عضو حقوقدان شورای نگهبان:
اصلاح نظام انتخاباتی و قانون انتخابات ضروری است
خیرالله پروین گفت: امیدواریم که قانون انتخابات به گونه‌ای به نگارش درآید تا مشکلات موجود را رفع کند که رضایت مردم را به دنبال داشته باشد.
خیرالله پروین عضو حقوقدان شورای نگهبان که در جمع مسئولان دفاتر نظارتی این شورا در استان‌ها و شهرستان‌ها سخن می‌گفت با گرامیداشت اعیاد شعبانیه اظهارکرد: برخی از آیات قرآن کریم از ویژگی‌های خاصی برخوردار هستند و چنان بر دل می‌نشینند که گویا فرشته وحی اکنون آن را بیان کرده است.
وی با اشاره به آیه ۱۳۹ سوره آل عمران افزود: خداوند در این آیه پرده از یک راز برای موفقیت و برتری برمی‌دارد. این آیه پاسخی به مشکلاتی است که جامعه ما و جوانان و شاید همه بشریت به آن مبتلا باشند. خداوند می‌فرماید که نه سستی کنید و نه اندوهگین باشید که شما از همه بالاترید؛ البته اگر که مومن باشید. منظور از این برتری نیز برتری فکر و اندیشه است و بدان معناست که اگر سستی نکنید می‌تواند بر مشکلات غلبه کنید.
پروین بیان داشت: از این آیه قرآن کریم سه شرط مهم برای پیشرفت در زندگی قابل استخراج است. شرط نخست تلاش بی‌وقفه است؛ سستی و تنبلی آفت جان است که انسان را از عمل کردن بازمی‌دارد. سستی زنجیر‌هایی بر پایه اگر‌های گوناگون بر پای انسان می‌بندد و از حرکت باز می‌دارد. سستی موجب متوقف شدن در مسیر پیشرفت و حرکت خواهد شد.
وی با بیان اینکه با دنیای پرغوغا و پرتلاطمی روبرو هستیم که گاه ایمان و صداقت در آن کم‌رنگ و بازار آن‌ها کساد می‌شود، عنوان کرد: قید‌ها و اگر‌های گوناگون و مختلفی وجود دارد که می‌تواند سد راه پیشرفت انسان‌ها شود.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان تاکید کرد: ما در هر شرایطی موظفیم تلاش خودمان را انجام بدهیم. مسلماً از تلاش ضرر نخواهیم کرد. حداقل نتیجه آن، کسب تجارب خواهد بود که می‌توانیم در ادامه مسیر از آن بهره ببریم.
وی دومین شرط پیشرفت را شادی و نشاط دانست و گفت: حزن و اندوه یکی از موانع پیشرفت بشر است. البته تحقق شادی و نشاط، شرایطی را می‌طلبد که برخی فردی و برخی اجتماعی هستند. در هر صورت با حزن و اندوه نمی‌توان بر مشکلات غلبه کرد. روانشناسان نیز به این مساله توجه بسیاری داشتند.
این استاد دانشگاه اظهار کرد: پیامبر اکرم (ص) زمانی که با ابوبکر به غاری پناه بردند و اندوهی از ترس و غم بر قلب ابوبکر نشست، پیامبر به ابوبکر فرمود که غمیگن مباش، خدا با ماست. امیدواری موجب می‌شود که در سخت‌ترین شرایط هم بتوانیم حرکت کنیم.
وی با بیان اینکه رهبر معظم انقلاب همواره بر امیدواری تاکید دارند، اظهار داشت: انسان وقتی امید داشته باشد، اندوهگین نخواهد شد. بالاخره سختی‌ها در زندگی وجود دارد و این طبیعت خلقت است.
پروین شرط سوم پیشرفت را «ایمان» عنوان کرد و بیان کرد: این کلمه قریب به ۹۰ بار در قرآن کریم تکرار شده است. یکی از شگفت‌انگیزترین آیات، آیه‌ای است که خداوند فرموده است:ای کسانی که ایمان آورده‌اید به خدا و رسولش نیز ایمان بیاورید؛ این بدان معناست که ایمان درجات مختلفی دارد. اینگونه نیست که فرد بگوید ایمان آوردم، کافی باشد.
