سیدحیدر محمدی رئیس سازمان غذا و دارو در نشست خبری سلامت بنیان که به مناسبت برگزاری نخستین نمایشگاه محصولات دانش‌بنیان در حوزه غذا، دارو و تجهیزات پزشکی برگزار شد، گفت: نخستین نمایشگاه عرصه دستاوردهای حوزه دارو، تجهیزات و ملزومات مصرفی پزشکی، غذا و فرآورده‌های حوزه سلامت در حوزه دانش‌بنیان را برگزار می‌کنیم که این نمایشگاه با هدف معرفی شرکت‌ها و محصولات دانش‌بنیان و امکان ظهور و بروز دستاوردهای این شرکت‌ها است. ما در تامین فرآورده‌های سلامت، دو گام بزرگ تولید و عرضه را داریم. تولید که زحمت شرکت‌ها است و در مرحله عرضه که کار سختی است، یکی از تکالیف ما حمایت از این شرکت‌هاست. البته ما معمولا در حوزه عرضه محصولات دخالتی نمی‌کنیم، اما در حوزه دانش‌بنیان حسب تاکیدات مقام معظم رهبری و نام‌گذاری سال وظیفه ما است که از شرکت‌های دانش بنیان و فن‌آور حمایت خاص کنیم تا بتوانند محصولات‌شان را نشان داده و در عین حال عرصه‌ای باشد که سرمایه‌گذاران و خریداران خدمت بتوانند این محصولات را ببینند که ذیل پرچم سازمان غذا و دارو است که طبیعتا تاییدیه‌های لازم هم دیده شود.

وی با بیان اینکه بیش از ۸۰ شرکت از شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه غذا، دارو و تجهیزات در این نمایشگاه حاضر هستند، گفت: افتتاحیه این نمایشگاه دوشنبه هشتم اسفند ماه و با حضور مقامات کشوری آغاز می‌شود و روز سه‌شنبه نهم اسفند ماه نیز مراسم اختتامیه را داریم. امیدوارم بتوانیم در این دو روز شرایط و محیط خوبی را برای دوستان ایجاد کنیم که هم‌افزایی برای ارتباط با سایر اجزای صنعت و دستگاه‌های مختلف و سرمایه‌گذاران ایجاد شود.

پیش‌بینی صادرات ۲۰۰ میلیون دلاری دارو برای سال آینده

محمدی درباره وضعیت صادرات در دارو و همچنین در شرکت‌های دانش‌بنیان، گفت: خوشبختانه امسال باتوجه به حذف ارز ترجیحی، امکان صادرات‌مان بسیار بهتر شد. یکی از موانع صادرات ما ارز ترجیحی بود. زیرا طبیعتا وقتی به محصولی یارانه می‌دهیم، اجازه صادرات آن را نداریم. دارو، تجهیزات پزشکی و شیر خشک تحت حمایت ۱۰۰ درصدی یارانه بود و بر این اساس صادرات‌شان بسیار محدود بود. باید توجه کرد که ما پتانسیل ۲۰۰ میلیون دلار صادرات را در حوزه دارو داشتیم که متاسفانه در دوره ارز ترجیحی به حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیون کاهش یافته بود. امیدواریم سال آینده بتوانیم با حمایت‌هایی که داریم، مجددا صادرات دارو را به ۲۰۰ میلیون دلار بازگردانده و مجددا آن را افزایش دهیم. دغدغه ما ابتدا و انتهای تولید این محصولات، در مرحله اول تامین پایدار برای داخل کشور بوده و در مرحله بعد صادرات قرار دارد. قطعا بیشترین حجم صادرات ما مربوط به حوزه دانش بنیان است؛ چراکه دانش جدیدی را خلق کردند که نه‌تنها برای کشور ما، بلکه برای کشورهای منطقه جذابیت دارد. اگر شرکت‌های ما بتوانند در این زمینه فعالیت کنند، بهتر می‌توانند صادرات را انجام دهند. اینطور نیست که ما برای صادرات بازار نداشته باشیم، بلکه بازار ایجاد نکردیم.

