رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ در روز‌های ابتدایی دی ماه با گسترش نیرو‌ها از سراسر کشور به منطقه عمومی رزمایش در سواحل مکران و با محوریت بندر جاسک آغاز و مراحل تمرینی آن برگزار شد، اما مرحله اصلی و فاز عملیاتی این رزمایش از روز جمعه و در تاریکی هوا با اجرای سریال‌ها و سناریو‌های نظامی مختلف در منطقه عملیاتی با وسعتی بیش از سه میلیون متر مربع برگزار و روز دوشنبه ۱۲ دی ماه با رژه یگان‌های شرکت کننده به پایان رسید.

یگان‌های پیاده، زرهی و مکانیزه و بالگرد‌های هوانیروز نیروی زمینی ارتش، سامانه‌های پدافندی نیروی پدافند هوایی، شناور‌های سطحی و زیر سطحی نیروی دریایی ارتش، جنگنده‌ها و پهپاد‌های نیروی هوایی ارتش از روز‌های قبل در منطقه عمومی رزمایش گسترش یافته و تمرینات مختلفی را انجام دادند و در مرحله اصلی انواع عملیات‌های ترکیبی توسط یگان‌های شرکت‌کننده به اجرا گذاشته شد و یگان‌های شناور سطحی، زیرسطحی، تکاوران دریایی و عملیات ویژه، پروازی، پیاده، مکانیزه و سایر تجهیزات و تسلیحات برای کسب آمادگی‌های رزمی لازم در این رزمایش حضور داشتند.

اهداف رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش

رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ با اهداف متعددی برگزار شد که از آن جمله می‌توان به ارتقای توان رزم و دفاع برای پاسداری از استقلال، تمامیت ارضی و نظام جمهوری اسلامی ایران، استمرار و تقویت حضوری اثرگذار در آب‌های دوردست بین‌المللی، مناطق راهبردی و خطوط انتقال انرژی در راستای دفاع از منافع جمهوری اسلامی ایران و همچنین ارتقای آمادگی ارتش برای ایستادگی در برابر زیاده خواهی دشمنان و در صورت نیاز به اقدامات مقابله‌ای و برقراری امنیت پایدار برای خطوط مواصلاتی خودی و حمایت از حمل و نقل دریایی و اقتصاد دریا محور اشاره کرد.

ارائه ظرفیت‌ها و توانمندی‌های نظامی در راستای حمایت از تلاش‌های سیاسی و بین‌المللی دولت مردمی و مقابله با کشور‌های غربی و هم راستایی دیپلماسی دفاعی با دیپلماسی سیاسی، شبیه سازی محیط رزم واقعی و اجرای بخش‌هایی از طرح‌های عملیاتی و اطمینان از کفایت طرح‌های موجود، افزایش هماهنگی بین نیرو‌های چهارگانه ارتش و قرارگاه پدافند هوایی در اجرای عملیات مشترک و هم افزایی در قدرت تهاجمی تدافعی جمهوری اسلامی ایران، شبکه سازی مراکز فرماندهی و کنترل قرارگاه‌های تابعه و هدایت تمرکزی عملیات با محوریت قرارگاه ذوالفقار ارتش و ارتقای آمادگی و کارایی قرارگاه‌ها و مراکز کنترل و فرماندهی ثانویه و متحرک و افزایش سرعت عمل و تحرک این مراکز را می‌توان از دیگر اهداف رزمایش برشمرد.

البته انتقال دانش و تجربه به نسل جوان در محیط واقعی عملیات در راستای همتاسازی نیرو انسانی مورد نیاز برای تصدی مسئولیت در رده‌های مختلف، بهره برداری حداکثری بخشی از قابلیت‌های موجود در حوزه پهپاد ارتش در عملیات مراقبت، شناسایی، شناسایی رزمی پشتیبانی رزمی جنگال و جمع‌آوری و عبور از لایه‌های پدافندی و تهاجم به اهداف دوردست، شبکه سازی سامانه‌های جنگالی، تاکتیکی و استقراری و بهره‌برداری مناسب از این سامانه‌ها در عملیات رزمی و اطلاعاتی، ارزیابی میزان تداوم پایداری و امنیت شبکه‌های ارتباطی در شرایط متعارف و غیرمتعارف و ارزیابی سرعت عمل، چالاکی، دقت و قدرت تخریب سامانه‌های موشکی ساحل پایه، دریا پایه و هوا پایه نیز از اهداف مهم رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ است.

رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ یک رزمایش مشترک میان چهار نیروی ارتش جمهوری اسلامی ایران بود و برگزاری رزمایش‌هایی از این دست ترکیب توان و قدرت توپخانه‌های نیروی زمینی، نیروی دریایی و نیروی پدافند در پشتیبانی آتش از نیرو‌های عمل کننده، افزایش حجم آتش و قدرت تخریب آن‌ها در مقابله با دشمن را در پی داشته و موجب هماهنگی بیش از پیش نیرو‌ها در مقابله با دشمنان می‌شود.

