مریم شهبازی در مراسم افتتاحیه کنفرانس بین‌المللی زیست شناسی گیاهان دارویی که در دانشگاه قم برگزار شد، در خصوص تنوع گیاهان دارویی در ایران گفت: در کشور ایران بیش از هشت هزار نوع گیاه دارویی وجود دارد که این تنوع و پوشش گیاهی دو برابر تنوع گیاهی در قاره اروپا است وجالب است بدانید از این هشت هزار نوع گیاه دارویی٬ ۲۳۰۰ نوع آن قابلیت استفاده دارویی، ادویه‌ای و عطری دارد.
رئیس انجمن فیزیولوژی گیاهی ایران افزود:متاسفانه به دلیل بهره برداری روز افزون از خاک و زمین‌های کشاورزی گونه‌هایی از گیاهان دارویی در معرض انقراض هستند که نیاز به توجه و رسیدگی دارد.
شهبازی گفت: زیست‌شناسان گیاهان دارویی موظف هستند که همه مراحل رشد و نمو گیاهان دارویی را بررسی کنند و به کمک علوم نوین زیست‌شناسی از جمله زیست فناوری نوین، امکان کشت این ترکیبات گیاهی دارویی را بررسی کنند تا بتوانیم ازاین نعمت بهترین میزان بهره وری را داشته باشیم.
رئیس انجمن فیزیولوژی گیاهی افزود: زیست‌شناسی گیاهان، حوزه‌ای بین رشته‌ای است در نتیجه زیست شناسان باید از علوم دیگر همچون ژنتیک گیاهی، علوم فناوری و رشته‌های مرتبط دیگر کمک بگیرند تا بتوانند بهره وری خود را افزایش داده و به توسعه گیاهان دارویی کمک کنند و با برگزاری کارگاه‌های مختلف می‌توانیم به مرحله کاربردی کردن حوزه علوم گیاهان دارویی نزدیک شویم.
همچنین رحیم عالی معاون تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی قم نیز در این مراسم گفت: اگرپروژه‌های پژوهشی کلان، محصول محور و تاثیرگذار باشند و آن محصولات گیاهی دارویی بتوانند به سلامت عمومی مردم کمک کنند دانشگاه علوم پزشکی تمام قد از آن حمایت می‌کند.
او افزود: هدف دانشگاه این است که بتوانیم با مراکز پژوهشی و دانشگاه‌های دیگر وارد تعامل شده و پروژههای کاربردی در این حوزه تعریف کنیم و به آن‌ها کمک کنیم تا بتوانند پروژههای محصول محور خلق کنند.
رئیس دانشگاه قم نیز در این نشست گفت: گیاهان دارویی می‌توانند نقش اقتصادی و اشتغال‌زایی برای کشور داشته باشند همچنین می‌تواند استقلال غذایی کشور را نیز تامین کنند.
حجت‌اسلام والمسلمین شریفی رئیس دانشگاه قم گفت: حوزه گیاهان دارویی ابعاد اقتصادی و اشتغال‌زایی بسیار مناسبی برای پیشرفت کشور دارد، همچنین گیاهان دارویی می‌توانند استقلال و امنیت غذایی کشور را تامین کنند لذا جا دارد محققان در این حوزه ورود داشته باشند.
او افزود: خام‌فروشی کاری آسان و سهل‌الوصول است که متاسفانه در برخی از عرصه‌های کشور شاهد آن هستیم، اما در حوزه گیاهان دارویی لازم است که اندیشمندان کشور وارد شوند و ارزش افزوده ایجاد کنند تا بیش از این گرفتار خام فروشی در این حوزه نشویم.
شریفی با اشاره به تاریخچه گیاهان دارویی تصریح کرد: گیاهان دارویی در ایران تاریخچه دیرینی دارد، امیدواریم که بتوانیم با همکاری معاونت علمی ریاست جمهوری، گیاهان دارویی و طب سنتی را بار دیگر در فرهنگ ایرانی احیا کنیم.
رئیس دانشگاه قم افزود: جالب است بدانید هزاران روایت درباره گیاهان دارویی وجود دارد که نشان می‌دهد که انبیا از پایه‌گذاران این طب بودند که این امر حائز اهمیت است.
شریفی در پایان گفت: امید است که این کنفرانس مقدمه‌ای باشد برای حرکت‌های دانش بنیان در حوزه گیاهان دارویی تا بتواند در خدمت پیشرفت کشور باشد.