وی ادامه داد: در زمینه صادرات دارو ما دو محدودیت داریم؛ یکی در دسترس بودن در بازار داخلی است و دیگری محدودیت یارانه‌ای است. حال از سال ۱۳۹۷ به بعد دارو و تجهیزات پزشکی مشمول ارز ترجیحی بوده که محدودیتی برای صادرات بوده است و از طرفی هم بحث کمبود وجود داشته است. ما در کرونا در برخی اقلام کمبود داشتیم، در شهریور و مهر سال جاری متاسفانه کمبودهای زیادی را تجربه کردیم که این‌ها برای صادرات محدودیت ایجاد می‌کند. یکی از برنامه‌های ما این است که تولید را به حدی تقویت کنیم که در صادرات محدودیتی ایجاد نشود. حدسم این است که در سال آینده باتوجه به اینکه مشکل ارز ترجیحی را نداریم، با تامین پایدار، مشکل صادرات هم رفع می‌شود. پیش‌بینی ما برای صادرات دارو در سال آینده ۲۰۰ میلیون دلار است.

محمدی درباره میزان جلوگیری از خروج ارز از کشور با توجه به بروز و ظهور شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه سلامت، گفت: به هر حال اسم شرکت دانش‌بنیان روی آن است و شرکتی است که دانش جدیدی را خلق کرده و بر پایه آن دانش محصولی را به بازار عرضه می‌کند که وابستگی ندارد. یکی از اصلی‌ترین مزایای شرکت‌های دانش‌بنیان برای ما محصولات دانش‌بنیانی است که وابستگی ما را کاهش دهد. ما از دانش‌بنیان ‌ها حمایت می‌کنیم، زیرا تولیدش برمبنای دانشی است که خودش آن را توسعه داده است که هم ارزبری را به صفر می‌رساند و هم نیاز ما را از تکنولوژی وارداتی کم می‌کند. بنابراین وقتی تکنولوژی را دارید، ارزبری نداشته و وابستگی کاهش می‌یابد و ریسک بازار کم می‌شود. بنابراین در حوزه اقلام دانش‌بنیان بیشترین کاهش ارزبری را داشته و این محصولات بیشترین کمک را به ما انجام داده‌اند. زیرا مزیت رقابتی داشته و در تولید، صادرات، قطع وابستگی و... به ما کمک می‌کنند.

اختصاص ۹۰۰۰ میلیارد تومان به بیمه‌ها برای پرداخت مطالبات مراکز درمانی

وی درباره نامه سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی به رئیس جمهوری و اعلام نگرانی از وضعیت داروهای بیمارستانی، اظهار کرد: به هر حال یکی از مشکلات ما که منجر به کمبود شد، عدم تامین نقدینگی و سرمایه در گردش مورد نیاز صنایع داروسازی بود. زمانیکه نرخ ارز تغییر کرد، نیاز بود که نقدینگی مورد نیاز افزایش یابد؛ بخشی از آن از طرق ۱۵۰۰۰ میلیارد تسهیلاتی بود که ستاد تنظیم بازار مصوب کرد و بخشی از طریق کاهش مالیات بر ارزش افزوده یا معافیت مالیات بر ارزش افزوده و حقوق گمرکی و بخشی هم از طریق تسهیلات ارزی بود و یک بخش هم از طریق پرداخت مطالبات بود که یکسری از این‌ها انجام شد.

محمدی گفت: یکی از مواردی که بسیار مهم بود و انجام نشده بود، عدم تسویه مطالبات بود و نگرانی دوستان هم درست است. باید مطالبات در مراکز درمانی پرداخت شود تا بدهی‌هایی که به شرکت‌های دارویی و تجهیزات پزشکی داشتند، تسویه می‌شد. حدود دو هفته گذشته با دستور رئیس جمهور ۹۰۰۰ میلیارد تومان به سازمان‌های بیمه‌گر تخصیص داده شد تا آن را به مراکز درمانی و به تبع آن به شرکت‌های دارویی و تجهیزاتی پرداخت کنند. انتظار ما این است که بیمه‌ها سریع‌تر این عدد را به مراکز درمانی تخصیص داده و پرداخت کنند و مراکز درمانی هم سریع‌تر به شرکت‌های دارویی مطالبات‌شان را بپردازند. در عین حال سازمان برنامه و بودجه می‌تواند این مطالبات را مستقیم از طرق خزانه به شرکت‌های دارویی و تجهیزات پرداخت کنند تا مشکل‌شان حل شود. زیرا وقتی وارد گردش بیمه و بیمارستان شود و بعد به شرکت‌ها برسد، مقداری زمان‌بر است. این ابتکار عمل خوبی است که سازمان برنامه و بودجه قبلا انجام داد و امیدوارم اکنون هم این اقدام را انجام دهند. زمان برای ما مهم است و باید ظرف همین هفته این موضوعات اجرایی شود. زیرا اگر به روزهای پایانی سال برسد، شرکت‌های ما به مشکل می‌خورند. امیدواریم این مشکل حسب دستور اکید آقای رئیس جمهور رفع شود.

