شهرستان بشرویه و مناطق اطراف آن از نیمههای آذر چندین بار است که میلرزد و در چند مدت اخیر در روز و شب و نیمه شب زمین به لرزه افتاده و این زمین لرزهها نیز تن مردم را میلرزاند و نگرانی را به دل آنها انداخته است؛ علت اصلی این زلزله به گفته مسئولان فعال بودن گسل نایبندان در این منطقه است.
۲۲ آذر امسال بود که زمین لرزهای با ۵.۴ دهم ریشتر در بشرویه و پس از آن در سوم دی ماه زلزلهای در ساعت ۱۷ به بزرگی ۵.۱ دهم ریشتر در ۲۹ کیلومتری بشرویه و ۸ کیلومتری عمق زمین در این شهرستان رخ داد و بعد از آن در همان شب چندین زمین لرزه دیگر اتفاق افتاد که سبب شد مردم سراسیمه از خانه هایشان به خیابانهای سطح شهر بروند.
بشرویه جزو ۱۰ شهر خشت و گلی ایران است و این شهرستان بیش از ۲۶ هزار نفر جمعیت دارد.
تَرَک زلزله بر تن خانههای روستایی
پس از وقوع این زلزلههای پی در پی در بشرویه و مناطق اطراف این شهرستان بیش از ۸۰۰ واحد مسکونی آسیب جدی دیدند که دیگر قابل سکونت نیستند؛ از سوی دیگر خانههای روستایی زیادی از جمله در ده محمد، غنی آباد، رقه و کرند ترک برداشتند.
راهی روستای کرند که یکی از کانونهای زلزله زده بود شدیم؛ مردم در آن شب سرد در کوچه و بیرون از خانهها ساکن بودند.
یکی از اهالی روستای کرند به ما میگوید: بعد از وقوع این زلزله شدید، چندین زلزله دیگر را در این روستا احساس کردیم و چون خانه هایمان مقاوم نیست باید به بیرون از خانه برویم.
یکی دیگر از اهالی این روستا میگوید: در همان ساعات اولیه، هلال احمر چادرهای اسکان اضطراری را در این روستا برپا کرد و فرماندار بشرویه و مسئولان برای بررسیهای بیشتر به این روستا آمدند.
او ادامه داد: تعدادی از اهالی روستا برای گذراندن شب، راهی حسینیهها و مساجد شدند تا از زلزله در امان بمانند.
به گفته مدیرعامل جمعیت هلال احمر خراسان جنوبی در همان ساعات اولیه بعد از زمین لرزه ۳۹ روستا شامل ۱۶ روستا در بشرویه و ۲۳ روستا در طبس در محل وقوع زلزله ارزیابی میدانی شدند و ۸۰ تخته چادر و ۴۵ دستگاه والر بین زلزله زدگان توزیع شد.
با توجه به سرمای هوا در همان ساعات اولیه، وسایل گرمایشی راهی روستاها شد در این بین هلال احمر، بنیاد برکت و دیگر نهادهای مردمی برای کمک به مردم زلزله زده این شهرستان پای کار آمدند و با مردم همدل و همراه شدند.
وقوع چندین زمین لرزه بالای ۵ ریشتر در شهرستان بشرویه و مناطق اطراف آن آن هم با تخریب و یا ترک خوردگی خانههای روستایی، سبب شد تا مسئولان استانی توجه بیشتری به این موضوع کنند و حتی استاندار خراسان جنوبی جمعه ۹ دی برای پیگیری مشکلات مردم این مناطق راهی این شهرستان شد.
قناعت استاندار خراسان جنوبی در حاشیه بازدید از مناطق زلزله زده بشرویه گفت: طی دو سه هفته اخیر شاهد وقوع چند زلزله با ریشترهای بالا در ارسک، شهر بشرویه و روستاها و مناطق اطراف آن بودیم که خوشبختانه خسارت جانی نداشت و برای اخذ مجوز ارائه تسهیلات برای منازلی که دچار آسیب جدی شده اند پیگیریهای لازم در سطح ملی صورت میگیرد.
او با بیان اینکه تاکنون ۲۷ اسکان اضطراری در روستاها و شهرهای بشرویه پیش بینی و آماده شده است، افزود: علاوه بر این ها، تعدادی نیز چادر بین برخی خانوادهها توزیع شده است.
استاندار خراسان جنوبی در این سفر تأکید کرد: مکانهایی که پیش بینی و تجهیز شده به عنوان اسکان اضطراری همچنان به کار خود ادامه دهند و کمبودها هم جبران شود و سیستم گرمایشی این مکانها کامل تأمین باشد.
بیشتر بخوانید
آقای قناعت تصریح کرد: دغدغه اصلی مردم، بازسازی واحدهای مسکونی آسیب دیده است که بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان و مدیریت بحران استانداری برای تسهیلات و شرایط ویژه پیگیریهای لازم را انجام دهند تا به سرعت کار بازسازی خانههای نامقاوم شروع شود.