وی افزود: در آیه دیگری عنوان شده است که شما باید بتوانید با ایمان، خود را مستحکم کنید. ایمان خلوتگاهی در محضر خداست. انسان در آن خلوتگاه باید به این نتیجه برسد که در مسیر خداوند هیچ بن‌بستی وجود ندارد. از آلودگی‌ها و خودنمایی‌ها نیز باید دوری کرد. انسان مومن باید به سخن خدا باور داشته باشد.
جهان در حال دگرگونی است
این عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به حوادث و مشکلاتی که در سال‌های نخست پیروزی انقلاب اسلامی به وجود آمد، گفت: امام، چون ایمان و اعتماد به خدا داشت، ثابت قدم ایستاد. در زمان جنگ تمام دنیا علیه ما بود، اما امام لحظه‌ای واهمه نداشت. رهبر انقلاب نیز با استقامت و اعتماد در سال‌ها و دهه‌های گذشته در برابر مشکلات و فتنه‌ها ایستادند و امیدآفرینی کردند.
وی در ادامه به تشریح وضعیت موجود پرداخت و خاطرنشان کرد: رهبری به تازگی فرمودند امید دادن به آینده با برنامه‌ریزی دقیق و نه صرفاً در حرف و کلام و شعار، عمل به وعده‌ها و توجه به حل مشکلات و جلوگیری از گسترش ناامیدی در جامعه از کارکرد‌های اصلی مسئولان در جامعه و نخبگان اثرگذار بر افکار عمومی است و قطعاً تزریق فضای یاس و ناامیدی باعث خمودگی جامعه می‌شود.
پروین با اشاره به سخن دیگری از رهبری در مورد برنامه‌ریزی‌های دشمنان برای ایجاد آشوب و اغتشاش در کشور در پاییز سال جاری گفت: اندیشه‌های امام برگرفته از فکر ناب اسلامی بود. آنچه که منشا قدرت جمهوری اسلامی شده است، ناشی از یک فکر و اندیشه متفاوت و اسلامی است. آن فکر ناشی از محاسباتی که اکنون در دنیاست، نمی‌باشد.
وی اضافه کرد: چه در زمان قبل از انقلاب، چه بعد از انقلاب و چه در دوران دفاع مقدس و پس از آن، بر اساس آن اندیشه متفاوت توانستیم پیش برویم و بر مشکلات فائق آییم.
این عضو حقوقدان با بیان اینکه عصر کنونی، عصر سایبری است، اظهار داشت: این عصر متفاوت از عصر خردورزی و اطلاعات‌محوری است. در این عصر فضای مجازی، دولت الکترونیک، هوش مصنوعی و... وجود دارد. این‌ها جهان را متفاوت کرده است. ما باید برای این عصر آماده باشیم و خودمان را نسبت به وضعیت‌های جدید مسلح کنیم.
وی ادامه داد: جهان در حال دگرگونی و تحول است. امروزه دیگر تنها بمب اتم قدرت بازدارندگی ایجاد نمی‌کند. از این رو جمهوری اسلامی ایران در زمان و اقتضائات مختلف با فکر و اندیشه از وضعیت‌های خودش دفاع می‌کند.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به اینکه دشمنان در هر برهه‌ای با ایران دشمنی کردند، عنوان داشت:، اما ایران اسلامی هر بار وضعیت جدیدی همچون موشکی و پهپادی به وجود آورد.
آموختیم که باید قدرتمند شویم
وی در ادامه به بازخوانی دیدگاه‌های برخی از اندیشمندان سیاسی که در تخاصم با انقلاب اسلامی هستند، پرداخت و گفت: این افراد نئورئالیسم هستند که می‌گویند کشور‌ها توسط جنگ‌ها و حوادث بزرگی که برای‌شان اتفاق می‌افتد، شناخته می‌شوند. آن‌ها می‌گویند وضعیت و آینده هر کشوری به آخرین جنگ‌شان بستگی دارد. از این رو باید دید که این کشور‌ها چه سیاست‌هایی دارند.
پروین با اشاره به عملکرد روسیه در جنگ‌های جهانی اول و دوم اظهار داشت: روس‌ها در دو جنگ جهانی صد برابر ما در جنگ تحمیلی کشته دادند. روس‌ها کشته دادند و هزینه دادند تا یک ملت باقی بماند. ذهنیت روس‌ها این بود که ما باید کشته بدهیم تا حد فاصلی بین خودمان و کسانی که می‌خواهند به ما تجاوز کنند، حفظ کنیم.