رئیس سازمان غذا و دارو درباره حذف تعرفه خدمات دارویی از داروخانه‌ها نیز گفت: تعرفه خدمات دارویی، چند دهه است که مصوب شده و دریافت می‌شود. سال گذشته برای آن بستر قانونی ایجاد کردند، اما امسال از قانون بودجه حذف شده بود که البته غیر عمدی بوده است. کمیسیون بهداشت قول داده است که این را در بودجه درست کنند. اگر این مشکل رفع نشود، می‌تواند در داروخانه‌ها و مراکز عرضه دارو در بیمارستان‌ها مشکل ایجاد کند. امیدواریم که با قول نمایندگان این دغدغه رفع شود.

محمدی با بیان اینکه هر تخلفی که در داروخانه انجام شود، مسیر مشخص برای پیگیری دارد، گفت: مسیر آن هم گزارش به سامانه ۱۹۰ است. در عین حال تماس یا مراجعه حضوری به معاونت‌های غذا و دارو دانشگاه‌های علوم پزشکی نیز مسیر دیگری است که می‌تواند پیش گرفته شود.

پیشنهاد اصلاح شش ماه یکبار نرخ ارز ترجیحی

وی درباره فاصله ارز نیمایی با ارز آزاد، گفت: ما روی بازار ارز تاثیری نداریم و سازمان غذا و دارو هم از مجموعه‌هایی است که محصولات‌مان به این بازار وابسته است. به جز در محصولات دانش‌بنیان که وابستگی ندارند. در این زمینه خود ما هم انتقاد داریم که نباید اختلاف بین ارز نیمایی و بازار آزاد زیاد باشد. قرار بود که یک ارز ترجیحی داشته باشیم و یک ارز آزاد که همان نیمایی بود، اما اکنون ارز ترجیحی را برای برخی اقلام حوزه تجهیزات و شیر خشک پرداخت می‌کنیم و برای سایر اقلام مانند دارو، مواد اولیه غذا، آرایشی و بهداشتی و مکمل ارز نیمایی می‌دهیم. در عین حال یک ارز آزاد هم وجود دارد. اخیرا هم بانک مرکزی ارزی را با عنوان مبادله‌ای مطرح کرده است. ما با مسئولان امر مکاتبه کردیم که اجازه ندهند این فاصله بین ارز نیمایی و آزاد، زیاد شود. زیرا در این صورت آن هم به نوعی ارز ترجیحی می‌شود و به عوارض آن آشناییم. پیشنهاد ما این بوده که هر شش ماه نرخ ارز نیمایی را اصلاح کرده و به نرخ ارز آزاد نزدیک کنند تا این اختلاف موجب ایجاد فساد در زنجیره نشود. زیرا وقتی فاصله بین نرخ ارز نیمایی و آزاد زیاد شود، باعث می‌شود که فساد و خروج از زنجیره دوباره شکل بگیرد. در عین حال ارز نیمایی هم باید عرضه شود تا شرکت‌های ما آن را تهیه کنند. مجموعه‌هایی که صادرکننده نفت و صنایع پتروشیمی هستند، ارز حاصل از صادرات را دریافت کرده و در نیما عرضه می‌کنند و ما از آن محل ارز را به شرکت‌هایمان می‌دهیم، حال اگر آن‌ها عرضه نکنند، شرکت‌های ما هم ارز نمی‌گیرند. این موضوع مدتی به مشکل خورده بود که دیروز در جلسه ستاد تنظیم بازار، قرار شد از امروز حل شود. بنابراین امیدواریم مشکل عرضه ارز نیمایی در سامانه نیما هم رفع شود.