از سوی دیگر برگزاری چنین رزمایش‌هایی نشان دهنده آمادگی نیرو‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران برای دفاع از منافع کشورمان و هشدار به دشمنان در خصوص اجتناب از هرگونه تعرض به منافع ملی جمهوری اسلامی ایران و همچنین تاکید به همسایگان در مورد عدم همکاری و همراهی و عضویت در ائتلاف‌های متشکله علیه منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است.

یگان‌های حاضر در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱

در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ یگان‌ها و تجهیزات مختلفی از نیرو‌های چهارگانه ارتش حضور داشتند که از جمله می‌توان به ادوات پیچیده زرهی و توپخانه، سامانه‌های موشکی، انواع هواپیما‌های شناسایی، جنگنده و ترابری، انواع تجهیزات سطحی و زیرسطحی، انواع بالگردها، سامانه‌های موشکی و پهپادی و سامانه‌های جنگ‌های الکترونیک و نیرو‌های زمینی، پدافند هوایی، هوایی و دریایی اشاره کرد.

ارتش در کنار مردم

در کنار اجرای سریال‌ها و سناریو‌های نظامی از پیش تعیین شده در این رزمایش، در حوزه مردم یاری نیز اقدامات گسترده‌ای انجام شد که از جمله آن‌ها می‌توان به اقدامات یگان مهندسی رزمی نیروی دریایی ارتش با ارسال ماشین آلات سنگین راه‌سازی بخشی از آسیب‌های سیل سال گذشته جاسک را ترمیم و زمین فوتبال مدرسه‌ای در بخش شرقی جاسک را آماده سازی کرد.

همچنین برپایی سه بیمارستان سیار در منطقه، ارائه خدمات با تخصص‌های پزشکی مختلف و تجهیزات پزشکی، اهدای کمک‌های مومنانه و اعزام گروه‌های پزشکی و دام‌پزشکی به برخی روستا‌های کم‌برخوردار و همچنین تجهیز بیمارستان‌های منطقه عمومی رزمایش توسط اداره بهداشت و درمان نیرو‌های چهارگانه ارتش از دیگر اقدامات انجام شده در خلال رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش جمهوری اسلامی ایران بود.

توزیع مواد غذایی خشک و بسته‌های بهداشتی و همچنین اقلام خانگی، بخشی از اقدامات یگان‌های آماد و پشتیبانی ارتش برای تأمین نیاز‌های ضروری زیستی مردم منطقه بود.

اقدامات و تمرینات انجام شده در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱

در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ تمرینات و اقدامات گسترده‌ای انجام و بیش از ۲۰۰ سناریو نظامی اجرا شد که وجه تمایز این رزمایش با سایر رزمایش‌ها بود؛ از جمله اقدامات انجام شده در این رزمایش می‌توان به استفاده حداکثری از پرنده‌های بدون سرنشین به منظور جمع آوری اطلاعات نیرو‌های فرامنطقه‌ای توسط نیرو‌های چهارگانه ارتش و اخطار به پرندگان فرامنطقه‌ای که قصد ورود به منطقه برگزاری رزمایش و جمع‌آوری اطلاعات داشتند اشاره کرد.

استفاده از پهپاد‌های انتحاری و حمله دقیق به اهداف مشخص شده در منطقه رزمایش گسترش و بهره برداری از سامانه‌های ضد جنگ الکترونیک در طول سواحل جنوب شرقی جهت مقابله با تهدیدات این حوزه، شبکه سازی مراکز فرماندهی و کنترل هدایت و نظارت تمرکزی توسط ستاد ارتش از ابتدا تا انتهای رزمایش با ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی، نظارتی و کنترل لازم و پرتاب موشک‌های ساحل به دریا و دریا پایه تا بُرد ۳۰۰ کیلومتر علیه اهداف شناوری، متحرک و اهداف ثابت دریایی از دیگر اقدامات انجام شده در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش بود.

بخش مهمی از اقدامات و تمرینات حائز اهمیت انجام شده در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ در حوزه دریا و مقابله با تهدیدات در این حوزه بود؛ از یگان‌های شناور زیر سطحی بهره برداری و از تسلیحات زیر سطحی از جمله اژدر علیه اهداف پیش بینی شده استفاده شد. همچنین پرتاب موشک‌های سطح به هوا علیه پرنده‌های بدون سرنشین متجاوز در منطقه عملیات و اجرای شلیک‌های موشکی و توپخانه‌ای علیه اهداف پرنده در روز و شب تمرین شد.

