روایتی از یک زن عشایر لرستانی در خاستگاری شاه پهلوی که رضا خان او را تحقیر کرد.

جمعیت عشایر نشین کشور و به ویژه لرستان، در طول تاریخ در دفاع از کشور ایران نقشی اساسی داشته‌اند. زنان و مردان دلاوری که با شجاعت و غیرت در مقابل ظلم و استبداد ایستادگی کرده و خونی دوباره رگ‌های سرزمینشان بخشیده‌اند.

در اسناد تاریخی جلوه‌های بسیاری از ستم سلسله پهلوی به لرستانی‌ها و به ویژه عشایر‌های این منطقه به تصویر کشیده شده، نقل‌های زیادی از ظلم رضاخان و گماشته‌های وی همچون سپهبد امیراحمدی توسط نویسنده‌های داخلی و خارجی به ثبت رسیده که هر کدام نشان از قساوت قلب و ناعدالتی حاکمان دارد.

واکنش مردم لرستان به قانون کشف حجاب رضاخان و جریان درخواست ازدواج وی از بانوی لرستانی را از سید محمد سیف‌زاده مورخ و پژوهشگر استان جویا شدیم که شرح آن را در ذیل می‌خوانید.

یکی از اهدافی که رضا خان برای اسکان عشایر و جلوگیری از کوچ عشایر انجام می‌داد، تخت قاپو کردن بود.

تغییرات رضاخان برای عشایر

دکتر سکندر امان‌الهی بهاروند در کتاب کوچ‌نشینی در ایران، اقدامات رضاخان را علیه کوچ‌نشینان به خوبی تشریح و به چند بخش تقسیم کرده است.

از جمله اینکه امان‌الهی می‌نویسد: رضاخان پس از سرکوبی کوچ‌نشینان و گماردن ماموران نظامی بر آن‌ها، به یک رشته اقدامات نادرست دست زد که اغلب به زیان کوچ نشینان انجامید.

برخی از این اقدامات نابخردانه که موجب نابسامانی و دگرگونی در زندگی عشایر گردید، به این شرح است.

یکجانشینی عشایر بود که این اقدام موجب تلف شدن دام‌ها شد، همچنین سیاه چادر‌هایی که از جنس موی بز بود و سازگار با دمای محیطی ییلاقی و قشلاقی با سیاه چادر‌های جدید و بی‌خاصیت، خلع اسلحه عشایر و تغییر در نحوه امرار و معاش آن‌ها.

عشایر مجبور شدند به کشاورزی دیم با درآمد بسیار پائین روی آورند، همچنین اقداماتی همچون درختان بلوط و قطع شاخه‌های آن و هیزم فروشی تولید ذغال رونق بگیرد.

از دیگر اقدامات رضاخان، تعویض لباس‌های سنتی کوچ‌نشینان بود، به‌گونه‌ای که مردان باید لباس رسمی پوشیده و کلاه پهلوی بر سر بگذارند، زنان نیز گلونی و جلیقه و سربند‌ها را کنار بگذارند.

یکی دیگر از اقداماتی که صورت گرفت، تغییر شرایط سیاسی عشایر بود، بخشی نیز دست‌اندازی برخی‌ها بر اموال و زمین‌های کوچ‌نشینان بود که بسیاری را از طریق ایجاد اداره ثبت و املاک به نام خود کردند.

رضاخان پس از برداشتن لباس‌های سنتی کوچ‌نشینان لرستانی، گام را یک پا فراتر نهاد و گفت باید لباس و عمامه روحانیت نیز جز برای یک عده از مراجع و آیت‌الله‌ها، برای مابقی روحانیون باید برداشته شود.

شیخ عبدالرحمان لرستانی، روحانی مشروطه‌خواه و آگاه و شاعر، هنگامی که در مجلس با رضاخان برخورد می‌کند با این سخن از شاه مواجه می‌شود که شیخ ما قانونی را گذراندیم که شما باید لباس را دربیاورید، شیخ نگاهی به رضاخان کرده و می‌گوید: من را مردم خرم‌آباد و لرستان با نام شیخ عبدالرحمان می‌شناسند، اگر عمامه را بردارم، عبدالرحمان خان می‌شوم و با این اسم وارد مجلس نشدم.

به لرستان می‌روم و روضه سیدالشهداء را می‌خوانم تا عمرم به پایان برسد. همین هم می‌شود، شیخ عبدالرحمان مجلس را به خاطر حفظ شئونات روحانیت ترک می‌کند و ساکن قم می‌شود.

در قم تعریف می‌کنند که یک روزی صندوقی از اسکناس را به درب خانه شیخ برای دلجویی می‌فرستند، مرحوم سید خلیل موسوی نژاد که همراه شیخ بود، برای عموی من تعریف کرد که عین آن را در کتاب علما در روشنای تاریخ نقل کرده‌ام، چنین سید خلیل تعریف می‌کند که صندوق را بالای سر شیخ گذاشتیم، شیخ نیمه شب بلند شد و قدم زد و نگاهی به اسکناس‌ها انداخت و زیر صندوق زد و گفت اگر این‌ها را قبول کنم با شمر و خولی چه فرقی می‌کنم.

