احمد فاضل زاده گفت: رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام در سال ۲۰۲۲ توسط گروه رتبه بندی موسسه نشان می‌دهد از میان دانشگاه‌های ۵۷ کشور اسلامی، در مجموع ۴۶۰ دانشگاه از ۳۰ کشور شرایط حضور در این نظام رتبه بندی را داشته اند.

او گفت: ۱۰ دانشگاه برتر حاضر در این رتبه بندی از کشور‌های عربستان، مالزی، مصر، ایران، قطر و پاکستان هستند که عربستان با چهار دانشگاه، ایران با ۲ دانشگاه و بقیه کشور‌ها هر کدام با ۱ دانشگاه در میان ده دانشگاه برتر جهان اسلام قرار گرفته اند. به دلیل اینکه بسیاری از دانشگاه‌های کشور‌های اسلامی در رتبه بندی‌های جهانی حضور ندارند رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام می‌تواند علاوه بر مشخص کردن جایگاه هر دانشگاه در بین کشور‌های اسلامی با نشان دادن نقاط ضعف و قوت دانشگاه‌ها بر اساس هر معیار، اساس هدف‌گذاری و سیاست‌گذاری دانشگاه‌ها قرار گیرد.

رئیس موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام گفت: از میان دانشگاه‌های ۵۷ کشور اسلامی، در مجموع ۴۶۰ دانشگاه از ۳۰ کشور اسلامی شرایط حضور در این نظام رتبه بندی را داشته اند. بیشترین تعداد حضور دانشگاه‌ها متعلق به کشور‌های ترکیه، ایران و پاکستان است که به ترتیب ۱۱۱، ۷۴ و ۴۱ دانشگاه در این رتبه‌بندی دارند.

فاضل زاده گفت: تعداد ۷۴ دانشگاه از جمهوری اسلامی ایران در این رتبه بندی حضور دارند. این در حالی است که در رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام سال ۲۰۲۱ از ایران ۵۸ دانشگاه حضور داشتند.

او گفت: از میان دانشگاه‌های ایرانی حاضر در رتبه بندی، دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران و دانشگاه تهران در زمره ۱۰ دانشگاه برتر جهان اسلام قرار دارند و دانشگاه‌های تربیت مدرس، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی ایران، صنعتی شریف، علوم پزشکی تبریز، صنعتی امیرکبیر، علوم پزشکی مشهد، صنعتی اصفهان و علوم پزشکی اصفهان دانشگاه‌های حائز رتبه زیر ۵۰ هستند.

تعداد ۳۷ دانشگاه جامع کشور در این رتبه بندی حضور دارند که عبارتند از: دانشگاه‌های تهران، تربیت مدرس، شیراز، شهید بهشتی، تبریز، فردوسی مشهد، گیلان، اصفهان، یزد، تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، سمنان، شهید باهنر کرمان، کاشان، بوعلی سینا، رازی، ارومیه، یاسوج، بین المللی امام خمینی، خوارزمی، شهید چمران اهواز، شهرکرد، کردستان، مازندران، محقق اردبیلی، زنجان، شهید مدنی آذربایجان، لرستان، مراغه، سیستان و بلوچستان، الزهرا، اراک، شاهد، تربیت معلم شهید رجایی، بیرجند، خلیج فارس، علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، هرمزگان و علامه طباطبایی هستند.

تعداد ۲۳ دانشگاه علوم پزشکی کشور در این رتبه بندی حضور دارند که عبارتند از: دانشگاه‌های علوم پزشکی شامل: دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، علوم پزشکی شهید بهشتی، علوم پزشکی ایران، علوم پزشکی تبریز، علوم پزشکی مشهد، علوم پزشکی اصفهان، علوم پزشکی شیراز، علوم پزشکی کرمانشاه، علوم پزشکی گلستان، علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، علوم پزشکی کرمان، علوم پزشکی بابل، علوم پزشکی بقیه الله، علوم پزشکی مازندران، علوم پزشکی قزوین، علوم پزشکی کردستان، علوم پزشکی لرستان، علوم پزشکی ارومیه، علوم پزشکی زاهدان، علوم پزشکی اردبیل، علوم پزشکی سمنان، علوم پزشکی شهرکرد و علوم پزشکی شاهرود می‌باشند.

تعداد ۱۳ دانشگاه صنعتی کشور در این رتبه بندی حضور دارند که عبارتند از: دانشگاه‌های صنعتی شامل: دانشگاه‌های صنعتی شریف، صنعتی امیرکبیر، صنعتی اصفهان، علم و صنعت ایران، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی، صنعتی شاهرود، صنعتی نوشیروانی بابل، تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان، صنعتی سهند، صنعتی شیراز، صنعتی مالک اشتر، صنعتی کرمانشاه، صنعتی ارومیه در این نظام رتبه بندی قرار دارند.

از دانشگاه‌های کشاورزی تنها دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در این رتبه بندی حضور دارد.

در جدول زیر تعداد و رتبه‌های دانشگاه‌های ایران در رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام ۲۰۲۲ نشان داده شده است. دانشگاه‌هایی که رتبه بندی آن‌ها در بازه یکسان هستند همگی هم رتبه بوده و ترتیب اسامی بر اساس حروف الفبا (به لاتین) مطابق با سامانه رتبه بندی موسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام است.

روش‌شناسی رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان اسلامی ۲۰۲۰

فاضل زاده گفت: در رتبه بندی دانشگاه‌های جهان اسلام ۲۰۲۲، دانشگاه‌هایی بررسی شدند که حداقل ۵۰۰ مدرک در سال‌های ۲۰۲۰-۲۰۱۸ در پایگاه وب آو ساینس (WoS) به ثبت رسانده باشند. اطلاعات این رتبه‌بندی از پایگاه‌های اطلاعاتی بین المللی نظیر «وب او ساینس» گردآوری شده است.

مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام برای رتبه‌بندی دانشگاه‌های جهان اسلام در معیار‌های خود، مهم‌ترین مأموریت دانشگاه‌ها که عبارتند از پژوهش (با وزن ۶۰ درصد)، نوآوری (با وزن ۱۵ درصد)، آموزش (با وزن ۱۰ درصد) و فعالیت‌های بین‌المللی (با وزن ۱۵ درصد) در نظر گرفته و بر این اساس دانشگاه‌های کشور‌های اسلامی را مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهد.

محاسبه تعداد مقالات سلب اعتبار شده (Retractions) دانشگاه‌ها با نمره منفی است که در شاخصی تحت عنوان اعتبار منفی (Neg Rep) آورده می‌شود.