رصد شبانه‌روزی و مستمر فعالیت یگان‌های منطقه به‌ویژه هواگرد‌ها و ناو‌های فرامنطقه ای، ایجاد وضعیت‌های عملیاتی برای یگان‌های شرکت کننده در رزمایش و ارزیابی آمادگی جهت کسب اشراف و اطلاعات کامل برابر با وضعیت‌های ابلاغ و نیز طرح برنامه ریزی دفاع ساحل نیروی زمینی به منظور پشتیبانی از عملیات نیروی دریایی جهت مقابله با تصرف سرپل توسط دشمن از دیگر اقدامات انجام شده در مراحل مختلف رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش جمهوری اسلامی ایران بود.

سریال‌ها و تمرین‌ها

در مدت برگزاری رزمایش تعداد ۲۰۰ تمرین کلی اعم سریال‌ها برای نیرو‌های آبی در نقش نیرو‌های ارتش و سریال‌هایی برای نیروی نارنجی در نقش دشمن برای نیرو‌های چهارگانه ارتش پیش‌بینی و اجرا شد. علاوه بر این وضعیت عملیاتی برای نیرو‌ها ایجاد و عملکرد و اقدامات آن‌ها ارزیابی شد.

این رزمایش با رویکرد شبکه محوری و پشتیبانی سامانه‌های عملیاتی، اطلاعاتی و آمادی در شبکه یکپارچه ارتش انجام شد.

در ادامه گزارش به بررسی تاکتیک‌ها و عملیات‌های صورت گرفته در این رزمایش می‌پردازیم.

۱- تمرین دفاع مستحکم یگان‌های نیروی دریایی ارتش از سواحل

تمرین دفاع مستحکم از سواحل یکی از اولین و البته مهمترین مراحل رزمایش مشترک ارتش بود که در شب اول فاز تاکتیکی رزمایش اجرا کردند.

تکاوران نیروی دریایی ارتش در این عملیات که تا طلوع آفتاب ادامه داشت با استفاده از موشک دهلاویه، موشک تاو و دوش پرتاب میثاق در برابر تک هجومی دشمن دفاع ساحلی را اجرا کردند.

این نیروها، با وجود استفاده دشمن از تاریکی هوا توانستند با پشتیبانی یگان‌های پدافند ساحلی نسبت به اجرای آتش سبک و سنگین توپخانه‌ای بر روی اهداف از پیش تعیین شده اقدام کنند و در مدت زمان کوتاهی مانع از پیشروی یگان‌ها در نقش مهاجم شوند.

۲- اجرای مرحله شناسایی، اطلاعاتی و رزمی

عملیات جمع‌آوری اطلاعات الکترونیکی و سیگنالی و ضد الکترونیکی نیرو‌های مهاجم یکی از اولین و البته مهمترین مراحل رزمایش ارتش بود که با استفاده از سامانه‌های شنود و جهت یاب یگان‌های تاکتیکی و ساحلی، با انواع پهپاد‌های شناسایی ایرانی ابابیل ۳، یسیر، صادق، مهاجر ۴ و سیمرغ و انواع هواپیما‌های شناسایی شامل P ۳ F، RF ۴ و بوئینگ ۷۰۷ در روز‌های قبل از مرحله نهایی رزمایش با موفقیت اجرا شد.

پایداری ارتباطات در فضای مطلق جنگ الکترونیک از جمله نقاط قوت این رزمایش بود که با رصد و پایش حریم هوایی کشور و منطقه عمومی رزمایش در پهنه آبی جنوب کشور توسط نیروی پدافند هوایی ارتش و همچنین اجرای آتش توسط سامانه‌های پدافندی برای مقابله با اهداف متخاصم و همچنین اجرای عملیات گشت هوایی توسط خلبانان تیزپرواز و پهپاد‌های نیروی هوایی ارتش انجام شد.

۳- اجرای موفقیت‌آمیز عملیات «تاخت آب‌خاکی با قابلیت تصرف ساحل دشمن»

گام بعدی از مرحله اصلی این رزمایش برنامه‌ریزی و اجرای عملیات آبی-خاکی بود که در دو بخش آفندی و پدافندی اجرا شد.

در این مرحله تیپ‌های تفنگدار و تکاور نیروی دریایی ارتش با همراهی یگان‌هایی از نیروی زمینی ارتش علیه نیرو‌های حمله‌ور در قالب یگان‌های دشمن، در فاز عملیاتی رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش، حملات غافلگیرانه انجام داده و اهداف از پیش تعیین شده در سواحل مکران را به تصرف درآوردند.

یگان‌های تکاور و تفنگداران دریایی نیروی دریایی ارتش با به کارگیری انواع تجهیزات و سلاح‌های خود ازجمله قایق‌های تندرو، شناور‌های هجومی، زیردریایی‌های مرطوب و ناوچه‌های راکت‌انداز، با استفاده از اصل غافل‌گیری، یگان‌های حمله‌ور در نقش دشمن را منهدم کردند.

همچنین، اجرای عملیات‌های هلی‌برن و راپل از بالگرد‌های AB-۲۱۲ نیروی دریایی ارتش بخش دیگری از عملیات تاخت آب‌خاکی با قابلیت تصرف ساحل دشمن بود.

