خودبیانگری یا خود ابرازی یعنی بیان کردن خود به طوری که گویی در مورد شخص دیگر صحبت میکنیم. با استفاده از اعمال، کلمات و احساسات میتوان این کار را انجام داد. خودبیانگری در زندگی یک مفهوم است که با استفاده از این مفهوم میتوان به استعدادهای درونی خویش پی برد، ولی هستند افرادی که هیچ وقت ابراز وجود نمیکنند و هیچ وقت متوجه استعدادهای منحصر به فرد خود نمیشوند و این یک مسئله بسیار خطرناک است.
طرز لباس پوشیدن، طرز صحبت کردن، اعتقادات، حالت چهره و زبان بدن اعمالی هستند که با استفاده از آنها میتوان خود را برای دیگران توضیح داد. اما این کمی از خود ابرازی است، زیرا برخی افراد سعی بر این دارند رفتارهایی را انجام دهند که متناسب باشد و عرف جامعه آن را پذیرفته باشد. این افراد با انجام دادن بعضی از رفتارها و اعمال از خود واقعی شان دور میشوند و مدام درگیر یادگیری خودبیانگری از بیرون هستند.
کاربرد خودبیانگری چیست؟
خودبیانگری کاربردهای زیادی دارد و به عنوان مهارتهای کلیدی به فرد کمکهای بسیاری میکند از جمله:
• باعث میشود فرد به راحتی احساسات خود را بیان کند.
• باعث بهبود در روابط میشود.
• در مواقع لزوم باعث میشود فرد بتواند به راحتی اعتراض کند.
• در بین جمع بتواند به راحتی نظرات خود را بیان کند.
• راحتتر بتواند درخواست خود را بیان کند.
• باعث افزایش اعتماد به نفس در فرد میشود.
• فرد اطمینان کامل به خود دارد.
• باعث میشود در برابر درخواستهای غیر مقبول نه بگوید.
• باعث جلب احترام دیگران میشود.
• باعث تقویت توانایی تصمیم گیری در فرد میشود.
• باعث میشود فرد از حق خود دفاع کند و آن را حفظ کند.
آیا خودبیانگری به عنوان ارزش در جامعه محسوب میشود؟
خودبیانگری به عنوان یک ارزش در کشورهای مختلف، متفاوت است. در کشورهای غربی از خودبیانگری به عنوان یک اصل برای داشتن زندگی شاد صحبت میشود و اجازه نمیدهد که افراد با سنت و ارزشهای قدیمی محدود شوند، بلکه تلاش میکنند نظرات و دیدگاههای مختلف به زندگی را بپذیرند. اگر کسی خواهان تغییر در خود بیانگری است سعی میکند تا در راستای ارزشهای درستی مانند حفاظت از محیط زیست و یا عدالت اجتماعی باشد.
در بعضی از کشورها خودبیانگری یک ارزش تلقی نمیشود و بیشتر نشانه خودپسندی، خودشیفتگی و ضعیف بودن سرمایه درونی است.
همچنین در کشورهای خاورمیانه از دوران کودکی بچهها را به سنت و ارزشهای قدیمی محدود میکنند. به عنوان مثال اگر یک پسربچه از عروسک بخواهد در بازیهایش استفاده کند جرأت چنین کاری را ندارد. زیرا همه دوستانش با ماشین، موتور و... بازی میکنند و تنها اوست است که در بین دوستانش به عروسک علاقه دارد.
سنتهای قدیمی به او آموخته است که عروسک برای دختران است و اصلاً مناسب پسرها نیست. چنین میشود که پسربچه هرگز نمیتواند در مورد علایق و بازیهای خود به عنوان خصلتهایش صحبت کند.
دلیل اهمیت خودبیانگری چیست؟
همانطور که خودبیانگری به عنوان ارزش در جوامع مختلف متفاوت است اهمیت خودبیانگری نیز متفاوت است. اهمیت خودبیانگری به باورها، محیط و فرهنگ هر فرد بستگی دارد.
در بسیاری از جوامع خودبیانگری را نامناسب و یک مفهوم غرب زده میدانند و اعتقادی به آن ندارند. زیرا تصور میکنند فرد با خودبیانگری و یا رجوع به درون خود بار منفی به همراه میآورد و عقیده دارند حضور آنها در اجتماع و ارتباط با دیگران اهمیت بیشتری دارد.
این در صورتی است که هر فرد نیاز دارد به طور متناسب هم در اجتماع حضور داشته باشد و هم برای کشف درون خود به خود رجوع کند. همه افراد باید شیوه خود بیانگری را به طور صحیح بلد باشند. در ادامه دلایل آن را مطرح میکنیم.
• صحبت کردن با دیگران و یا خود.
• نوشتن هر آنچه که در ذهن وجود دارد.
• یادگیری زبان بدن.
• انجام دادن فعالیتهای هنری مانند نقاشی، رقص، موسیقی و ...
آموزش خودبیانگری به کودکان یکی از بهترین و مناسبترین آموزشهایی است که والدین میتوانند در زمان کودکی به فرزند خود یاد بدهند. این امر سبب میشود تا کودکان در آینده با مشکلات کمتری در زمینه خودبیانگری و شناخت از خود مواجه شوند. در ادامه تکنیکهایی را برای آموزش این مهارت به کودکان بیان کردهایم.
آموزش مهارت خودبیانگری به کودکان
آموزش تجزیه و تحلیل کردن زبان بدن و زبان کلامی
با بستن چشمان کودک میتوان با لحنهای مختلف با او صحبت کرد تا کودک از تن صدا احساسات والدین را تشخیص دهد. نشان دادن و صحبت کردن در مورد عکسهایی که افراد در آن احساسات مختلفی دارند.
آموزش حریم شخصی
والدین نباید اجازه دهند افرادی که کودک آنها را نمیشناسند او را در آغوش بگیرند. آسیبهای جسمی مانند ضربه زدن، لمس کردن و ... به حریم شخصی کودک آسیب میزند.
آموزش درست صحبت کردن
زمانی که والدین منظور کودک را به خوبی متوجه نشدند از او بخواهند بیشتر توضیح دهد. صحبت کردن در مورد مسائل مختلف غیر از اتفاقات روزمره و معمولی نیز اثربخش است.
آموزش معانی اصطلاحات مختلف
والدین باید معانی اصطلاحاتی مانند در (پوست خود نگنجیدن) را به کودک یاد بدهند. زیرا این جمله برای خود بیانگری مورد استفاده قرار میگیرد و لازم است کودک این اصطلاحات را بلد باشد.
آموزش درست کمک کردن و درست درخواست کمک کردن
والدین باید به کودک عبارتهایی مانند لطفا و متشکرم را آموزش داده باشند تا در ضمیر کودک نهادینه شده باشد.
به گزارش وب گاه بیتوته، اگر والدین درخواستی از کودک دارند با جمله (میشه به من لطف کنی و در کاری کمکم کنی) از او درخواست کمک کنند.
منبع: ایرنا