در حالی که به کارت‌های بازی در دست همکلاسیاش خیره شده بود، خم شد و از کیف مدرسه‌اش کارت‌های بازی را بیرون آورد؛ یک کارت ... از کریستیانو رونالدو را به دوستش نشان داد و گفت: امتیاز این کارت ۱۰۰ است؛ این کارت را با لیونل مسی عوض می‌کنم.
همکلاسیاش که سرش را پایین انداخته و در حال شمارش کارت‌هایش بود زیرچشمی نگاهی به او انداخت و گفت: مسی را در ازای ۲ کارت از کارت‌هایت می‌دهم.
از این پیشنهاد متعجب شد، چشمانش را به نشانه فکر کردن تنگ کرد، برای دیدن کارت‌های دوستش کمی به جلو خم شد و با حسرت سرش را تکان داد و گفت: نه این کار را نمی‌کنم. مگر قدرت مسی چقدر از رونالدو بیشتر است که باید به خاطرش ۲ کارتم را به تو بدهم.
همکلاسیاش با غرور خاصی گفت: خب معلوم است امسال مسی به عنوان بهترین بازیکن جام جهانی معرفی شده است.
نزدیک بود این بحث بالا بگیرد که معلم وارد کلاس شد. همه دانش‌آموزان به احترام معلم برخاستند و سپس سر جای خود نشستند، اما فکر رد و بدل کردن کارت‌های بازی در زنگ تفریح هنوز در ذهن آن‌ها جا خوش کرده بود. کارت‌های بازی یا بسته‌های شانسی که با شخصیت‌های مختلف فوتبالی طراحی شده است.
این کارت‌ها چندین سال است در برخی فروشگاه‌ها از جمله در نزدیکی مدارس پسرانه فروخته می‌شود و این روز‌ها نقل و انتقال آن‌ها در مدارس بحث برانگیز شده است؛ دانش‌آموزانی که با تهیه کلکسیون از این کارت‌ها و با به اشتراک گذاشتن آن‌ها با دوستان خود به رقابت و معامله با یکدیگر می‌پردازند؛ مخالفت ها، تذکر‌ها و پاره کردن کارت‌ها توسط مدیران و معاونان مدارس جلوی دیدگان دانش آموزان نتوانسته است، مانع از گرایش آن‌ها به این کارت‌ها شود.
پرسش اینجاست که اگر کارت‌های بازی مخل فرایند تحصیل دانش‌آموزان است چرا دست اندرکاران آموزش و پرورش استان فارس قادر به قانع کردن دانش‌آموزان در این امر ساده نیستند؟
دعوا در مدرسه بر سر کارت‌های بازی
حسین خلفی مدیر دبستان پسرانه توکلیان شیراز در این باره اظهار کرد: مشکل ما بازی با این کارت‌ها نیست؛ مشکل اصلی این است که این بازی موجب شده فضایی نابسامان در مدارس و معاملاتی نامطلوب در بین دانش‌آموزان شکل بگیرد. این معاملات هم در نهایت به بحث و دعوا منجر می‌شود.
خلفی ادامه داد: این معضل به جایی رسیده که خانواده‌ها نیز در بحث و معامله دانش‌آموزان ورود و برای شکایت به مدرسه مراجعه می‌کنند. در ماه‌های گذشته بخش عمده‌ای از وقت ما صرف رسیدگی به شکایت دانش‌آموزان و خانواده‌های آن‌ها می‌شد.
او گفت: ما تمام تلاش خود را به کار گرفتیم تا از ادامه این روند در مدرسه جلوگیری کنیم؛ در واقع از طریق صحبت کردن با دانش‌آموزان و فراهم کردن شرایطی برای انجام بازی‌های جایگزین در مدرسه سعی کردیم از روی آوردن دانش‌آموزان به کارت بازی جلوگیری کنیم.
خلفی اضافه کرد: تلاش و پیگیری ما در این زمینه تأثیرات مثبتی را به همراه داشت؛ اگر جلوگیری نمی‌کردیم این بازی در بین دانش‌آموزان فراگیر می‌شد. هرچند در مدرسه توانستیم جلوی این معضل را بگیریم، اما بسیاری از دانش‌آموزان هنوز هم در خانه با این بازی سرگرم می‌شوند.
ضرورت طراحی بازی‌های جایگزین
او به بیان راهکار‌هایی جهت فرهنگسازی بین دانش‌آموزان برای جلوگیری از علاقمندی آن‌ها به این نوع بازی‌ها پرداخت و گفت: باید بازی جذاب و مناسبی را جایگزین این بازی کنیم؛ نمی‌توانیم بدون تعریف بازی جایگزین، دانش‌آموزان را از بازی‌های موجود منع کنیم.
