از ماه میسال ۲۰۱۷ که شبکه ایران اینترنشنال تاسیس شد، هر اعتراض و تجمعی در ایران رخ میداد به طور گسترده و در اغلب مواقع به صورت اغراق آمیز در این شبکه پوشش داده شد. نه تنها در تمام این سالها هیچقوقت تصویری آرام از جامعه ایرانی به نمایش گذاشته نشد بلکه در اتفاقات اخیر حتی مردم را به خشونت و اعتصابات سراسری نیز دعوت کردند تا جو آرام جامعه و اعتراضات مردم را به اغتشاش و تنش در میان گروههای مختلف تبدیل کنند.
ماجرا از کجا آغاز شد؟
از تاسیس این شبکه فارسی زبان خارجی خیلی نگذشته بود که از طریق آنتن زنده ایران اینترنشنال گردهمایی سالانه سازمان منافقین پخش شد و از طریق توییتر این شبکه؛ لحظه به لحظه سخنرانی مریم رجوی با هشتگ فوری پوشش داده شد.
این، اما تمام ماجرا نبود و ایران اینترنشنال در مقابل انتقادها به این پوشش، مدیران رسانهای این شبکه در صفحه رسمی ایران اینترنشنال اعلام کردند که هدفشان تنها انعکاس بیطرفانه از تمام اخبار و رویدادهای مرتبط با ایران و و انعکاس صداهای مختلف است. کما اینکه مخالفان سازمان مجاهدین در جریان پوشش زنده نظرات خود را ابراز کردند. «ایران اینترنشنال طبق اصول حرفهای دیدگاه مسئولان حکومتی ایران و گروههای متنوع مخالف حکومت را به صورت متوازن بازتاب میدهد.»،
اما همین امر سرنخ تمام مواضعی شد که ایران اینترنشنال در طول این سالها در مقابل ملت و کشور ایران گرفت.
۳۱ شهریور۹۷ نیز درحالی که تمام ایران در بهت حمله تروریستی به رژه نیروهای مسلح اهواز بودند و هنوز حتی تعداد شهدا مشخص نشده بود؛ ایران اینترنشنال با خوشامدگویی به مسئول این حمله تروریستی و تجزیه طلبانه آنتن زنده را در اختیار او میگذارد تا در کمال وقاحت تمام مسئولیت این اقدام تروریستی را بر عهده بگیرند.
«در ارتباط تلفنی با یعقوب حر التستری، سخنگوی جنبش الاحواز هستیم آقای حر خیلی خوش آمدید به برنامه» این دقیقا عین جملات مجری ایران اینترنشنال به سخنگوی این گروهک تروریستی بود. پس از آن مجری این شبکه آنتن را در اختیار کسی قرار داد که اقدام تروریستیشان را «مقاومت ملی مردم عرب ایران» در برابر ظلم خواند و به دروغ هدف حمله را نظامیان جمهوری اسلامی معرفی کند. درحالی که درمیان شهدای آن روز کودک و نام تعداد بسیاری سرباز به چشم میخورد. این گفتگو ایران اینترنشنال واکنش منفی گستردهای از مسئولان وزارت خارجه کشورمان در آن دوره دریافت کرد.
برخلاف قوانین بریتانیا
حمید بعیدینژاد سفیر جمهوری اسلامی در لندن در توییتی پس از این گفتگو نوشته بود: «شبکه ایران اینترنشنال در اقدامی بیشرمانه مصاحبهای از سخنگوی گروه تروریستی که امروز افراد زیادی را به خاک و خون کشید پخش کرد. سفارت ایران در لندن ضمن محکومیت این اقدام، برخورد جدی نهاد نظارتی در انگلیس (آفکام) با این اقدام بعنوان ترویج تروریسم و خشونت را پیگیری فوری مینماید.»
آفکام سازمان تنظیم کننده مقررات رسانهای بریتانیا است. با یک جستوجوی کوچک متوجه میشویم در قوانین این سازمان به صراحت آمده است که محتوایی که مستقیم و یا غیرمستقیم منجر به کنش مجرمانه و یا بینظمی منجر شود و همچنین اشکالی از خبر که باعث تشویق و یا تبلیغ به حضور در فعالیتهای تروریستی و یا اقسام دیگر اعمال مجرمانه و هنجارشکن شود، ممنوع است.
واکنش به گفتگوی ایران اینترنشنال با حر التستری تنها به ایرانیان موافق با جمهوری اسلامی محدود نبود و حتی منتقدان ایران و خارج نشین کشورمان نیز این گفتگو را محکوم کردند چرا که تروریسم در هر مرام م مسلکی خارج از تمام انتقادها محکوم است و دقیقا تریبون دادن به التستری تایید و حمایت از تروریسم بود.