شیخ عبدالرحمان لرستانی تا آخر عمر روضه را ادامه داد، عمامه را برنداشت، بلکه از مال دنیا و نمایندگی مجلس دست کشید.

ماجرای پاسخ کوبنده عجیده خانم به خواستگاری رضا خان

در سال‌های تصویب قانون کشف حجاب، رضان خان به لرستان سفر می‌کند. در مراسم استقبال زنان و مردان عشایر با لباس‌های رسمی و نه سنتی به استقبال شاه می‌روند. در آن روز جریانی اتفاق می‌افتد که رضاخان از عجیده خانم مادر علیرضاخان بیرانوند می‌خواهد زن وی شود.

همان زمان روزنامه رعد شرح اتفاق را چنین می‌نویسد که؛ عجیده خانم در مراسم استقبال جلوی رضاخان را می‌گیرد و از او درخواستی دارد، رضا خان می‌پرسد کیستی و چکار داری، که عجیده خانم خود را چنین معرفی می‌کند: عجیده هستم.

مادر علیرضا و یداله خان بیرانوند. شما آن‌ها را دستگیر کردید. (در آن زمان بسیاری از سران عشایر و مبارزان لرستانی توسط قشون پهلوی دستگیر شده بودند و بسیاری از آن‌ها اعدام یا تبعید شدند.)

روزنامه رعد چنین می‌نویسد؛ رضاخان مکثی کرد (در مقابل جسارت زن لر تامل می‌کند) و گفت: با خودم ازدواج کن تا خودم برای تو علیرضا و یداله بسازم.

عجیده خانم در مقابل درخواست رضان خان جوابی کوبنده می‌دهد و می‌گوید: من زنش هستم که علیرضا و یداله را بیاورم، اما تو آن مردی نیستی که چنین فرزندانی را درست کنی. (این پاسخ کوبنده و تاریخی عجیده خانم در جراید آن زمان به ثبت رسیده و سندی است بر بی باکی و دلاوری شیر زنان عشایر لر در مقابل شاهی ستمگر و دیکتاور.)

تبعید عجیده خانم

پس از آن ماجرا عجیده خانم و خانواده‌اش به کلات نادری تبعید شدند. پس از مدتی علیرضاخان بیرانوند فرزند علیمردان خان بیرانوند در زندان قصر قجر به همراه برادرانش اعدام شد.

این فرد (علیرضاخان) کسی است که در لیست کتاب‌های همراه خود، کتبی همچون بینوایان، ایران باستان، کلیات سعدی و دیوان حافظ، شاهنامه و بسیاری از کتاب‌های معتبر جهان دارد و نشان می‌دهد ایلات و عشایر ما اهل مطالعه و تحصیلات و روشنفکری بودند.