خلفی اضافه کرد: ما تلاش کردیم که با اعمال سختگیری در این زمینه و صحبت کردن با دانش‌آموزان، این مشکل را به حداقل برسانیم. همچنین با راه‌اندازی بازی‌های فکری و مسابقات ورزشی در زنگ‌های تفریح موفق شدیم، علاقه‌مندی دانش‌آموزان را به کارت بازی کاهش دهیم.
نبود حیاط مناسب و استاندارد در مدارس
او، نبود حیاط مناسب و استاندارد را معضلی برای مدارس مختلف دانست و ادامه داد: حیاط بسیاری از مدارس کوچک است و این وضعیت، فرصت بازی را از دانش‌آموزان می‌گیرد. باید محوطه مناسبی به عنوان حیاط مدرسه در نظر گرفته شود تا شرایط بهتری برای بازی بچه‌ها در مدرسه ایجاد شود.
خلفی، داشتن متقاضی برای تحصیل از مناطق دور را از دیگر معضلات مدارس شهر شیراز قلمداد کرد و افزود: به عنوان نمونه، متقاضیان بسیاری برای تحصیل به این مدرسه مراجعه می‌کنند؛ دانش‌آموزانی از قلات، میانرود، بلوار گلستان و بلوار مُدرس در این مدرسه مشغول تحصیل هستند.
این مدیر مدرسه اظهار کرد: هرچند داشتن متقاضی جای خوشحالی دارد، اما حضور دانش‌آموزان از مناطق مختلف موجب ایجاد مشکلات بسیاری برای این مدرسه شده است؛ باید شرایط ایده‌آلی برای همه مدارس ایجاد شود تا شاهد هجوم دانش‌آموزان به یک مدرسه نباشیم.
این مدیر در حالی از موفقیت در واحد آموزشی خود سخن می‌گوید که در بسیاری از دبستان‌های پسرانه شیراز، هنوز کارت بازی مشکلی فراگیر است.
چه باید کرد؟
بدون شک دانش‌آموزان به دلیل سن و سال پایین و توانایی بالا در یادگیری خیلی سریع تحت تأثیر رویکرد‌های ناشی از این نوع بازی‌ها قرار می‌گیرند؛ رویکرد‌هایی که در نهایت منجر به فراموش شدن فرهنگ و بازی‌های اصیل ایرانی می‌شود. یک استاد دانشگاه گسترش این نوع بازی‌ها را برآمده از فرهنگ سکولار می‌داند و معتقد است که مدرسه به عنوان متولی نظام تعلیم و تربیت باید محیطی برای آموزش، شکل گرفتن ارزش‌ها و دوری از ضدارزش‌ها باشد.
فرهنگسازی شود؛ نبض جامعه است
سید سعید زاهد زاهدانی استاد جامعه شناسی دانشگاه شیراز در این باره گفت: فرهنگ نبض جامعه است؛ هر طراحی، تنظیم و برنامه‌ریزی که قرار است در جامعه صورت بگیرد از طریق فرهنگ اتفاق می‌افتد؛ در حقیقت آثار اجرایی در جامعه از محافل فرهنگی به جا می‌ماند.
او با اشاره به تلاش‌ها در نیم قرن گذشته برای ترویج فرهنگ سکولاریزم در ایران از جمله در نظام تعلیم و تربیت گفت: مدیران مدرسه باید با قاطعیت و درایت مدیریت کنند تا فرهنگ ایرانی اسلامی در مدارس حاکم شود؛ طبیعتاً زور و اجبار پاسخگو نیست؛ نباید اجازه داده شود که این نوع بازی‌ها در مدارس رواج پیدا کند. اگر دانش‌آموزان متوجه حُسن نیت مدیران و معلمان شوند قطعا از آن‌ها پیروی می‌کنند.
زاهدزاهدانی با بیان اینکه مدارس باید محیطی برای تعلیم و تربیت، آموزش، شکل گرفتن ارزش‌ها و دوری از ضدارزش‌ها باشد، گفت: دانش‌آموزی که با ضدارزش‌ها پرورش یابد در جامعه با آسیب‌ها و معضلات بسیاری رو به رو می‌شود.
او، در رابطه با جایگزین کردن بازی‌های مناسب برای کودکان گفت: هیچ شکی نیست که باید سرگرمی‌های سالم برای کودکان و نوجوانان مهیا شود، اما این کار به عهده مدرسه نیست و مدرسه متولی این کار نیست. طراحان بازی باید بازی‌های جایگزین مطابق با فرهنگ ایرانی اسلامی طراحی کنند و در اختیار خانواده‌ها قرار دهند، اما نباید وظیفه دیگری برای آموزش و پرورش تعریف شود که در حیطه کاری مدارس نیست و در شرح وظایف مدیران مدرسه وجود ندارد.
منبع: ایرنا
