بومی‌سازی عبارت از فرآیندی است که یک محصول برای کار در یک محیط خاص آماده سازی می‌شود. یکی از اهداف مهم بومی سازی، تامین نیازمندی‌های تجهیزات در صنایع مختلف و در نهایت ثبات زنجیره تامین و کاهش هزینه‌هاست. بومی سازی قطعات در گام اول می‌تواند نیاز داخلی به تجهیزات فناوری بالا را تامین و از خروج ارز جلوگیری کند و در گام دوم زمینه صادرات خدمات فنی و مهندسی را که این روز‌ها یک فرصت بین المللی مهم برای کشور‌ها به شمار می‌رود، مهایا می‌کند و در نهایت به ورود ارز به داخل کشور و اشتغال زایی منجر خواهد شد.

مقام معظم رهبری طی سال‌های گذشته بار‌ها بر استعداد‌های بومی و تکیه بر توان داخلی با خودباوری و مدیریت جهادی تاکید داشته‌اند و نامگذاری سال‌ها در چند سال اخیر نشان از تاکید رهبر انقلاب در زمینه بومی سازی و تولیدات داخلی دارد. در این سال‌ها و با تشدید تحریم ها، مسئله بومی سازی بیشتر مورد توجه قرار گرفت و از دیدگاه برخی هم زمینه ساز تسریع پیشرفت در این زمینه شد.

بومی سازی نردبانی برای عبور از سد تحریم‌ها

آقای امید قالیباف سخنگوی وزارت صمت پیشتر در خصوص تحریم‌ها و ترک ایران توسط شرکت‌های لوازم خانگی گفته بود: کشور کره با ترک کشور ما در زمان تحریم به کشور ما لطف کرد و باعث شد صنعت لوازم خانگی ما به سرعت به یک بلوغ و رشد بالا برسد. زمانیکه کره ای‌ها بازار ما را ترک کردند، خودشان ضرر کردند و ما ثابت کردیم که می‌توانیم این خلاء را پر کنیم. ما اکنون ۶۰۰ واحد تولیدکننده لوازم خانگی داریم و در این سطح گسترده به توانایی رسیده ایم.

صنعت هوانوردی از صنایعی است که در دهه‌های اخیر و به دنبال اعمال تحریم‌های آمریکا علیه ایران، بیش از پیش آسیب دیده است. صنعت هوایی مبتنی بر دانش است و شرکت‌های سازنده هواپیما دانش ساخت و تعمیر آن را در انحصار خود نگه می‌دارند که در شرایط تحریم کشور را با مشکلات متعددی مواجه می‌کند.

از ایرلاین‌های خارجی سفارش تعمیر داریم

آقای محمد محمدی بخش، معاون وزیر راه و شهرسازی در گفت و گو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: بخش زیادی از قطعات هواپیما در داخل کشور تولید شده و با استاندارد روز دنیا تطابق دارد.

به گفته رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، هیچ هواپیمایی را برای تعمیر به خارج از کشور نمی‌فرستیم، بلکه در برخی از موارد هم از ایرلاین‌های خارجی سفارش تعمیر می‌گیریم. بخش عمده‌ای از قطعات مورد استفاده هواپیما از جمله شیشه، صندلی، موتور هواپیما و سایر قطعات به خودکفایی رسیده ایم و خوشبختانه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی توانسته ایم به خودکفایی و بومی سازی در تمامی بخش‌ها برسیم.

محمدی بخش گفت: در حوزه هواپیما سازی هم به پیشرفت‌های خوبی رسیده ایم و به زودی در کنسرسیوم نتایج پیشرفت‌های آن اعلام می‌شود.

صنعت برق و تجهیزات نیروگاهی هم یکی از صنایع زیربنایی و مهمی است که نقش زیادی در توسعه دیگر صنایع و رشد اقتصادی کشور ایفا می‌کند. نگاهی به روند توسعه نیروگاه‌های حرارتی در کشور نشان می‌دهد که ظرفیت منصوبه این واحد‌ها در طی سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی با رشد ۱۶ برابری به ۷۳ هزار و ۶۹۵ مگاوات رسیده است که این میزان افزایش ظرفیت نیروگاهی موجب شده است تا ایران در میان ۱۰ کشور برتر دارنده نیروگاه‌های حرارتی جهان قرار بگیرد.

۹۵ درصد تجهیزات نیروگاهی در داخل کشور تولید می‌شود

آقای محمدعلی فرحناکیان، مشاور وزیر نیرو در امور بین‌الملل در این خصوص گفت: ما در حوزه مهندسی، طراحی، نظارت و احداث به توانایی صددرصدی رسیدیم و در حوزه تامین تجهیزات نیز حدود ۹۵ درصد از کل تجهیزات در داخل کشور تولید می‌شود. به دو دلیل درصد بسیار اندکی از تجهیزات همچنان وارداتی هستند. دلیل اول این است که ساخت برخی تجهیزات تنها زمانی صرفه اقتصادی دارد که با تعداد بالا مورد نیاز باشد، بنابراین ساخت آن‌ها به لحاظ اقتصادی به صرفه نیست. دلیل دوم هم آن است که بعضی از تجهیزات تکنولوژی خاصی دارند و باید تلاش کنیم مانند ۹۵ درصد تجهیزاتی که به آن‌ها دسترسی پیدا کردیم، به فناوری این موارد هم دست پیدا کنیم، اما این نکته را باید در نظر گرفت که مهندسی و نظارت ما که صفر تا صد در داخل انجام می‌شود، بالاتر از استاندارد‌های جهانی است. ما یک زمانی وارد کننده صددرصدی بودیم، اما اکنون به جایگاه‌های قابل افتخاری رسیده ایم.

آقای عباس علی‌آبادی، مدیرعامل گروه مپنا گفت: در سال‌های اخیر به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی تحولات مثبتی را شاهد بودیم. امروزه در توربین گازی و تجهیزات نیروگاهی که از جمله پیچیده‌ترین تجهیزات صنعتی به شمار می‌آیند، معروف هستیم. ما در ساخت تجهیزات مختلفی صاحب نام شده ایم و به عنوان مثال همین امسال رتبه دوم را در زمینه ساخت بویلر کسب کردیم که بسیار قابل توجه است. حتی در برخی فناوری‌ها مثل هوش مصنوعی در نقطه امید قرار گرفته ایم و می‌توانیم امیدوار باشیم که از غافله دنیا عقب نیفتیم.

آقای مجید ارشم، مدیر برنامه ریزی تلفیق شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب با اشاره به روند بومی سازی در زمینه حفاری می‌گوید: شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب که پیش از این همه تجهیزات و کالا‌ها مورد نیاز خود را از سایر کشور‌ها تامین می‌کرد، اکنون در جایگاهی قرار دارد که از حدود ۱۰۰ هزار قلم کالا و تجهیزات پرمصرف، بیش از ۱۸ هزار قطعه و تجهیز آن بومی سازی شده است. هدف شرکت ملی مناطق نفت خیز جنوب ادامه مسیر بومی سازی، کاهش وابستگی به خارج از کشور و رسیدن به خودکفایی است و در زمینه کالا‌های حفاری که صنعتی راهبردی محسوب می‌شود، بیش از ۸۰ درصد کالا‌های این حوزه کاملا بومی سازی شده اند.