تکاوران و تفنگ‌داران دریایی نیز به رغم وجود عوارض و موانع متنوع طبیعی در مقابله با عملیات تهاجمی سنگین دشمن، با تسلط بر راهبرد‌های رزمی و رصد اطلاعاتی و عملیاتی یگان‌های نفوذکننده مانع هرگونه فعالیت عملیاتی و تجسس اطلاعاتی دشمن شده و با پشتیبانی یگان‌های پدافند ساحلی نسبت به اجرای آتش سبک و سنگین توپخانه‌ای بر روی اهداف از پیش تعیین شده اقدام کردند و در مدت زمان بسیار کم توانستند مانع از پیشروی یگان‌های مهاجم شوند.

انهدام واحد‌های شناور دشمن توسط شناور‌های تندروی آذرخش، شهاب و رعد مجهز به راکت‌انداز، عملیات مین‌ریزی، دفاع ساحلی توسط توپخانه ساحلی، اجرای تازش موتوری در سواحل و هلی‌برن تفنگ‌داران بوسیله بالگرد‌های یگان هوادریا از جمله دیگر عملیات‌های صورت گرفته در این مرحله از رزمایش بود.

۴- اجرای عملیات بیچینگ با تانک‌ها و نفربر‌ها

در ادامه مراحل اصلی این رزمایش و در یک عملیات مشترکی نیروی دریایی و نیروی زمینی، یک فروند ناو آب خاکی تنب، تانک‌های T-۷۲ و نفربر‌های BMP-۲ را برای اجرای عملیات بیچینگ یا تصرف سرپل از دریا به ساحل دشمن منتقل کرد.

دراین عملیات، ناو آب خاکی، تنب به حدی خود را به نزدیکی ساحل رساند که بتواند با گشودن درب سه تکه خود، تجهیزات زرهی را در ساحل پیاده کند.

پس از اجرای موفق این عملیات، سردارسرلشکر رشید فرمانده قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا (ص)، امیر سرلشکر موسوی فرمانده کل ارتش، امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش و جمعی از معاونان قرارگاه مرکزی خاتم الانبیا (ص) و ارتش جمهوری اسلامی ایران با حضور در جمع نیرو‌های مشارکت‌کننده در این عملیات از تلاش آنان قدردانی کردند.

جمهوری اسلامی ایران تنها کشوری است که در منطقه خلیج فارس ناوگان نیروبر سنگین با قابلیت جابجایی ادوات زرهی دارد.

اجرای عملیات آب-خاکی از پیچیده‌ترین عملیات نظامی در سطح دریا و ساحل است که تعامل و نزدیکی نیرو‌های عمل کننده را لازم دارد که در این راستا قرارگاه ذوالفقار ارتش در منطقه مستقر شدو با بکارگیری قرارگاه تابعه خودش از نیرو‌های چهارگانه و قرارگاه پدافند هوایی این عملیات را به صورت تمرکزی کنترل و هدایت کرد.

گفتنی است؛ ابتکار عملیات بیچینگ در تاخت آب خاکی متعلق به ایرانی‌ها در ادوار گذشته است و سایر کشور‌ها این عملیات را از ایرانی‌ها فرا گرفته‌اند که در سراسر جهان با استفاده از تجهیزات به روز انجام می‌شود.

۵- اجرای موفقیت‌آمیز «شناسایی و انهدام اهداف» توسط پهپاد‌های مختلف

در ادامه مرحله اصلی رزمایش، پهپاد‌های مهاجر ۶، ابابیل ۳ نوین و آرش توانستند با پرواز بر فراز منطقه عمومی رزمایش، تحرکات نیرو‌های دشمن را رصد کرده و اهداف مدنظر را منهدم کنند.

پهپاد مهاجر ۶ با برد ۲ هزار کیلومتری در رده پهپاد‌های تاکتیکی و رزمی قرار می‌گیرد و قابلیت به کارگیری در انواع مأموریت‌های نظامی و غیرنظامی را دارد. این پهپاد قادر است تا ۴۰ کیلوگرم تسلیحات را زیر بال‌های خود حمل کند.

پهپاد انهدامی آرش نیروی زمینی ارتش در یک عملیات سریع و دقیق با طی مسافت طولانی از مبدأ نقطه تعیین شده را هدف قرار داد.

گفتنی است «ابابیل ۳» نوین با افزایش سرعت و سقف پروازی بیش از ۱۵ هزار پا قادر است مأموریت‌های مراقبت، شناسایی و جنگ الکترونیک را با مداومت پروازی مناسب در عمق عملیاتی بیش از ۴۰۰ کیلومتر انجام دهد.