دو شب پیش نامی رئیس سازمان مدیریت بحران کشور در ستاد مدیریت بحران خراسان جنوبی با اشاره به این که تسهیلات نوسازی منازل آسیبدیده از زلزله اخیر استان تا سقف ۳۰۰ میلیون تومان افزایش یافته است، گفت: وامهای بلاعوض هم به ۸۰ تا ۱۰۰ میلیون تومان برای نوسازی منازل خسارت دیده افزایش مییابد.
با توجه به اینکه مدتی است در این منطقه انرژی زمین در حال خارج شدن است و زمین را به لرزه درآورده و خانههایی از این مناطق تخریب شده است و دیگر قابل سکونت نیست، خدمات رسانی به زلزله زدگان همچنان ادامه دارد و اسکان اضطراری وجود دارد و بهتر است مردمی که خانه هایشان آسیب دیده است در خانه نمانند و در چادرها اسکان داده شوند.
درست است که خدمات رسانی به مردم بعد از وقوع زلزله صورت میگیرد، اما نیاز است تا مردم قبل از آنکه حادثه این چنینی رخ دهد و خانهای تخریب شود به فکر مقاوم سازی محل سکونت خود شوند تا در زمان وقوع حادثه از جمله زلزله کمتر آسیب ببینند.
تنها مدیر کل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی خراسان جنوبی نیز در این میان از روستاییان خواست با مراجعه به ادارات بنیاد مسکن در شهرستانهای محل زندگی خود از تسهیلات مقاوم سازی مسکن استفاده کنند.
او با اشاره به اینکه هم اکنون شاخص مقاوم سازی مسکن در برابر بلاهای طبیعی در استان ۵۵ درصد افزود: شاخص مقاوم سازی مسکن در مقابل بلاهای طبیعی در شهرستانهایی مانند سربیشه، بشرویه، فردوس و درمیان ۴۰ درصد است که نیاز است تا روستاییان ساکن این شهرستانها با دریافت تسهیلات از بنیاد مسکن اقدام به مقاوم سازی خانههای خود کنند.
تسهیلات مقاوم سازی واحدهای روستایی ۲۰۰ میلیون تومان با نرخ سود ۵ درصد و با بازپرداخت ۲۰ ساله است؛ این بهترین موقعیت است که روستائیان از این تسهیلات کم بهره استفاده و منازل خود را در مقابل حوادث مقاوم کنند.
خراسان جنوبی یکی از استانهای زلزله خیز کشور است و ۵۰ گسل فعال دارد؛ به طور میانگین در سال ۷۰۰ بار زمین در این استان میلرزد.
هاشمی مسئول شبکه زلزله نگاری خراسان جنوبی در این زمینه به خبرنگار ما گفت: از ابتدای امسال تاکنون ۵۰۰ بار استان خراسان جنوبی لرزیده است که بیشترین زلزله ثبت شده با ۵.۴ دهم ریشتر مربوط به شهرستان بشرویه است.
او با اشاره به زلزلههای اخیر در بشرویه و مناطق اطراف این شهرستان افزود: از ۲۲ آذر تا ۱۰ دی ۵۰ زلزله در این منطقه رخ داده است.
هاشمی با بیان اینکه هم اکنون ۵۰ گسل فعال در استان داریم اظهار کرد: این ۵۰ گسل از ۲ گسل اصلی شمالی جنوبی به طول ۷۰۰ کیلومتر منشاء گرفته است.
به گفته وی از ابتدای سال بیشترین گسل فعال در استان گسل نایبندان و دیهوک در غرب و گسل سربیشه، گزیک و قائن در شرق گزارش شده است.
۲۰ اردیبهشت سال ۱۳۷۶ که در شهرستان زیرکوه زلزلهای به قدرت ۷.۳ ریشتری رخ داد و خساراتی عظیم بر جای گذاشت؛ بر اثر این زمین لرزه هزار ۵۶۷ نفر کشته و بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ نفر مجروح شدند.
همچنین براثر وقوع این زمین لرزه ۱۵ هزار واحد مسکونی تخریب یا آسیب دید.
خراسان جنوبی دارای ۵۰ گسل فعال است و سالانه بطور میانگین ۷۰۰ بار زمین در این استان میلرزد.
مناطق روستایی خراسان جنوبی به دلیل نامقاوم بودن همیشه بیشترین آسیبها را از زمین لرزه دیده اند؛ از ۸۱ هزار و ۸۳۷ واحد روستایی شناسایی شده استان تاکنون ۴۸ هزار و ۸۵۰ واحد یعنی ۵۵ درصدشان مقاوم سازی شده اند.
این آمار نشان میدهد که هنوز مردم در ۴۵ درصد خانههای روستایی زیر سقفهای لرزان زندگی میکنند و هر لحظه ممکن است با وقوع زمین لرزه، خانهها بر سرشان آوار شود.
وقوع این زمین لرزهها میتواند هشداری برای مقاوم سازی هر چه بیشتر خانهها باشد تا روستائیان از خطرات جانی و مالی در امان باشند.
گزارش از زهرا رضوانیان