وی درباره جنگ ایران و عراق هم خاطرنشان کرد: ما در جنگ تحمیلی هیچ چیزی نداشتیم و هیچ کس هم به ما کمک نکرد. حتی سیم خاردار هم به ما ندادند. ایران را در انزوای جغرافیایی قرار دارند. در نتیجه مسئولان جمهوری اسلامی به این باور رسیدند که اگر می‌خواهیم بمانیم باید قدرت اول نظامی منطقه باشیم.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان تاکید کرد: دستاورد‌های امروز ایران اسلامی محصول دوران دفاع مقدس است. دفاع هشت ساله ملت برآمده از وضعیت‌های موجود حتی مهمتر از انقلاب بود. دفاع مقدس مسئولان و جامعه را تکان داد و از خواب بیدار کرد تا خودکفا بشویم.
وی بیان کرد: البته جنگ خسارات و هزینه‌هایی داشت. بسیاری از دوستان و همرزمان‌مان به شهادت رسیدند. اما به برکت خون همان شهدا، ایران قوی‌تر شد و توانست تغییرات مهمی در منطقه به وجود بیاورد و قدرت منطقه‌ای بشود. ما پایگاه آمریکایی‌ها را مورد حمله قرار دادیم و آن‌ها نتوانستند پاسخی بدهند.
پروین عنوان کرد: دشمن ۴۴ سال تلاش می‌کند تا قدرت ایران را محدود کند، اما ایران نسبت به گذشته قدرتمندتر شده است. جنگ به ما آموخت که باید روی پای خودمان بایستیم و بر همین اساس قدرتمند شدیم.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به تلاش‌هایی که برخی کشور‌های عربی برای تغییر نام خلیج فارس انجام می‌دهند، گفت: به اینگونه اقدام‌ها واکنش نشان داده خواهد شد، اما زمانی می‌توان این اقدامات را خنثی کرد که خلیج فارس از بیگانگان خالی شود. باید کاری کرد که آمریکایی‌ها همه ناوهایشان را از خلیج فارس خالی کنند که ان‌شاالله این اتفاق در آینده رقم خواهد خورد.
جنگ اوکراین و افول آمریکا
وی با بیان اینکه امروز «قدرت نرم» مهمتر از «قدرت سخت» است، عنوان کرد: ما با تمام توان در برابر اشغالگری ایستاده‌ایم و از ملت‌های مظلوم نیز حمایت می‌کنیم. یمنی‌ها در هشت سال جنگ، ۳۸۰ هزار نفر کشته دادند و اولین کشور فقیر دنیا هستند، اما همچنان مقاوم در برابر اشغالگران ایستاده‌اند.
پروین عنوان کرد: رفتار‌ها و استاندارد‌های دوگانه غرب و آمریکا درباره جنگ اوکراین و جنگ یمن قابل توجه است. رئیس سابق ستاد ارتش آمریکا و فرمانده سابق ناتو می‌گوید که حادثه ۱۱ سپتامبر بهانه‌ای برای ویران کردن هفت کشور از جمله ایران بود. آن شش کشور با جنگ نابود شدند، اما ایران به دلیل قدرت نرم نابود نشد. او در ادامه می‌گوید که باید با قدرت نرم با ایران برخورد کرد و در این راستا جنگ اقتصادی نیز باید انجام داد.
وی گفت: بسیاری معتقدند که آمریکا در حال افول است و برای اینکه افول خود را به عقب بیاندازد، جنگ اوکراین را راه انداخت. از آن سو تلاش دارند برخی از کشور‌ها همچون ایران را به بعضی از موضوعات همچون مسائل اقتصادی، دانشگاه‌ها و... مشغول کنند.
این استاد دانشگاه اظهار داشت: غربی‌ها جنگ اوکراین را برای تغییر اوضاع ایجاد کردند، اما خودشان گرفتار شدند. این روز‌ها می‌بینیم که در کشور‌های مختلف اروپا تظاهرات‌هایی برگزار می‌شود و اروپا با موضوعات مختلفی روبرو شده است.
تحول در نظام‌های انتخاباتی
وی در ادامه به موضوع «تحول در نظام‌های انتخاباتی» که در دنیا مطرح است، اشاره کرد و گفت: امروزه نظام‌های انتخاباتی و دموکراسی‌های دنیا دچار چالش‌های عجیب و غریبی شده است. برخی می‌گویند دموکراسی سنتی شکست خورده است. در مقاطعی با عوام‌فریبی توانستند کرسی‌هایی به دست آورند، اما جهان امروز چندقطبی است و فضای انتخاباتی، کشور‌ها را برای چند سال درگیر می‌کند.