منبع: تاریخ ما

برچسب ها: رضا خان ، خواستگاری
اخبار پیشنهادی
تبادل نظر
آدرس ایمیل خود را با فرمت مناسب وارد نمایید.
نظرات کاربران
انتشار یافته: ۲۲
در انتظار بررسی: ۰
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۹:۵۱ ۲۴ دی ۱۴۰۱
رضا خان ها مایه ننگ بشریت هستند که امیدواریم کره زمین هرچه زودتر از لوث وجود همه رضاخان ها پاک شود .
Iran (Islamic Republic of)
نام آشنا
۱۰:۲۱ ۲۳ دی ۱۴۰۱
این درست است که رضاخان پالانی یک فرد بیسواد و ابله به تمام معنی بود , ولی مقصر اصلی کسی یا کسانی هستند که او را به ایران تحمیل کردند یعنی کشور انگلیس . بایستی همه این جنایات را از چشم انگلیس خبیث و رذل و فرومایه دید. قتل ناجوانمردانه سید حسن مدرس و میرزا کوچک جنگلی و کلنل محمد تقی خان پسیان و فرخی یزدی شاعر همه و همه مسبب اصلی اش انگلیس است.
Iran (Islamic Republic of)
سهراب
۱۰:۰۲ ۲۳ دی ۱۴۰۱
در این مباحث ضد نقیض زیاد وجود دارد چگونه یک چنین انسانی ظرف شانزده سال این همه آبادانی و پیشرفت برای ایران به همراه آورد عقل انسانهای آزاده و غیر پاچه خوار این صحبت های شما رو باور ندارد سفسطه میکنید
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۲:۲۴ ۲۳ دی ۱۴۰۱
چقدر نادون هستید شماها که اطلاعاتتون فقط اینستاگرامی هست واقعا لیاقت شماها امثال رضا پالانه و بس
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۰:۱۳ ۲۱ دی ۱۴۰۱
در باب غلط کاری محمد رضا پهلوی هم کافی است کتاب ظهور و سقوط سلطنت پهلوی نوشته ارتشبد حسین فردوست را بخوانید.
Iran (Islamic Republic of)
علی
۱۷:۵۷ ۲۲ دی ۱۴۰۱
هم چنین کتاب پشت پرده تخت طاووس
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۴۲ ۰۳ بهمن ۱۴۰۱
فردوست جاسوس روسها در دربار ایران بوده و اظهاراتش سندیت نداره
Iran (Islamic Republic of)
کامران
۰۱:۵۳ ۲۱ دی ۱۴۰۱
احسنت به این شیر زن لر و لعنت به رژیم فاسد و جنایتکار پهلوی که هنوز هم نوچه پادوهاشون در خارج از کشور علیه ایران لگد پراکنی میکنن
Iran (Islamic Republic of)
Oy
۲۱:۵۷ ۲۰ دی ۱۴۰۱
واقعا به لر بودنم افتخار میکنم
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۴۵ ۲۰ دی ۱۴۰۱
خدا لعنتش کنه
درود بر مردم لر..
نمی دونم چرا به علت تبعید عشایر لرستان پرداخته نمیشه..!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۵۴ ۲۰ دی ۱۴۰۱
بسه ول کنید این خاندان رو ۴۴ساله رفتن
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۰۷ ۲۰ دی ۱۴۰۱
45 ساله
دوم اینکه نرفتن اون ها رو با اردنگی انداختند بیرون
رضا پالان شورشی یاغی توسط اربابش انگلیس به زباله دان تاریخ فرستاده شده (بدون حتی توان 30 ثانیه مقاومت )
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۵:۰۷ ۲۰ دی ۱۴۰۱
بچه فاسد و نادانش هم توسط مسلمانان بیرون انداخته شد
Iran (Islamic Republic of)
مبارز _ شهید همت
۲۳:۲۶ ۰۲ بهمن ۱۴۰۱
یزید ملعون و شمر هم 1400 ساله به درک رفتند ، نظرت چیه اونا رو هم وِل کنیم؟؟؟
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۰۸:۳۵ ۲۰ دی ۱۴۰۱
لعنت به رضا پالان
Iran (Islamic Republic of)
مبارز _ شهید نواب صفوی
۰۳:۴۵ ۲۰ دی ۱۴۰۱
در معرفی کامل رضا پالانی(ش ا ش) متاسفانه کم کاری شده است. این اهریمن حرامزاده و خوک توله اش بدترین دشمنان ملت ایران در قرن گذشته بودند.
Iran (Islamic Republic of)
زهرا
۰۰:۵۸ ۲۰ دی ۱۴۰۱
اونوقت یه عده احمق ناآگاه مبگن رضاخان خوب بود!!!
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۲۲:۵۴ ۱۹ دی ۱۴۰۱
زورش فقط به مردم بیچاره ایران میرسید در برابر شوروی وانگلیس مرده بود که یک هفته مقاومت کند تا ایران اشغال نشه و ۹ میلیون آدم بی گناه تو قعطی نمیرن زمان رضا خان ۳۸۰۰ کیلومتر مربع ازایران جدا شد یک منطقه استراتژیک مثل کوهای آرارات به ترکیه داد ودومی منطقه زور آباد سیستان که عشایر افغانیها اشغال کردن واز ایران جدا کردن و هیچ حرکتی ازش دیده نشد
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۴:۴۸ ۱۹ دی ۱۴۰۱
خدا لعنت کنه رضاخان پهلوی رو
Iran (Islamic Republic of)
ناشناس
۱۳:۲۷ ۲۱ دی ۱۴۰۱
و خدا لعنت کنه ضابع کنندگان نیکی را
میپرسند یابن رسول الله ضایع کنندگان نیکی چه کسانی هستند
میفرماید انان که در حقشان نیکی میشود اما ناسپاسی میکنند و نیکی کننده را از نیکی کردن پشیمان میکنند
قال جعفر ابن محمد صادق
Iran (Islamic Republic of)
مبارز _ شهید همت
۲۳:۲۵ ۰۲ بهمن ۱۴۰۱
لعنت خدا و امامان معصوم بر منافق و جاعل حدیث/
لعنت تمام ملت غیور و شریف ایران بر پدر و مادر دروغگوی حقه باز
لعن الله رضا پالانی و خاندان منحوسش
کافیه خائن یا نه؟
Iran (Islamic Republic of)
مبارز _ شهید همت
۲۳:۲۸ ۰۲ بهمن ۱۴۰۱
لعنت خداوند ، انبیاء و معصومین بر منافق و جاعل حدیث
لعن الله رضا پالانی و خاندان منحوسش