۶- انهدام پهپاد‌های حمله‌ور توسط سامانه‌های بومی پدافند هوایی مجید

در ادامه مرحله اصلی رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش، پهپاد‌هایی نیرو‌های نارنجی حمله‌ور سازماندهی شده که قصد ورود به منطقه عمومی رزمایش را داشتند، توسط سامانه‌های راداری گسترش یافته در منطقه عمومی رزمایش، کشف، شناسایی، رهگیری و سپس با هماهنگی شبکه یکپارچه پدافند هوایی کشور به منظور درگیری و انهدام به سامانه موشکی ارتفاع کم مجید و سامانه کنترل آتش توپخانه‌ای خاتم واگذار که با شلیک موفق موشک و گلوله‌های توپخانه‌ای از این سامانه‌ها، سرنگون شدند.

سامانه موشکی پدافند هوایی چابک مجید نخستین سامانه موشکی الکترواپتیک با بُرد درگیری ۸ کیلومتر است و با توجه به نوع عملکرد و چابکی و چالاکی و قابلیت جابجای تاکتیکی سریع پس از اجرای عملیات، امکان رهگیری توسط سامانه‌های سیگنالی و شناسایی و هرگونه مقابله توسط دشمن را ناکام می‌گذارد.

همچنین این سامانه مجهز به دوربین بُرد بلند حرارتی است که در این رزمایش ضمن تلفیق با سامانه کنترل آتش توپخانه‌ای راداری خاتم، قابلیت شبکه‌پذیری این سامانه نیز مورد ارزیابی قرار گرفت و با عملکرد دقیق توان رزم نیروی پدافند هوایی ارتش در درگیری با اهداف در بُرد و ارتفاع کم را به‌نحو چشمگیری افزایش داد.

۷- آتش سنگین یگان‌های توپخانه نیروی زمینی ارتش

در مراحل عملیاتی رزمایش مشترک ذوالفقار ارتش، تیپ ۵۵ هوابرد با استفاده از ادوات زرهی و نفربر‌ها و حضور یگان‌های توپخانه، پهپاد‌های شناسایی و تهاجمی، هوانیروز و تیپ‌های پیاده مکانیزه و با پشتیبانی آتش سنگین نیروی هوایی ارتش مواضع و استحکامات دشمن را منهدم ساختند.

در این مرحله از رزمایش پهپاد‌های شناسایی تمامی مناطق رزمایش را شناسایی و عکس‌برداری کرده و اطلاعات را برای اجرای عملیات یگان‌های شرکت کننده به ستاد فرماندهی و کنترل ارسال می‌کنند، همچنین پهپاد‌های رزمی و تهاجمی نیز عملیات پشتیبانی را اجرا کردند.

بالگرد‌های هوانیروز ارتش در این مرحله از رزمایش با انجام پرواز‌های عملیاتی در شرایط نامساعد آب و هوایی توانستند توان عملیاتی خود را به نمایش بگذارند.

این بالگرد‌ها با اجرای عملیات هوایی یگان‌های توپخانه و پیاده مکانیزه را در منطقه عمومی رزمایش پشتیبانی کردند.

قدرت آتش سنگین، نقطه زنی و تحرک یگان‌های توپخانه، هوانیروز و … از جمله ویژگی‌های مهم یگان‌های شرکت کننده در این مرحله از رزمایش بود که اجازه نفوذ به دشمن را در خاک کشور نداده‌اند.

۸- عملیات ترکیبی بالگرد‌های نیروی زمینی و نیروی دریایی ارتش

بالگرد‌های تهاجمی کبرای هوانیروز ارتش برای اولین بار طی یک عملیات مشترک با بالگرد‌های RH, SH و AB - ۲۱۲ بر روی عرشه شناور‌های نیروی دریایی ارتش عملیات نشست و برخاست را انجام دادند و به اجرای عملیات در شرایط سخت جوی پرداختند.

این عملیات با توجه به تمامی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های هوانیروز ارتش، برای نخستین بار توسط بالگرد‌های تک‌ور و شکاری هوانیروز در سواحل مکران به صورت مشترک با هوادریا با بالگرد‌های هوانیروز انجام شد.

مهم‌ترین وجه این عملیات مشترک، افزایش توانایی‌ها و مهارت‌های خلبانان هوانیروز ارتش است.

گفتنی است، هوانیروز ارتش در تمامی عملیات‌ها اعم از آبی خاکی، عملیات رزم شبانه، تسلیح بالگرد‌ها و تیراندازی شبانه و… را در رزمایش‌های گذشته با موفقیت انجام داده است.

۹- حضور موفق ابابیل ۵ در رزمایش ذوالفقار ارتش

در این مراحل از رزمایش، پهپاد‌های انهدامی و رزمی آرش، باور و ابابیل ۵ با پرتاب از عرشه ناوشکن جمهوری اسلامی ایران «سهند» و پرواز از پایگاه پهپادی ارتش در منطقه غرب از فواصل دوردست، اهداف ساحلی را منهدم کردند.

