذیر خراسان جنوبی برداشت شده است.

به گفته زهرایی، در خراسان جنوبی تقریباً چاه‌های غیر مجاز وجود ندارد و همه چاه‌ها به کنتور مجهز شده‌اند، لذا فرصت‌های بسیاری برای ارتقای حکمرانی منابع آب زیر زمینی استان وجود دارد.

دبیر کار گروه ملی سازگاری با کم آبی کشور بیان کرد: استفاده از آب‌های ژرف را به طور کلی به این دلیل که منبع آب تجدید ناپذیر است را توصیه نمی‌کنیم.

زهرایی با اشاره به اینکه تاکنون عملیات اکتشافی مشخصی در این زمینه انجام نداده‌ایم، گفت: اگر حفاری‌های که می‌شود منجر به دست‌یابی به منبع آبی شود، این آب‌ها معمولاً کیفیت مناسبی ندارند و هزینه بسیار زیادی برای پمپاژ آن از اعماق زمین باید شود.

وی بیان داشت: از طرفی دیگر مشخص نیست که این منبع چقدر تداوم خواهد داشت تا با انتقال آن و وابستگی مصرف کننده به این آب، در آینده با مشکل مواجه نشود.

انتقال آب مرهمی بر کم آبی خراسان جنوبی نیست

زهرایی با تاکید بر این نکته که بهره برداری پایدار آب را نمی‌توان بر روز آب ژرف متمرکز کرد، در خصوص انتقال آب از دریا به خراسان جنوبی عنوان داشت: آب دریا به ظاهر منبع پایان ناپذیر است، اما هزینه سیستم نگهداری و بهره برداری و انتقال بسیار زیادی دارد که تبعات زیست محیطی برای واحد نمک زدایی دارد.

دبیر کار گروه ملی سازگاری با کم آبی بیان کرد: هدف از آبرسانی از دریا به خراسان جنوبی ۷۰ میلیون متر مکعب در سال بوده که نسبت به کسری آبخوان و مصارف آب مورد نیاز استان، میزان کمی است.

زهرایی افزود:، چون انتقال آب با سرمایه گذاری بخش صنعت انجام می‌شود، این کار سبب توسعه صنعت و بارگذاری‌های جدید جمعیتی و آب می‌شود.

مدیر کار گروه ملی سازگاری با کم آبی کشور اظهار کرد: اگر چه طرح‌های انتقال آب دریا برخی از محدودیت‌ها را در توسعه صنایع و معادن استان می‌تواند رفع کند، اما در مجموع مرهمی بر مسئله کم آبی خراسان جنوبی نیست.

زهرایی با اشاره به اینکه در چند سال گذشته نظارت بر بارورسازی ابر‌ها را بر عهده داشته‌ام، گفت: مرکز باروری ابر‌ها این کار را در یزد، منطقه وسیعی از فلات مرکزی ایران، حوزه آبریز دریاچه ارومیه و تهران انجام داده است.

به گفته وی ارزیابی‌ها نشان داد که در برخی از مناطق به خصوص در فلات مرکزی ایران انجام این کار در میزان بارش‌ها بسیار اثربخش بوده است و در حوزه آبریز دریاچه ارومیه اثربخشی نداشته است یا خیلی محدود بود.

زهرایی تصریح کرد: باروری ابر‌های در جا‌های که اثربخش باشد، تا حدود ۱۵ درصد بر اساس گزارش‌های سازمان هواشناسی منجر به افزایش بارش می‌شود که هزینه آن نسبت به دیگر روش‌های تأمین آب، کم هزینه‌تر است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا بارور سازی ابر‌های برای خراسان جنوبی مفید است یا خیر؟، اظهار کرد: نظر کارشناسی من این است که توجه به باروری ابر‌ها برای خراسان جنوبی می‌تواند مفید باشد، اما انجام این کار باید چند سال تداوم داشته باشد و ارزیابی شود که آیا توانسته تغییری در رژیم بارش‌های استان ایجاد کند یا خیر.