طاهره کیایی تنکابنی، استاد زبان و ادبیات فارسی و محقق گفت: زبان کردی برگرفته از زبان‌های هندی و اروپایی در شاخه‌ی زبان‌های ایرانی غربی است که با زبان‌های فارسی، بلوچی و لری خویشاوندی دارد. زبان کردی زبان واحدی نیست بلکه ترکیبی از زبان‌های مستقل مثل سورانی، کرمانجی، جنوبی و لکی به حساب می‌آید.

به گفته کیایی تنکابنی، زبان کردی در بخش‌هایی از ایران، عراق، سوریه و ترکیه استفاده می‌شود و جمعیت‌های پراکنده‌ی کرد در جمهوری آذربایجان، ارمنستان، لبنان و کشور‌های اروپایی نیز به این زبان صحبت می‌کنند.

او می‌گوید: در خصوص تاریخ زبان کردی زبان شناس و ایران شناس مطرح به نام مکنزی که زمینه کاری اش در خصوص زبان ایرانی بود در اوایل دهه ۱۹۶۰ در رابطه با اشتراکات زبان کردی، فارسی و بلوچی به این نتیجه رسید که ممکن است این سه زبان در گذشته در ارتباط بوده اند، به اعتقاد او کرد‌ها در زمان هخامنشیان در شمال غربی لرستان و اصفهان کنونی زندگی می‌کردند.

کیایی تکابنی گفت: زبان شناسان معمولا زبان کردی را به عنوان زبان‌های شمال غربی ایران دانسته اند، زبان کردی به سه دسته اصلی شمالی، جنوبی، میانه تقسیم شده است که خود شامل ۲۲ نوع گویش می‌شود و هر گویش تلفظ خاصی را دارد.

گویش‌ها و لهجه‌های زبان‌های کردی تبار

این استاد زبان و ادبیات فارسی گفت: گویش کرمانجی در واقع گویشی است که مربوط می‌شود به کردی شمال_غرب و شامل گویش‌هایی مثل شکاکی، خراسانی و ... است، کردی مرکزی گویش سورانی را دارد که شامل اردلانی و... است، گویش کردی جنوبی شامل کلهری، ایلامی و... می‌شود.

وی افزود: زبان کردی همواره دستخوش عوامل سیاسی و فرهنگی قرار گرفته است، به عنوان مثال زبان کردی مرکزی در عراق زبان رسمی است در حالی که در کشور سوریه کاربرد آن ممنوع تلقی می‌شود و تا اوت سال ۲۰۰۲ میلادی در ترکیه محدودیت‌های شدیدی در کاربرد زبان کردی کرمانجی اعمال شده بود، اما در ایران کاربرد زبان کردی کاملا آزاد است و استفاده می‌شود.