حمل و نقل دریایی یکی از مهم‌ترین بخش‌های تجاری و اقتصادی کشور است که در حال حاضر حدود ۹۰ درصد از حمل کالا توسط این بخش صورت می‌گیرد. طی چند سال اخیر بنادر کشور توسعه یافته اند و نقش مهمی در ترانزیت کالا داشته اند به طوری که با افزایش ظرفیت پذیرش کشتی‌ها شاهد رونق حمل و نقل دریایی  بوده ایم.

در حال حضار ۱۱ بندر اصلی داریم که در شمال و جنوب کشور قرار گرفته اند. بیش از ۳۰۰ بندر مختلف تجاری، صنعتی، صیادی و نظامی در طول سواحل شمال و جنوب کشور پراکنده هستند و بیش از ۸۰۰ سازه دریایی نیز در شمال و جنوب کشور وجود دارد که مجوز بخش عمده آن از سوی سازمان بنادر و دریانوردی صادر شده و در حوزه دریایی مشغول فعالیت هستند.

به گفته علی اکبر صفایی مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی، هدفگذاری و برنامه ریزی بلند مدت کشور در حوزه ترانزیت کالا در بنادر، بیش از ۵۰ میلیون تن است که تحقق آن به توسعه ریل نیاز دارد.

افزایش ظرفیت حمل کشتی‌های نفتی و فله‌ای 

مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی می گوید: یکی از شاخص‌های حمل و نقل دریایی که مربوط به کل ناوگان کشتیرانی کشور می شود ظرفیت حمل کشتی‌های نفتی، فله ای، کانتینری و متفرقه است که  اکنون به بیش از ۲۵ میلیون تن افزایش یافته است.

او همچنین درباره  ظرفیت پهلوگیری کشتی‌های غول پیکر یا اقیانوس پیما در بنادر کشور عنوان کرد: بزرگترین کشتی کانتینری که در دنیا تردد می‌کند، ظرفیتی حدود ۲۴ هزار TEU دارد و در دهه فجر امسال  ۵۰۰ متر اسکله در بندر شهیدرجایی افتتاح شد که  با افتتاح آن ظرفیت پذیرش کشتی‌های کانتینری تا ۱۸ هزار و ۶۰۰ TEU در داخل کشور افزایش می یابد.

پیش  از این بزرگترین کشتی کانتینری که به بنادر کشور آمده بود ظرفیتی حدود ۱۵ هزار TEU داشته و دستیابی به عدد ۱۸ هزار و ۶۰۰ TEU ظرفیت بسیار قابل توجهی خواهد بود و موجب می‌شود بندر شهیدرجایی در زمره معدود بنادری قرار بگیرد که امکان پهلوگیری چنین کشتی‌هایی را دارد.

سرمایه گذاری ۸ هزار میلیارد تومانی در مجتمع بندری امام خمینی 

یکی از مهم‌ترین بنادر کشور که بخش عمده‌ای از کالا‌های اساسی از طریق این بندر وارد می شود، بندر امام خمینی است که در یک سال گذشته شاهد رشد چشم گیر این بندر  در حوزه زیرساختی و همچنین  افزایش ظرفیت  پهلوگیری کشتی‌ها بوده ایم.

در همین رابطه بهروز آقایی مدیرکل بندر امام خمینی در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان با اشاره به ارزش سرمایه‌گذاری ۸ هزار میلیارد تومانی در مجتمع بندری امام خمینی (ره) طی ۲ دهه اخیر، گفت: ارزش روز زیرساخت‌ها و روساخت‌های ایجاد شده در این بندر بزرگ تجاری کشور، بیش از ۴۰ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود.

آقایی تحولات و سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی در بنادر استان به خصوص منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی را توسعه‌ای اعلام کرد و گفت: در حالی که دنیا شاهد ظهور بنادر نسل ششم است، این بندر به عنوان وسیع‌ترین بندر تجاری کشور، مطابق با استاندارد‌های بین المللی به نسل چهارم بنادر تبدیل شده است.

وی با تأکید بر اینکه ظرفیت‌های توسعه‌ای در منطقه ویژه اقتصادی بندر امام خمینی در چرخه برنامه‌ریزی و مولدسازی قرار دارند گفت: احداث بندر بزرگ خلیج فارس به عنوان طرح توسعه بندر امام خمینی با جدیت در دستور کار قرار دارد.

آقایی اضافه کرد: تقریبا ۹ کشور دریایی در اطراف بنادر استان خوزستان وجود دارند که با بیش از ۱۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری، توسعه بندری را به شکل ویژه‌ای در دست اقدام دارند؛ مهم‌ترین آنها سرمایه‌گذاری در بندر فاو با ۱۰۰ اسکله با آبخور ۲۰ متر است، بنابراین توسعه بنادر استان خوزستان به خصوص بندر امام خمینی به عنوان بزرگترین بندر تجاری کشور باید در دستور کار قرار گیرد.

مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان با تأکید بر ضرورت رونق هرچه بیشتر بنادر هفت‌گانه استان بیان داشت: خوزستان دارای هفت بندرتجاری شامل منطقه ویژه اقتصادی امام خمینی ، خرمشهر، آبادان، اروندکنار، شادگان، هندیجان و چوئبده است که در زمینه صادرات، واردات، ترانزیت و ... انواع کالا فعالیت دارند.

وی با بیان اینکه ۷۵ درصد واردات کالای اساسی کشور از طریق منطقه ویژه اقتصادی امام خمینی، صورت می‌گیرد گفت: مابقی بنادر به عنوان بنادر محلی در راستای پشتیبانی از توسعه تجارت خارجی ایفای نقش می‌کنند.

براساس این گزارش راه اندازی خط مجدد حمل بار هم یکی از اقداماتی است که با استقبال تجار ایرانی و خارجی مواجه بوده به طوری که با راه اندازی خط دریایی ایران و ونزوئلا تاکنون دو کشتی حمل بار از ایران به ونزوئلا رفته و سومین کشتی هم اردیبهشت سال آینده کالاهای صادراتی را حمل خواهد کرد.

حمل منظم بار صادراتی به مقصد ونزوئلا که یکی از درخواست‌های شرکت‌ها و تجار ایرانی بوده، چند‌ماهی است از سوی ناوگان ملی کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران مورد توجه ویژه قرار گرفته و بر این اساس، خط منظم کشتیرانی از ایران به مقصد ونزوئلا به صورت هر دو ماه یکبار راه اندازی شده است.

 این خط دریایی با نرخ‌های کرایه رقابتی و برنامه سفر منظم، تاکنون دو سفر به انجام رسانده و شناور سوم نیز قرار است اواسط اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۲ به مقصد ونزوئلا اعزام گردد.

کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران با دارا بودن امکانات حمل‌و‌نقل چند‌وجهی اعم از جاده‌ای و ریلی این آمادگی را دارد تا خدمات حمل محموله های صادراتی ایران را به طور مستقیم از درب کارخانجات واحد‌های تولیدی در اقصی نقاط کشور به مقاصد تعیین شده اعزام کند.

 استفاده از تمامی ظرفیت‌های بخش دریایی و همچنین توسعه بنادر شمالی و جنوبی کشور در دستور کار سازمان بنادر و دریانوردی قرار گرفته است به طوری که  طبق آخرین  آمار‌ها تا پایان دی میزان ســرمایه‌گــذاری مســتقیم این ســازمان در بنــادر کشــور جهــت توســعه و نگهــداری زیرســاخت‌ها بــه  ۳۸ هزار میلیــارد ریــال و سـرمایه‌گذاری مسـتقیم در بنادر کشـور جهـت تجهیز بنـادر بـه میـزان ۸ هزار میلیـارد ریال رسیده است.

علاوه بر این، جـذب سـرمایه‌گذاری بخـش غیردولتـی در بنـادر تجـاری در قالـب ۵ قـرارداد بـه ارزش ۸ هزار و ۹۱۰ میلیارد ریـال و افزایـش جمـع کل سـرمایه‌گـذاری غیردولتی در بنــادر ایران بــه میــزان ۲۰۶ هزار و ۱۴۶ میلیــارد ریــال در قالـب ۳۵۱ قـرارداد سـرمایه‌گـذاری تا پایان دی‌ماه  انجام شده است.

تداوم عملیـات اجرایـی فـاز سـوم طـرح توسـعه مجتمـع بنـدری شـهیدرجایـی، ادامــه طــرح توســعه اســکله‌های نفتــی مجتمــع بنـدری شـهیدرجایـی و انجــام موفــق تعمیــرات اساســی ۲ فروند یدک‌کـش و یـک فرونـد شـناور لایروب در حوضچـه بنــدر شــهیدرجایــی از دیگر اقدامات مهم سازمان بنادر و دریانوردی در حوزه حفظ و توسعه زیرساخت‌ها و تجهیز بنادر کشور است.

اتمــام تعمیــرات اساســی و افتتــاح اســکله‌های شــماره ۲۷ تــا ۳۴ بنــدر امــام خمینــی (ره)، بهره‌بــرداری از یــک ســیلوی ۱۰۰ هــزار تنــی منطقــه ویــژه اقتصــادی امــام خمینــی، ســاخت اولیــن دســتگاه ناوتکــس بــرای نصــب و راه انــدازی در بنــدر فریدون‌کنــار، اتمــام احــداث و افتتــاح جــاده کمربنــدی بنــدر امــام خمینــی بــه آبــادان و ادامه احداث تاسیسات زیربنایی جزیره نگین بوشهر از دیگر اقدامات مهمی است که در حوزه حفظ و توسعه زیرساخت‌ها و تجهیز بنادر کشور می‌توان به آن اشاره کرد.