مهدی سیف سهندی دبیر ستاد توسعه علوم و فنون گیاهان دارویی و طب سنتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز در این مراسم بیان کرد: اهمیت بحث گیاهان دارویی به حدی است که در سیاست‌های بالادستی کشور به آن اشاره شده و همچنین در سیاست‌های ابلاغیه حوزه سلامت از سوی مقام معظم رهبری نیز به آن اشاره شده است.
او با اشاره به سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی افزود: این سند با دید اقتصادی به این مسئله نگاه می‌کند و در چشم انداز آن آمده است که ایران می‌بایست جزء ۱۰ کشور برتر جهان در این حوزه باشد و همچنین سه درصد از سهم بازار جهانی را به خود اختصاص دهد.
سیف سهندی تصریح کرد: طبق آمار سال ۹۷ ارزش بازار سلامت ایران ۳۷ میلیارد دلار بود که سهم بازار گیاهان دارویی یک و نیم میلیارد دلار است و که با توجه به این سند باید به سقف ۷.۲ میلیارد دلار در سال برسد، اما با توجه به توانمندی‌های کشور در این بخش این رقم تا ۱۳ میلیارد دلار نیز می‌تواند افزایش یابد.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی ایران با بیان اینکه در حوزه پژوهش گیاهان دارویی در رتبه چهارم دنیا هستیم اضافه کرد: حدود ۱۶۲ مرکز، ۴,۵۰۰ دانشجو، ۸ گروه علمی و ۱۰۰ هیئت علمی در بخش گیاهان دارویی در کشور فعالیت دارند. وی گفت: در حال حاضر در کشور ۲۸۳ هزار هکتار کشت گیاهان دارویی داریم و همچنین ۱۷۲۰ گونه گیاهی در ذخیره بانک ژن وجود دارد.
سیف سهندی ادامه داد: سهم گیاهان دارویی در بازار دارویی کشور ۵ تا ۷ درصد است و باید به ۲۰ درصد برسد، همچنین در دامپزشکی نیز این سهم ۸ درصد می‌باشد که آن نیز باید به ۲۰ درصد برسد.
دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی همچنین از فعالیت ۱۵۰ سلامتکده و ۸۰۰ شرکت در حوزه گیاهان دارویی در کشور خبر داد.
او اضافه کرد: تکالیف واگذار شده در اسناد بالادستی در حوزه گیاهان دارویی در حال پیگیری است که در حال حاضر حدود ۴۵ درصد از این اقدامات محقق شده است.
سیف سهندی با بیان اینکه توسعه کسب و کار و فناوری در این بخش باید با کمک جامعه دانشگاهی کشور صورت گیرد، گفت: پژوهش‌های این بخش می‌بایست منطبق با بازار باشد و تامین نیاز‌های کشور مدنظر قرار گیرد، همچنین اقدامات عملی نظیر راه اندازی بیمارستان‌های تلفیقی طب سنتی و طب کلاسیک باید در دستور کار باشد.
همچنین، ولی الله مظفریان پژوهشگر حوزه در این کنفرانس درباره استفاده از گیاهان دارویی گفت: در استفاده از گیاهان دارویی باید سلامت مردم را در نظر بگیریم و آن را بر سر سفره مردم بیاوریم تا سلامت جامعه تامین شود، نباید به طور صرف جنبه اقتصادی و صادرات را در نظر بگیریم چرا که صادرات این محصولات بدون در نظر گرفتن سلامت مردم معادل صادر کردن خاک این کشور است.
او در خصوص بهره‌وری از پتانسیل‌های کشور در حوزه گیاهان دارویی عنوان کرد: مناطق مناسب کشت گیاهان دارویی را شناسایی کنیم و واقعیت را در نظر بگیریم و تحقیق نکرده دست به عمل نزنیم چرا که باعث هدر رفتن منابع مختلف می‌شود.
مظفریان افزود: مقایسه اقلیم ایران با کشور‌های اروپایی کار اشتباهی است، چرا که اقلیم ایران با کشور‌های آمریکا و اروپا قابل مقایسه نیست در کشور ایران مناطق اب هوایی مختلف در سراسر کشور وجود دارد که همین امر اجازه مقایسه ایران را با کشور‌های اروپایی نمی‌دهد.
مظفریان عنوان کرد: باید شایستگی این را داشته باشیم که درباره ارتباط گیاهان دارویی با سلامت مردم تحقیق کنیم و بر روی واقعیت‌های منابع کشور خود تمرکز کنیم تا بتوانیم بهره‌وری درستی از منابع کشور داشته باشیم.