علی علیزاده، کارشناس سیاسی ساکن لندن نیز این اقدام را غیرحرفهای دانست و در توئیترش نوشته بود: «کار تلویزیون ایران اینترنشنال در مشروع و توجیه کردن تروریسم الاحواز، براساس قوانین بریتانیا صراحتا تبلیغ تروریسم و همکاری با تروریسم و قابل مجازات است. سفارت ایران باید بلافاصله تلویزیون ایران اینترنشنال را به پلیس این کشور گزارش و سفیر بریتانیا در تهران باید احضار شود.»
حتی ویکتوریا طهماسبی یکی دیگر از کارشناسان بیبیسی فارسی نیز در توییتر خود نوشت: «به گروه تروریستی خوش آمد نمیگویند (@IranIntl) حمله مسلحانه نبود، حمله تروریستی بود (@bbc) حمله به "رژه نظامی"نبود، مراسم سالگرد حمله عراق به ایران بود. به نظامیها حمله نکردند، اکثر کشته شدهها سرباز وظیفه بودند که حتی خشاب در اسلحه نداشتند و مردم عادی. خجالت بکشیدازاین نحوه خبررسانی.»
پس از این واکنشها در فضای مجازی، حمید بعیدینژاد اعلام کرد که «سفارت ایران در لندن ضمن تسلیم شکایت رسمی خود به آفکام برای بررسی اقدام غیر قانونی شبکه ایران اینترنشنال در پخش مصاحبه با سخنگوی گروه تروریستی، بطور جداگانه از دولت انگلیس نیز درخواست نمود که با شناسایی اعضای این گروه تروریستی، فعالیت آنها را ممنوع و از این کشور اخراج نماید.»
وقتی شاهد روباه دمش میشود!
آفکام در نهایت شکایت سفیر ایران در لندن از تلویزیون ایران اینترنشنال را برای چگونگی پوشش خبری حمله تروریستی شهریور ماه ۹۷ در اهواز، را یکسال بعد رد کرد.
نهاد ناظر بر رسانههای بریتانیا، در بیانیهای که در وبسایت این نهاد منتشر شده، نحوه پوشش خبری حمله مسلحانه ۳۱ شهریور ۱۳۹۷ به رژه نظامی اهواز در تلویزیون ایران اینترنشنال را «کاملا موجه»، «حرفهای» و «موضوعی قابل قبول برای بحث» دانست.
بنا بر بیانیه آفکام، این نهاد بعد از تحقیقات کامل، رأی به پیروی کامل ایران اینترنشنال از قوانین پخش اخبار رسانهای داد. آفکام در بیانیه خود مینویسد: «پوشش خبری حملهای که در ایران اتفاق افتاده از سوی شبکهای که مخاطبانش مردم ایران و ایرانیان سراسر جهاناند، موجه است. این موضوع با توجه به شرایطی که در آن حمله علیه نیروهای نظامی ایران رخ داد، موضوعی قابل قبول برای بحث است.»
این نهاد ناظر رسانهای گفته بود که گفتگو با سخنگوی جداییطلبان در کنار گزارشهای دیگری منتشر و تعدیل شده که بهصورت گسترده این حمله را محکوم کردهاند. در تصمیم نهایی «آفکام» در مورد این شکایت آمده است: «استانداردهایی که بهصورت کلی پذیرفته شدهاند در محتوای این گزارش در نظر گرفته شده است. این استانداردها پشتیبانی کافی اطلاعاتی برای بینندگان برنامه فراهم میکند.»
این موضع آفکام در مقابل ایران اینترنشنال بیش از پیش ابهامها را در رابطه با منابع مالی ایران اینترنشنال بیشتر کرد و البته احتمالاتی را نیز در این رابطه افزود. اینکه دستهایی قدرتمندتر از آفکام پشت این شبکه است و آفکام باید همگام با سیاست صاحبان آن دستها در مقابل آن شکایت تصمیم میگرفت.
آبشخور مالی اینترنشنال کجاست؟
مالکیت ایراناینترنشنال برای کمپانی رسانهای «وولانت مدیا» است که یکی از صاحبان و افراد تاثیرگزار آن شخصی به نام «عادل عبدالکریم» یک دو تبعه عربستانی است. عبدالکریم روابط نزدیک و کاری قدیمی با «عبدالرحمن راشد» روزنامه نگار قدیمی عربستانی و مدیرکل سابق شبکه سعودی العربیه دارد. چیدن این مهرهها و چهرهها در کنار یکدیگر کمی از این ابهام میکاهد.