در این مرحله که انواع پهپاد‌های تهاجمی، شناسایی و رهگیر مشارکت داشتند، پهپاد تهاجمی ابابیل ۵ که به تازگی به یگان پهپادی نیروی دریایی پیوسته است، برای اولین بار در رزمایش سالانه ارتش شرکت و توانست با شلیک بمب قائم به خوبی و با موفقیت اهداف خود را در دریا منهدم کند.

همچنین، پهپاد‌های شناسایی رزمی کمان ۱۲ نیروی هوایی ارتش از یکی از پایگاه‌های پهپادی ارتش در جنوب غرب کشور در رزم مشترک پهپادی عملیات شناسایی، رهگیری و مقابله با نیرو‌ها در نقش مهاجم را اجرا کردند.

این پهپاد‌ها قابلیت انجام انواع عملیات در شرایط مختلف جوی را داشته و ضمن توانایی اجرای پرواز جمع (swarm) قادر هستند فرماندهی و کنترل صحنه نبرد، عملیات ترکیبی، فریب اطلاعاتی، مراقبت، هدف‌یابی، جنگ الکترونیک، شنود و رهگیری، انهدامی و سرکوب سامانه‌های پدافندی را اجرا کنند.

۱۰- انهدام پهپاد‌های متخاصم توسط سامانه بومی ۱۵ خرداد پدافند هوایی

پهپاد‌هایی که در قالب نیروی متخاصم سازماندهی شده بودند قصد ورود به منطقه عمومی رزمایش را داشتند، طی فرایند عملیاتی (کشف، شناسایی، رهگیری، درگیری و انهدام) ابتدا توسط طیف گوناگون سامانه‌های راداری نیروی پدافند هوایی ارتش کشف و پس از شناسایی در مرکز فرماندهی و کنترل رعد نیروی پدافند هوایی ارتش، به سامانه بومی ۱۵ خرداد واگذار شد و تحت کنترل آن مرکز با شلیک موفق موشک نسبت به انهدام پهپاد‌های مهاجم اقدام شد.

کشف اهداف پرسه زن با سطح مقطع راداری کم و اجرای تیراندازی زمین به هوای شبانه توسط سامانه‌های توپخانه‌ای علیه اهداف هوایی متخاصم از جمله اقداماتی بود که در این مرحله از رزمایش توسط نیروی پدافند هوایی ارتش اجرا شد.

۱۱- انهدام پهپاد‌های مهاجم توسط سامانه موشکی تاکتیکی «مرصاد» ارتش

در ادامه مرحله اصلی رزمایش مشترک ارتش، طی عملیات شبانه، پهپاد مهاجم در نقش نیروی متخاصم که قصد نزدیک شدن به حریم هوایی ایران از سمت دریا را داشت با کشف به موقع آن توسط رادار سامانه موشکی تاکتیکی بومی مرصاد در فاصله ۱۵۰ کیلومتری و در ارتفاع ۲۵ هزار پا و انجام هماهنگی با شبکه یکپارچه پدافند هوایی با شلیک یک فروند موشک، پهپاد مهاجم را مورد اصابت قرار داده و سرنگون کرد.

سامانه موشکی تاکتیکی بومی مرصاد، سامانه‌ای متحرک و چالاک است که قدرت کشف آن از ۱۱۰ کیلومتر به ۱۵۰ کیلومتر افزایش یافته است و با استفاده از فن‌آوری‌های به روز دقت و تداوم عملیاتی بالایی دارد و اهداف را در فاصله ۴۰ کیلومتری منهدم می‌کند.

همچنین، سامانه مذکور این قابلیت را دارد که در کمتر از ۷ دقیقه استقرار و بعد از شلیک موشک در همان مدت زمان موقعیت خود را تغییر دهد.

۱۲- انهدام پهپاد متخاصم توسط سامانه بومی پدافندی تلاش

انهدام پهپاد متخاصم توسط سامانه بومی پدافندی تلاش یکی دیگر از مراحل اصلی رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش بود، در این مرحله نیرو‌های سازماندهی شده در نقش دشمن، با اعزام یک فروند پهپاد از فراز آب‌های بین المللی و از فاصله ۱۵۰ کیلومتری علیه حریم فضایی جمهوری اسلامی ایران با ارتفاع ۲۵ هزار پا قصد حمله به مراکز حساس و مهم نیرو‌های خودی در جاسک را داشت که با هوشیاری سامانه‌های راداری نیروی پدافند هوایی ارتش در حداقل زمان کشف و بلافاصله پس از شناسایی توسط شبکه یکپارچه پدافند هوایی به سامانه موشکی تلاش واگذار و با شلیک موفق موشک سرنگون شد.

سامانه پدافند هوایی تلاش، یک سامانه پدافند هوایی بُرد متوسط و ارتفاع بلند است که برای مقابله با اهداف پرنده از جمله هواپیما‌های جنگنده و بمب‌افکن به کار گرفته می‌شود و قادر است انواع بالگرد‌ها و هواپیمای بدون سرنشین را نیز منهدم کند.

