۲۶ دی ماه یادآور یکی از مهم‌ترین وقایع تاریخ انقلاب اسلامی است، روزی که محمدرضا پهلوی که شاهد انقلاب مردم ایران بود، تصمیم گرفت ایران را برای همیشه ترک کند و سفری طولانی به مقصدی نامعلوم را در پیش بگیرد.

محمدرضا پهلوی پس از خروج از کشور در ۲۶ دی ۱۳۵۷ به مصر رفت؛ سپس مدتی را در مراکش مهمان ملک حسن دوم، پادشاه این کشور بود. او در شرایطی مجبور به ترک مراکش شد که در ۱۰ فروردین ۱۳۵۸ به باهاما رفت؛ همچنین تلاش‌های او برای گرفتن پناهندگی سیاسی از انگلستان بی‌نتیجه ماند. با پایان یافتن روادید باهاما، او در ۲۰ خرداد به مکزیک رفت. او در ۳۰ مهرماه ۱۳۵۸ به آمریکا رفت و برای درمان پزشکی در بیمارستان نیویورک بستری شد. وی پس از طی مدتی درمان، در ۲۴ آذر به پاناما و در ۳ فروردین ۱۳۵۹ به مصر رفت، مصر آخرین جایی بود که محمدرضا در آن سکونت کرد و پس از مدتی درگذشت.

خروج شاه از ایران در ۲۶ دی‌ماه سال ۱۳۵۷ از آن جهت مهم است که زمینه‌ساز پیروزی انقلاب اسلامی در ۲۲ بهمن ماه شد و مردم در کمتر از یک ماه نظام شاهنشاهی پهلوی را ساقط کردند.

درباره این اتفاق مهم تاریخی، مستند‌های زیادی ساخته شده و در هرکدام ابعاد متفاوتی از ماجرای خروج محمدرضا پهلوی از کشور روایت شده است.

نمایش ابعاد فرار شاه از ایران در مستند «فرار با پرواز شماره ۲۶»

«فرار با پرواز شماره ۲۶» برای اولین بار، تصاویر دیده‌نشده یکی از بزرگ‌ترین حادثه‌های تاریخ معاصر ایران و جهان را نمایش می‌دهد.

این مستند ۳۰ دقیقه‌ای، با بهره‌گیری از تصاویر آرشیوی غنی، ابعاد مختلف فرار شاه از ایران را به نمایش گذاشته است.

«کابوس نیمه‌شب»؛ مستندی از آخرین روز‌های زندگی محمدرضا پهلوی

مجموعه مستند «کابوس نیمه‌شب» به نویسندگی و کارگردانی «علی عارضی»، تولید مؤسسه فرهنگی هنری اندیشه شهید آوینی و گروه فرهنگ، تاریخ و هنر شبکه یک سیما است که با روایتی تاریخی از منظری پژوهشی، به‌دنبال نمایش روز‌های منتهی به مرگ شاه مخلوع است.

این مستند، داستان آوارگی شاه پهلوی در مقطع تاریخی ۲۶ دی ۱۳۵۷ تا ۵ مرداد ۱۳۵۹ را به‌زبان مستند روایت می‌کند.

«کابوس نیمه‌شب» براساس اسناد و مدارک به‌جامانده از کتاب خاطرات رجل سیاسی دوران پهلوی، اطرافیان شاه و آرشیو‌های تصویری ساخته شده است. صحنه آغازین این مستند، همان روزی است که مردم، روزنامه با تیتر «شاه رفت» را به‌دست گرفته او را به‌سمت مصر بدرقه کردند. ۵۵۰ روز آوارگی شاه و فوت او در غربت، دیگر بخش‌های مهم این فیلم مستند است.

روز مهم تقویم انقلاب چگونه رقم خورد؟!

۲۶ دی‌ماه سال ۱۳۵۷، یکی از مهم‌ترین روز‌ها در تاریخ انقلاب اسلامی است؛ جایی که خشم ملت انقلابی باعث شد محمدرضا پهلوی در آخرین روز‌های دی‌ماه ایران را برای همیشه ترک کند و راهی مصر شود.

مستند «به‌سوی فرار» با روایتی از همین اتفاق تولید شده است. این مستند تلاش کرده است فرار شاه از کشور و پناهندگی او در چند کشور دنیا را به نمایش بگذارد و سرانجام روز‌های پایانی زندگی او را روایت کند.

صحنه‌هایی از شادی و خوشحالی مردم بعد از فرار شاه

مجموعه مستند «سیمرغ» تولیدی شبکه مستند سیما، روز‌های به‌یادماندنی منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی را روایت می‌کند و از این دریچه به حضور پرشور و انقلابی مردم سراسر ایران می‌پردازد.

در این اثر، آرشیوی گنجینه‌ای از تصاویر خاطره‌انگیز و دیده‌نشده یا کمتر دیده‌شده‌ای از وقایع انقلاب اسلامی به نمایش در می‌آید.

در یکی از قسمت‌های این مجموعه، صحنه‌هایی از شادی و خوشحالی مردم بعد از فرار شاه در کوچه و خیابان‌های ایران به‌تصویر کشیده شده است.

روایت فرار شاه مخلوع در مستند "خروج دیکتاتور"

مستند «خروج دیکتاتور» محصول گروه سیاسی شبکه یک سیما است که با محوریت چرایی خروج شاه از کشور در دو قسمت تولید شده است.

خروج شاه از کشور در ۲۶ دی ۱۳۵۷ قطعاً تصادفی نبود؛ در مستند خروج دیکتاتور، به ماهیت رژیم پهلوی و دیکتاتوری شاه به‌عنوان علت اصلی پایان کار او و خروج از کشور پرداخته می‌شود.

قسمت اول این مستند روایتی تا ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ دارد و قسمت دوم به تحلیل زندگی شاه تا سال ۱۳۵۷ می‌پردازد.

منبع: تسنیم