محمدی درباره بودجه طرح دارویاری، گفت: بودجه دارویاری نشان‌دار است، اما از محل هدفمندی تخصیص داده شده و در آن بودجه‌ای نیست. بنابراین بودجه دارویاری و یارانه ارزی نشان‌دار است، اما مشکل این است که آنجایی که این موضوع مصوب شده که ذیل تبصره ۱۴ و هدفمندی است، اعتباری ندارد. زیرا محل هدفمندی محلی است که یارانه‌ها از آن پرداخت می‌شود و بودجه‌ای ندارد. البته بر حسب دستور رئیس جمهور جابجایی در بودجه شد و از محل‌های دیگری هدفمندی را شارژ کردند تا این ۹۰۰۰ میلیارد تومان را به بیمه‌ها پرداخت کنند که اگر برسد، بخش زیادی از مشکلات ما تا دو تا سه ماه حل می‌شود، اما به شرطی که برسد. قرار شده یکسری از اقلامی که جزو کالاهای اساسی نیستند، مانند آرایشی و بهداشتی و... ارز مبادله‌ای دریافت کنند.

وضعیت قیمت دارو در سال آتی

رئیس سازمان غذا و دارو درباره وضعیت قیمت دارو در سال آینده، ‌گفت: وقتی می‌خواهیم از صنعتی حمایت کنیم، نباید آن را در حوزه قیمت محدود کنیم، بلکه باید حمایت کنیم. به نوعی که تولید را انجام دهند و سازوکار حمایتی انجام دهیم که خوشبختانه در کشورمان این سازوکار حمایتی را مانند بسیاری از کشورهای مترقی دنیا داریم. یعنی صنایع داروسازی و تجهیزات پزشکی ما تولید می‌کنند و بیمه‌ها اگر قوی باشند، باید پوشش دهند تا برای مردم اتفاقی نیفتد و مردم گرانی را احساس نکنند. وقتی می‌گوییم دارو نباید گران شود، به این معنا نیست که قیمت دارو بالا نرود، بلکه دارو برای مردم نباید گران شود و مردم نباید احساس گرانی کنند. یعنی سازمان‌های بیمه‌گر ما، به نحوی قیمت دارو و تجهیزات و خدمات را در حوزه درمان پوشش دهند که فشاری به مردم وارد نشود. هدف اصلاح سیاست‌های ارزی هم همین بود. طرح دارویاری یارانه را به آخر زنجیره برد تا بیمه‌ها پوشش دهند و طبیعتا قیمت دارو تغییر کرد. حال قیمت دارو عوض نمی‌شود، بلکه ارز آن تغییر می‌کند؛ به طوری که قبلا ارز ۴۲۰۰ تومانی به دارو می‌دادید اکنون ۲۸ هزار و ۵۰۰ شده است. همین تغییر ارز قیمت را بالا می‌برد. در حالی که قیمت دارو دیروز یک دلار بوده، امروز هم یک دلار است. منتها یک دلار دیروز می‌شود ۴۲۰۰، اما امروز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومان است. باید این مابه‌التفاوت را بیمه پوشش دهد تا به مردم فشار وارد نشود. سیاست حمایتی دولت‌ها باید این باشد و ما هم همین برنامه را داریم. در دارویاری هم همین اتفاق رخ داد و افزایش قیمت کلیه اقلام دارویی که ناشی از اصلاح سیاست ارزی بود، تحت پوشش بیمه قرار گرفت.

محمدی با بیان اینکه در ماه‌های اخیر قیمت دارو را کنترل کردیم که افزایش نیابد، گفت: اگر دارویی در بازار می‌بینید که قیمتش بدون احتساب بیمه افزایش یافته است، ‌ بدانید که متاثر از تغییر سیاست ارزی است و این اقلام با احتساب پوشش بیمه‌ای تغییر قیمتی ندارند. اعتباری که در لایحه بودجه برای دارویاری مطرح کردند، ۶۹ هزار میلیارد تومان است که قطعا کافی نیست. البته این اعتبار فقط برای دارو کافی است، اما این اعتبار در لایحه بودجه برای دارو، تجهیزات و شیر خشک هم در نظر می‌گیرند که کافی نیست. پیشنهاد ما حداقل ۱۰۵ هزار میلیارد تومان بوده که امیدواریم به زودی در مجلس شورای اسلامی تصویب شود. اگر حل نشود، این عدد برای ما کفایت نمی‌کند. تلاش ما این است که دارو برای مردم گران نشود.