۱۳- شلیک اژدر‌های میعاد و والفجر از زیردریایی‌های نیروی دریایی ارتش

شلیک اژدر ایرانی میعاد برای نخستین‌بار از زیردریایی طارق یکی دیگر از سناریو‌های رزمایش بود که با موفقیت هدف خود را منهدم کرد.

همچنین اژدر‌های ایرانی والفجر ۲ نیز با شلیک از زیردریایی‌های فاتح و غدیر اهداف خود را در دریای عمان و شمال اقیانوس هند منهدم کردند.

یک فروند بالگرد SH نیز در ادامه این رزمایش، با پرتاب اژدر مارک ۴۶، هدف خود را در دریا مورد اصابت قرار داد.

این نوع اژدر‌ها توسط متخصصان جوان نیروی دریایی ارتش با همکاری مراکز علمی و صنایع دفاعی کشور طراحی و ساخته شده که تفاوت آن با سایر اژدر‌ها در ایمن بودن است.

۱۴- پر واز‌های ۲۴ ساعته در پایش مرز‌های ایران اجرا شد

پرواز‌های شناسایی نیروی هوایی ارتش در مناطق مرزی و آب‌های آزاد بین‌المللی به صورت ۲۴ ساعته از پایگاه‌های این نیرو در سواحل مکران اجرا شد.

این پرواز‌ها بخشی از طرح پرواز‌های ۲۴ ساعته است که پوشش هوایی منطقه رزمایش را با همراهی هواپیما‌های بدون سرنشین نیروی زمینی و هوایی ارتش کامل کرده و آسمان مناطق مرزی ایران را با پرواز‌های مداوم تحت پایش دارند.

جنگنده‌های اف -۴ ئی نیروی هوایی ارتش نیز بمنظور پشتیبانی از نیرو‌های زمینی و دریایی ارتش با تیراندازی و استفاده از بمب‌های ۲۵۰ و ۵۰۰ پوندی مناطق تحت تصرف یگان‌هایی حمله‌ور در نقش دشمن را هدف قرار دادند.

۱۵- شلیک موشک سطح به سطح «نصر»

در ادامه برگزاری مراحل اصلی رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش، یگان‌های شناور سطحی نیروی دریایی ارتش با اجرای آتش موشکی اهداف سطحی خود در دریا را مورد اصابت قرار دادند.

در این مرحله از رزمایش ناو موشک انداز نجم با شلیک موشک کروز «نصر» هدف سطحی تعیین شده در دریا را با موفقیت مورد اصابت و انهدام قرار داد.

همچنین، سامانه‌های موشکی ساحل به دریای نصر نیز اهداف مشخص شده در دریا را منهدم کردند.

۱۶- اخطار پدافند هوایی ارتش به هواگرد‌های فرامنطقه‌ای

همزمان با اجرای مراحل رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش فعالیت هواپیما‌های با سرنشین و بدون سرنشین اطلاعاتی نیرو‌های فرامنطقه‌ای به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات از سامانه‌ها و تجهیزات گسترش یافته ارتش در منطقه عمومی رزمایش در جوار آب‌های سرزمینی و مرز‌های هوایی ج ا ا افزایش یافت.

این هواپیما‌های با سرنشین و بدون سرنشین اطلاعاتی نیرو‌های فرامنطقه‌ای که اغلب از نوع P-۸، EP-۳، RC-۱۳۵، رافائل و MQ-۹ بودند در همان لحظه قرارگیری برفراز آب‌های بین‌المللی بوسیله رادار‌های گسترش یافته در منطقه عمومی رزمایش در ارتفاع ۲۳ هزارپایی مورد کشف و شناسایی قرار گرفتند و با اخطار رادار‌ها مواجه شدند.

در جریان برگزاری رزمایش، هواپیمای باسرنشین اطلاعاتی P-۸ نیرو‌های فرامنطقه‌ای که سعی در کاهش ارتفاع برای جمع‌آوری اطلاعات دقیق‌تر از منطقه عمومی رزمایش داشت، با دستور شبکه یکپارچه پدافند هوایی یک فروند پهپاد کرار از قرارگاه پهپادی نیروی پدافند هوایی ارتش مستقر در منطقه رزمایش با غرش و پرواز بر فراز منطقه عمومی رزمایش، هواپیمای اطلاعاتی یاد شده را مجبور به خروج از منطقه نمود.

همچنین در زمان شلیک یکی از سامانه‌های موشکی پدافندی میان برد نیروی پدافند هوایی ارتش یک فروند هواپیمای EP-۳ فرامنطقه‌ای با هدف جمع‌آوری اطلاعات سیگنالی از عملکرد سامانه موشکی مورد نظر به حریم هوایی جمهوری اسلامی ایران نزدیک شد که بلافاصله با اخطار قاطع رادار‌های نیروی پدافند هوایی مبنی بر فعال بودن منطقه و حفظ فاصله ایمن مواجه شد و با تغییر سمت سریع، منطقه عملیات نیروی پدافند هوایی ارتش را ترک کرد.

