مریم امیدی رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان با بیان اینکه طبق قانون جهانی ثبت آمار پرندگان، در ایران نیز همزمان با سراسر جهان در بازه دهم دی تا پنجم بهمن هر سال، پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی سرشماری می‌شوند گفت: آن زمان زاینده‌رود خشک بود، اما در در سه ناحیه دارای رطوبت شامل سد نکوآباد (مبارکه) تا بند آبشار، خود بند آبشار و نیز از بند آبشار تا امتداد رودخانه- بند شاخ کنار ورودی تالاب گاوخونی، پرندگان آبزی و کنار آبزی سرشماری شدند.
او افزود: امسال از سد نکوآباد تا قبل از پهنه تالاب گاوخونی کمتر از ۱۰۰۰ قطعه پرنده آبزی و کنار آبزی سرشماری شد که دلیل عمده این کاهش جمعیت در مقایسه با سال‌های گذشته جاری نبودن آب و وضع نامناسب زیستگاه است.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان گفت: در سرشماری زمستانه امسال انواع حواصیل خاکستری، اِگرت بزرگ و کوچک، اردک سرسبز، خوتکا، چنگر معمولی، چنگر نوک سرخ، دو گونه کاکایی سرسیاه و همچنین پرندگان شکاری همچون سُنقر تالابی و برخی پرندگان کنار آبزی از جمله انواع آبچلیک مشاهده شد.
امیدی با بیان اینکه پس از دوره سرشماری زمستانه در سایر ماه‌ها زیستگاه‌های پرندگان پایش و بررسی می‌شود، اما آمار رسمی محسوب نمی‌شود، گفت: براساس آمار سال‌های گذشته هر زمانی‌که رودخانه آب داشته باشد با توجه به اینکه نوع زیستگاه تغییر نکرده عمده گونه‌ای که در رودخانه زاینده رود ثبت می‌کنیم، تعداد زیاد کاکایی سرسیاه است؛ پرندگانی سفید رنگی که سطح رودخانه عمدتاً پرواز می‌کنند و بسیاری آن را با عنوان مرغ نوروزی یا مرغ دریایی می‌شناسند.
او اضافه کرد: همچنین تعدادی از پرندگان کنارآبزی از جمله انواع مرغابی‌ها در مناطقی که پوشش گیاهی و امنیت بیشتری دارد، مشاهده می‌شوند.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان با اشاره به اینکه اکنون فصل مهاجرت پرندگان است، ادامه داد: پرندگان از اواسط شهریور مهاجرت خود را از مناطق شمالی به سمت عرض‌های پایین‌تر آغاز می‌کنند که برخی گونه‌ها مانند غاز‌ها و به ویژه غاز خاکستری زودتر و برخی گونه‌ها دیرتر مهاجرت می‌کنند، اما به مرور در دسته‌های مختلف در مسیر مهاجرتی به سمت عرض‌های پایین‌تر از جمله ایران و در نهایت تا آفریقا می‌روند و با گرم شدن هوا و مساعد شدن شرایط محیطی از اواخر زمستان شروع به بازگشت به سمت مناطق شمالی می‌کنند.
امیدی با اشاره به اینکه خشکی زاینده‌رود همه زیستمندان وابسته به رودخانه را تهدید می‌کند گفت: باید توجه داشت که پرنده زیستگاهی را انتخاب می‌کند که تغذیه و پناه فراهم باشد. اگر آبی جاری نباشد زیستمندان منبع تغذیه‌ای ندارند که استفاده کنند و از همین رو خشکی رودخانه تک تک زیستمندان وابسته به آب را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
به گفته او خشکی رودخانه زاینده‌رود و تالاب گاوخونی ضربه جبران ناپذیری را بر پیکره تنوع زیستی و موجودات وابسته به آب وارد می‌کند.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیات وحش اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان اصفهان توضیح داد: مشاهده شده فلامینگو برخی سال‌ها در حاشیه گاوخونی آشیانه سازی و تخم گذاری کرده، ولی به دلیل شرایط خشکی و نامساعدی آشیانه و تخم‌ها از بین رفته و امروز خیلی از پرندگانی که در محل جوجه آوری داشتند به دلیل خشکی تالاب جوجه آوری ندارند و گاوخونی خالی از هرگونه زیستمند شده است.
براساس آماری که از جمعیت پرندگان مهاجر در پهنه تالاب گاوخونی در سالیان پر آبی حوضه زاینده‌رود وجود دارد، این تالاب و رودخانه تا دو دهه پیش میزبان بیش از ۱۵۰ هزار قطعه انواع پرنده بوده است.
منبع: مهر
