میلیون‌ها نفری که به دلیل درگیری یا آزار و اذیت از کشور‌های خود رانده شده‌اند، امسال زمستان سختی را پشت سر می‌گذارند. سرما، بحران انرژی، افزایش قیمت مواد غذایی و تاثیرات طولانی مدت شیوع کرونا بر رنج پناهجویان افزوده است. اولگا سارادو، سخنگوی آژانس پناهندگان سازمان ملل می‌گوید میلیون‌ها نفر از آسیب‌پذیرترین افراد جهان امسال زمستان باید بدون وسایل و امکانات اولیه زندگی کنند.

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل تخمین می‌زند ۳.۴ میلیون آواره سوری و عراقی و آوارگان داخلی در سوریه، لبنان، اردن، عراق و مصر برای مقابله با سرمای زمستان به کمک‌های اساسی نیاز دارند. با این حال مشکلات پناهندگان تنها به سرمای هوا و افزایش قیمت‌ها محدود نمی‌شود.

انگلیس: کودکانی که هرگز پیدا نمی‌شوند

روزنامه گاردین در تحقیقات جدید خود یک مرکز پناهجویان را زیر نظر گرفته و می‌گوید کودکان بسیاری از این مرکز خارج شده و پس از مدتی ناپدید می‌شوند. تحقیقات بیشتر نشان داد همگی این کودکان بدون همراه بوده‌اند. این تحقیقات فاش می‌کند از ۶۰۰ کودک خردسال بدون همراه که در ۱۸ ماه گذشته به این پناهگاه وارد شده‌اند، ۱۳۶ نفر مفقود شد‌ه‌اند. چند محلی گفته‌اند شاهد حضور باند‌های جنایت‌کار در اطراف مرکز پناهجویان و حتی دزدیده شدن کودکان بوده‌اند.

به گفته گاردین، پلیس از ماه‌ها قبل به وزارت کشور هشدار داده، اما به نظر می‌رسد دولت این هشدار‌ها را نادیده می‌گیرد. منابع می‌گویند سیاست دولت برای اخراج پناهجویان به رواندا نیز مزید بر علت شده است؛ بدین معنا که در برخی موارد، باند‌های مواد مخدر به کودکان می‌گویند اگر در مرکز بمانند به رواندا فرستاده خواهند شد و بدین ترتیب آن‌ها را با خود همراه می‌کنند.

آمریکا: سرکوب مهاجران با دستاویز قانونی

دی ماه امسال رسانه‌ها خبر دادند صد‌ها مهاجر در طول کریسمس در مرز‌های شمالی مکزیک در سرما مانده و با شرایط دشواری دست و پنجه نرم می‌کنند. برخی که به مقامات اعتماد چندانی نداشتند، شب‌ها را تا صبح در خیابان می‌خوابیدند، زیرا می‌ترسیدند در صورت رفتن به پناهگاه، مقامات مجددا آن‌ها را به جنوب قاره آمریکا انتقال دهند.

ابتدای دی ماه بود که رسانه‌ها خبر دادند دیوان عالی آمریکا به طور موقت بند ۴۲ را حفظ کرده است. خبری که برای بسیاری از فعالان حقوق پناهندگان دردناک بود. بند ۴۲ یک سیاست مهاجرتی بحث‌برانگیز است که پناهجویان را از امکان درخواست پناهندگی در آمریکا محروم می‌کند. در واقع این بند به دولت اجازه می‌دهد ورود خارجی‌ها را در صورت ایجاد «خطر جدی» در گسترش بیماری‌های واگیردار ممنوع کند و آن‌ها را بدون دادن فرصتی برای ارائه درخواست پناهندگی، به کشور مبدا بازگرداند.

دونالد ترامپ، رئیس جمهور پیشین آمریکا در مارس ۲۰۲۰ و در بحبوحه شیوع کرونا از این قانون استفاده کرد. مقامات آمریکایی به نام مبارزه با کرونا تا کنون ۲.۵ میلیون پناهجو را با همین روش از آمریکا اخراج کرده یا مانع ورود آن‌ها به کشور شده‌اند. گروه‌های حقوق بشری بسیاری دولت ترامپ را به سوء استفاده از بهداشت عمومی به عنوان بهانه‌ای برای سرکوب مهاجرت متهم کرده‌اند. نبرد حقوقی برای مسدودسازی این قانون همچنان برقرار است، اما بند ۴۲ نه تنها در دوره ترامپ، بلکه در نیمی از دوره حضور بایدن همچنان به قوت خود باقی بوده است.

اروپا پشت پناهجویان را خالی می‌کند

یلوا یوهانسون، کمیسر امور داخلی اتحادیه اروپا اواسط دسامبر اعلام کرد که اتحادیه با بزرگترین بحران پناهجویان از زمان جنگ جهانی دوم روبرو است. با این حال، پیش از این اظهارات نیز برخی کشور‌های اتحادیه اروپا از تعداد بالای پناهجویان شکایت کرده بودند. در آلمان، دولت‌های فدرال و محلی می‌گویند به مشکل اسکان برخورده‌اند.

دولت‌های اروپایی افزایش مهاجران را به منزله «تهدید» تلقی کرده و برخی کشور‌ها مثل لهستان به دنبال تقویت مرز‌های خود با سیم خاردار و دیوار‌های هوشمند هستند. یکی دیگر از اقدامات غیرقانونی که در حریم اتحادیه اروپا اتفاق می‌افتد «پس زدن» مهاجران است. اتحادیه اروپا به کشور‌های بالکان غربی کمک می‌کند تا بیش از پیش جلوی ورود مهاجران را بگیرند. علاوه بر این، کشور‌هایی مانند صربستان قرار است سیاست‌های صدور ویزای خود را تغییر دهند، زیرا مردم پاکستان می‌توانند بدون ویزا وارد صربستان شوند و از آنجا تلاش کنند تا وارد اتحادیه اروپا شوند.

جرالد کناوس، محقق مهاجرت از وضعیت سیاست پناهندگی در اروپا به شدت انتقاد کرده است. او می‌گوید وضعیتی که در اتحادیه اروپا می‌بیند بسیار ناراحت کننده است، زیرا اروپایی‌ها کنوانسیون‌های حقوق بشر و پناهندگی را امضا کرده‌اند، اما از سال ۲۰۲۱ از آن‌ها پیروی نکرده‌اند.

چشم انداز مالی تیره و تار

علیرغم بدتر شدن وضعیت پناهجویان در سال‌های اخیر، چشم انداز بودجه نهاد‌های بین‌المللی برای کمک به پناهجویان چندان روشن نیست. کمبود بودجه کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل را مجبور کرده است تا برنامه‌های کمکی ضروری را در چندین کشور کاهش دهد. کشور‌های اتحادیه در ماه‌های اخیر سخت‌گیری‌های خود را نسبت به پناهجویان افزایش داده‌اند. برخی هزینه محل اقامت را دریافت می‌کنند و برخی قرار است مالیات بگیرند. باید دید در ماه‌های آینده کاهش بودجه از یک سو و افزایش سخت‌گیری‌ها از سوی دیگر، اوضاع مهاجران را به چه صورت رقم خواهد زد.