۱۷- شلیک سامانه موشکی ولایت ۵ برای اولین بار / اجرای عملیات‌های تهاجمی علیه شناور‌های دشمن

در این مرحله از رزمایش سامانه‌ها و یگان‌های شناور سطحی نیروی دریایی ارتش با اجرای آتش موشکی توسط موشک‌های قدیر توانستند اهداف سطحی خود در دریا را به دقت مورد اصابت قرار دهند.

موشک ایرانی برد بلند قدیر می‌تواند اهداف ثابت و متحرک را در عمق آب‌های دوردست و فاصله ۳۰۰ کیلومتری هدف قرار داده و منهدم کند. آماده سازی و واکنش سریع، ارتفاع پروازی پایین، دقت بالای ناوبری و اصابت به هدف، قدرت تخریب زیاد، قابلیت ضد جمینگ بالا به واسطه رادار پیشرفته و شلیک از روی شناور‌های تندرو جزو ویژگی‌های این موشک راهبردی است.

همچنین، در ادامه نیز سامانه متحرک موشکی ولایت ۵ توانست با شلیک موشک قدیر اهداف دریایی خود را منهدم کند.

سامانه ولایت ۵ که سامانه متحرک ساحل به دریایی با برد ۲۰۰-۳۰۰ کیلومتر است برای اولین بار در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ مورد استفاده عملیاتی قرار گرفت.

در بخش دیگری از این عملیات، موشک‌های سطح به سطح قدیر از ناوشکن الوند شلیک شده است.

موشک سطح به سطح قدیر، نخستین بار سوم بهمن‌ماه ۹۶ و در دومین مرحله از رزمایش مشترک محمدرسول‌الله (ص) ارتش به صورت عملیاتی آزمایش شد و نمونه ارتقا یافته آن در رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱ عملیاتی شد.

۱۸- رژه شناور‌های سطحی و زیر سطحی

انواع یگان‌های شناور سطحی و زیرسطحی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران شامل انواع ناوشکن‌ها، ناو‌های موشک‌انداز، ناو‌های نیروبر و زیردریایی‌های کلاس طارق، فاتح و غدیر، از مقابل ناوشکن سرفرماندهی سهند رژه رفتند.

جنگنده‌های اف ۴، میراژ و هواپیمای شناسایی P ۳ F نیروی هوایی ارتش و انواع بالگرد‌های هوادریا و هوانیروز ارتش، یگان‌های سطحی و زیر سطحی را در این رژه همراهی کردند که بالگرد‌های کبری برای اولین بار در رژه دریایی حضور یافتند.

تجهیزات حاضر در مراسم سان و رژه پایانی رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۱ ارتش، تنها بخشی از امکانات بکار گرفته شده با تکیه بر ظرفیت یگان‌های منطقه بود که در این رزمایش شرکت داشتند.

دستاورد‌های رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۱

بر اساس آنچه در گزارش بالا آمده است، رزمایش ذوالفقار ۱۴۰۰ نیز همچون همه رزمایش‌های نیرو‌های مسلح دستاورد‌هایی برای ارتش جمهوری اسلامی ایران به همراه داشت که از آن جمله می‌توان به ارتقای توان بازدارندگی در مقابل تهدید‌های آینده، خودباوری و اعتماد به نفس در رصد و مقابله با تهدیدات و آینده‌نگاری حوزه‌های عملیاتی، اطلاعاتی و آموزشی و افزایش اعتماد به نفس در صحنه‌های عملیاتی گسترده در زمین، هوا و دریا با تکیه بر فناوری‌ها و دستاورد‌های بومی با تکیه بر توانمندی‌های داخلی اشاره کرد.

همچنین تجلی اقتدار ارتش به عنوان بازوی قدرتمند نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران در منطقه جنوب شرق کشور و تضمین امنیت سرمایه‌گذاری در این منطقه در راستای تحقق فرمان فرماندهی معظم کل قوا مبنی بر اهمیت دادن به سواحل مکران و حضور در آب‌های آزاد بین المللی و دوردست، ارائه ظرفیت‌ها و توانمندی‌های جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک مؤلفه اثرگذار در تأمین امنیت منطقه و سرمایه گذاری در ارتقای عرصه سیاست خارجی و هسته‌ای و ارسال پیام قاطع جمهوری اسلامی ایران در حفظ منافع نظام از دستاورد‌های رزمایش مشترک ذوالفقار ۱۴۰۰ ارتش جمهوری اسلامی ایران بود.

بهره‌گیری از تجهیزات و تسلیحات بومی در این رزمایش یکی از نقاط قوت آن است، تجهیزاتی که با جهاد بی‌وقفه دانشمندان و متخصصان جوان در ارتش، وزارت دفاع، شرکت‌های دانش‌بنیان و سایر مراکز علمی و تحقیقاتی کشور به دست آمده است.

منبع: مهر