پروین اضافه کرد: شکست‌خوردگان در انتخابات‌ها می‌توانند در قالب اپوزیسیون یا طرح ادعای تقلب، کشور را سال‌ها دچار تلاطم کنند. از این رو اندیشمندان عنوان می‌کنند که نظام انتخاباتی نیاز به پوست‌اندازی دارد و دموکراسی سنتی دیگر پاسخگو نیست.
وی بیان داشت: یکی از آخرین انتخاباتی که در جهان برگزار شد، انتخابات تونس بود. میزان شرکت‌کنندگان در این انتخابات ۹ درصد بود. در یک انتخابات دیگر که در ژاپن برگزار شد، ۱۱ درصد واجدان شرایط مشارکت کردند. اما غربی‌ها نیامدند بگویند که مشروعیت این نظام‌ها زیرسوال است. حتی اروپایی‌ها همان روزی که نتایج انتخابات تونس اعلام شد، به آن‌ها کمک کردند.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت:، اما در مقابل درباره انتخابات مجلس یازدهم که ۴۷ درصد مردم مشارکت کردند می‌گویند مجلس حداقلی؛ آن وقت انتخابات‌های خودشان با میزان مشارکت کمتری برگزار می‌شود.
وی اظهار داشت: ما بر اساس وظیفه دینی و قانونی از رای مردم پاسداری می‌کنیم و یکی از دلایل مشارکت مردم در انتخابات، اعتماد به مجریان است.
پروین درباره اغتشاشات اخیر گفت: بعد از چهار ماه جنگ ترکیبی و رسانه‌ای، مردم با شکوه در راهپیمایی ۲۲ بهمن حضور پیدا کردند. امیدواریم که قانون انتخابات به گونه‌ای به نگارش درآید تا مشکلات موجود را رفع کند و وضعیت‌های جدیدی به وجود بیاورد که رضایت مردم را به دنبال داشته باشد.
وی با اشاره به سیاست‌های کلی انتخابات و تحولی که لازم است در نظام انتخاباتی به وجود بیاید، عنوان کرد: در این رابطه پارامتر‌هایی همچون دولت الکترونیک وجود دارد که این‌ها وضعیت حکمرانی جدید هستند. زیرساخت‌های حقوقی و نظارتی جدیدی نیز باید برای تحول به وجود آورد. فرآیند سیاست‌گذاری نیز مقدم بر ایجاد زیرساخت‌هاست که باید اصلاح شود.
ضرورت نظارت بر انتخابات
پروین با تاکید بر ضرورت نظارت بر انتخابات عنوان کرد: هر مجموعه‌ای برای رسیدن به غایت خودش باید بر مبنای یک برنامه جامع عمل بکند. این برنامه جامع بدون نظارت میسر نخواهد شد. نظارت یکی از اصول بنیادین هر جامعه غایت‌گراست.
وی افزود: آزادی رقابت در انتخابات فی نفسه مطلوب است، اما میل به قدرت ممکن است جامعه را دچار مشکل کند. اگر نظارت نباشد، آرای مردم ممکن است دچار اخلال شود و ذائقه‌های مردم را به جهت‌هایی سوق بدهد. برای دوری از مفاسد باید نظارت را تقویت کرد. نظارت هم باید به دستان کسانی باشد که علاقه‌ای به نفع شخص خودشان نداشته باشند.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان گفت: شورای نگهبان در ۴۴ سال گذشته تلاش کرده در این مسیر گام بردارد.
وی با اشاره به اصل ششم قانون اساسی عنوان کرد: تاکید نظام جمهوری اسلامی بر حضور مردم پای صندوق‌های رای است. فلسفه نظارت نیز برای سالم برگزار کردن انتخابات و جلوگیری از تخلفات و خطاهاست. مرجع نظارتی که طبق قانون اساسی شورای نگهبان است از آرای مردم صیانت می‌کند.
پروین ابراز امیدواری کرد که طرح اصلاح قانون انتخابات که به صحن علنی مجلس رسیده هرچه زودتر به سرانجام برسد و ایرادات قانون فعلی را به حداقل برساند تا آن کسانی که شرایط دارند در معرض انتخاب مردم قرار بگیرند.