گاردین نیز در آبان ۹۷ در گزارشی درباره منابع مالی ایران اینترنشنال گزارشی مفصل تهیه و منتشر میکند. در این گزارش گاردین آمده است که عربستان سعودی تنها در یک مرحله ۲۵۰ میلیون دلار برای راهاندازی شبکه ایران اینترنشنال که هیچگونه درآمدی از طریق تبلیغات ندارد، پرداخت کرده است. شنیدهها حاکی از این است که جمال قاشقچی روزنامه نگار منتقد سعودی در افشای اطلاعات روزنامه گاردین درباره کمک مالی رژیم عربستان به ایران اینترنشنال دست داشته که بعدا توسط عناصر این رژیم به شکل فجیعی به قتل رسید.
سعید کمالی دهقان نویسنده این گزارش گاردین پس از کشته شدن جمال خاشقچی و پیش از انتشار گزارشش درخصوص منابع مالی اینترنشنال در توییتر خود نوشته بود: «میتوانم تایید کنم که جمال خاشقچی به این دلیل کشته شد که (۴مهر) با من تلفنی از استانبول صبح ۲۶ سپتامبر (۴ مهرماه) صحبت و افشا کرد تلویزیون ایران اینترنشنال توسط محمد بن سلمان و سعود القحطانی تامینمالی میشود.»
کمالی دهقان در گزارشش برای گاردین افشا میکند که ایران اینترنشنال از طریق یک کمپانی خارجی حمایت مالی میشود و رئیس آن روابط نزدیکی با محمد بن سلمان، دارد. او مینویسد: «بسیاری از ۱۰۰ پرسنل این شبکه حقوق سخاوتمندانهای دریافت میکنند که حدود دو برابر دیگر رقبای رسانهای است، اما همواره از اعلام منبع حمایت مالی خود طفره رفتهاند.»
تغییر مکان، جابجایی یا اخراج از لندن؟
در نهایت روز شنبه ۲۹ بهمن ماه ۱۴۰۱ خبری مبنی بر توقف پخش برنامههای شبکه سعودی ایران اینترنشنال از لندن و انتقال همه بولتنهای خبری ۲۴ ساعته به واشنگتن؛ در شبکههای اجتماعی و سایت خبری این شبکه منتشر شد.
ایران اینترنشنال در این خبر اعلام کرد که دلیل این انتقال از لندن به واشنگتن حفظ امنیت روزنامهنگاران و کارمندان این شبکه در پی تهدیدهای کشورهای خارجی است. همچنین در پی همکاری ایران اینترنشنال برای این انتقال؛ پلیس متروپولیتن لندن نیز در بیانهای اعلام کرده است که به فعالیت خود در پاسخ به این تهدیدها ادامه میدهد و پلیس متروپولیتن از مسئولان این شبکه خواسته است تا برای حفظ امنیت روزنامهنگاران خود، بولتنهای خبری خود را به مکان دیگری منتقل کنند.
علیاصغر رمضانپور یکی از مدیران ایران اینترنشنال درباره این جابجایی عنوان کرده است: «روز جمعه ۲۸ بهمن جلسهای میان کارشناسانی از پلیس لندن که مسئله امنیت ساختمان و کارکنان ایران اینترنشنال را دنبال میکنند با تیم امنیتی تلویزیون ما برگزار شد که پلیس لندن در آن، ارزیابیهای تازهای از شرایط ارائه و توصیههای مشخصی را در مورد نحوه ادامه همکاریمان با روزنامهنگاران ساکن در لندن مطرح کرد. بر اساس توصیههای پلیس، به این جمعبندی رسیدیم که بهتر است تا مدتی، ادامه پخش برنامههای خبری از طریق استودیوهای واشنگتن صورت بگیرد.»
پروپاگاندایی دیگر به نفع خودشان
دکتر امیدعلی مسعودی عضو هیئت علمی گروه ارتباطات دانشگاه سوره در گفتگو با ایسنا به استراتژی به دست گرفتن رسانههای جهان توسط یهودیها اشاره میکند. «از آنجایی که مدیران شبکه ایران اینترنشنال معتقدند اداره جهان باید به دست یهودیهای صهیونیسم باشد؛ برای همین نیز یکی از راههای بدست آوردن تمام جهان، تسخیر افکار عمومی است. تسخیر افکار عمومی نیز تنها از طریق رسانهها و پیام آنها اتفاق میافتد. با توجه به این نیازسنجی شبکه ایران اینترنشنال برای نفوذ به ذهن مخاطب ایرانی راه اندازی شد. حقیقت این است که این شبکهها از حالت خبری و تلویزیونی خارج شدهاند چرا که سازمانهای خبری وارد سیاست نمیشوند. اگر هم وارد سیاست شوند در امور داخلی یک کشور دخالت نمیکنند. زیرا این امر خلاف منشور سازمان ملل متحد و میثاق بین المللی سیاسی_اجتماعی است.»
