مستند اجتماعی «هیچ‌کس منتظرت نیست» ساخته محسن اسلام‌زاده که از ۲۸ آذرماه توسط دفتر پخش «رویش» موسسه بهمن‌سبز اکران خود را آغاز کرده و تاکنون در مشهد، کرمانشاه و تهران روی پرده رفته است.

«هیچ کس منتظرت نیست» قصه مرکز نگهداری زنان کارتن خواب و معتاد در میدان شوش تهران است، این اثر محور شخصیت سپیده علیزاده و یکی از مددجویان سابقش به نام «مونا» ست و در کنار موضوع اصلی و پرداختن به شخصیت این دو، به قصه‌هایی از زنان کارتن‌خواب و بهبود یافتگان اعتیاد و معرفی الگو‌های درست در توانبخشی این افراد می‌پردازد.

درباره موضوع این مستند گفتگویی کوتاه با نیره توکلی فعال و پژوهشگر مطالعات زنان و جامعه‌شناس هنر داشتیم که در ادامه می‌خوانید.

وی ابتدا درباره این مستند اجتماعی اظهار کرد: این اثر مرز بین فیلم مستند و فیلم هنری بهم ریخته است. من هرگز فیلم مستندی را ندیدم که مانند «هیچ‌کس منتظرت نیست» تاثیرگذار باشد بدون اینکه مخاطب متوجه باشد که کارگردان به کدام طرف هدایتش می‌کند.

توکلی ادامه داد: همواره می‌گویند که وقتی اثر هنری روان و آسان فهم است، یعنی بسیار پشت آن کار شده است. این مستند زحمات سپیده علیزاده را به تصویر کشیده است؛ فردی که در اعماق جامعه برای زنان معتاد که آسیب‌پذیرترین قشر جامعه هستند و وقتی دچار بلای اعتیاد می‌شوند حتی اگر پاک باشند بازگشت آن‌ها به دامن خانواده بسیار غیرممکن است، به تصویر کشیده است.

این پژوهشگر مطالعات زنان با اشاره به اینکه تعداد سازمان‌هایی که درگیر آسیب‌های اجتماعی هستند و همچنین خانه‌هایی که بتوانند سرپناهی برای آن‌ها باشند تا بتوانند به جامعه بازگردند، بسیار کم است، مطرح کرد: من به محسن اسلام‌زاده برای به تصویر کشیدن فعالیت‌های سپیده علیزاده که با ایجاد یک مرکز کاهش آسیب و سرپناهی امن برای زنان در معرض خطر و خشونت‌های خانگی رویای پژوهشگران و فعالان زنان را محقق کرده است، تبریک می‌گویم.

وی افزود: ناگفته نماند که اعتیاد و فحشا و سایر آسیب‌هایی که وجود دارد ریشه در خشونت‌های خانوادگی دارد یعنی هیچ زن و دختری دامن خانواده را ترک نمی‌کند مگر اینکه شرایط زندگی در آنجا برایش غیرقابل تحمل شده باشد. ما در این مستند بدون آنکه شعاری داده شود یا واقعا رمانتیسیسم تهییج‌کننده‌ای داشته باشد با این مساله بسیار درگیر هستیم و می‌بینیم این موضوع بسیار روشن مطرح می‌شود.

این جامعه‌شناس هنر در پایان خاطرنشان کرد: در حقیقت این مستند روی زندگی یکی از مددجویان مرکز کاهش آسیب تمرکز کرده و بسیار خوب داستان زندگی این زن را و اینکه چگونه به دام اعتیاد افتاده و با چه مشکلاتی دست و پنجه نرم کرده تا به دامان خانواده بازگردند، به تصویر کشیده است. من تاکنون مستندی ندیده بودم که به لحاظ عاطفی و هدفمندانه مخاطب را درگیر کند. از سوی دیگر شاید بتوان گفت هدف خاص مستند حمایت از آسیب دیدگان زن و مرد و سپس پل زدن بین فرد پاک شده از اعتیاد و بازگرداندنش به دامان خانواده است.