دکتر مسعودی به فعالیت ضد ایرانی و خشونت طلب ایران اینترنشنال در خلال ناآرامیهای اخیر کشور نیز اشاره میکند و میگوید: «در پاییز امسال، ایران اینترنشنال عملا وارد مداخله در امور کشورمان شد. به طور طبیعی ممکن است تعدادی از افرادی که در لندن و بریتانیا زندگی میکنند و علاقهمند به نظام جمهوری اسلامی هستند؛ با دیدن رفتار ایران اینترنشنال برآشفته و عصبانی شوند. در این میان از این تعداد حتی ممکن است مسلمان هم باشند و نسبت به دروغهای این شبکه واکنش نشان دهند. اگر این واکنشات و تهدیدها از سوی چنین افرادی بنا به گفته خود ایران اینترنشنال واقعا اتفاق افتاده است؛ کارمندان ایران اینترنشنال مجبورند تا به زمین اصلی خودشان بازگردند و سخن پراکنی کنند.»
از دیگر نکات این انتقال نیز بحث نزدیکی عربستان سعودی به آمریکا از لحاظ مواضع ضد ایرانیشان است. این یکی دیگر از احتمالات دکتر مسعودی در رابطه با جابجایی بولنهای خبری ایران اینترنشنال است: «عربستان سعودی و آمریکا یک وحدت درخصوص مسائل مرتبط با ایران دارند. این برنامه، برنامهای کلان و فراتر از راه اندازی شبکههای ماهوارهای است. به همین خاطر من فکر میکنم اکنون که برای مخاطب این مواضع ضد ایرانی خود را روشن کردند؛ جایجایی به دلیل تهدیدها نبود بلکه به دلیل دست نیافتن به اهدافشان در خلال مواضع ضد ایرانیشان بود و قطعا دچار ریزش مخاطب نیز شدهاند. این تغییر مکان برای روحیه دادن به مخاطب است تا ضربههای دیگری را با شیوههای غیراخلاقی و خارج از حرفه خبرنگاری جهت دهند.»
با توجه به اینکه این مجموعه اعتماد خود را به عنوان یک رسانه از دست دادند؛ شاید با یک تغییر مکان بتوانند چهره جدیدی از خودشان به نمایش بگذارند. البته ممکن است خود کارکنان شبکه ایران اینترنشنال که مدتهاست در لندن فعالیت دارند؛ بدشان نیاید حالا در واشنگتن مشغول به فعالیت شوند. این یک بخش دیگر از تحلیلهای دکتر مسعودی درباره جابجایی شبکه ایران اینترنشنال است. «ما باید مجموعهای از عوامل را در این انتقال کنار یکدیگر بگذاریم، اما به هرحال بیشتر به نظر میرسد که برای حفظ بینندگان خودشان دست به چنین اقدامی زدهاند.»
از دیگر تحلیلهای دکتر مسعودی درباره جابجای استودیوهای پخش ایران اینترنشنال این است که این انتقال مانند سایر پروپاگانداهایی است که ایران اینترنشنال به نفع خودش پیش برده است. مدیران این شبکه قصد دارند بار دیگر چهره جدیدی از خود بسازند و اشتباهاتی که در ایران چند ماه مرتکب شدهاند را به شکل دیگری جلوه دهند. درحالی که تحریمهای اخیر نتیجه فعالیتهای بیروا و غیر واقعی این شبکه است.
با توجه به سابقه رسانهای این شبکه سعودی تمام آنچه تا به امروز درباره این جابجایی اعلام شده؛ به نظر میرسد چیدمانی غیر واقعی از این تصمیم (جایجایی بولتنهای خبری خود از لندن به واشنگتن) است که توسط مدیران و اسپانسرهای مالی این شبکه اتخاذ شده است.
یکی از احتمالاتی که در رابطه با این جابجایی میتوان داد؛ نتیجه عملکرد ایران اینترنشنال در تمام این سالهاست. خصومت علنی در برابر ملت و دولت ایران و اعلام مواضع ضد ایرانی در طول سالهای فعالیت خود در لندن اگر چه در نهان و آشکار حمایت آفکام را داشته است، اما در خفا میتواند چنین نباشد و ممکن است آفکام دیگر از حمایت شبکه ایران اینترنشنال به طور علنی و تایید تروریسم از طریق این شبکه دست کشیده باشد.
درخواست پلیس بین المللی برای ترک لندن بنابر خبر اعلام شده توسط سایت این شبکه نیز میتواند این احتمال را تقویت دهد که مسئولان بریتانیا تصمیم دارند کمی از بازیهای سعودی ایران اینترنشنال فاصله بگیرند و این فاصله گیری با بیرون رفتن بولتنهای خبری ایران اینترنشنال میتواند خودش را نشان دهد.
منبع: ایسنا