در سال‌های اخیر مقامات ایالات متحده کشور‌هایی مانند روسیه و چین را به‌خاطر الزام شرکت‌های فناوری به تبعیت از قوانین این شرکت‌ها و درخواست حذف محتوا از شبکه‌های اجتماعی، متهم به نقض آزادی بیان کرده‌اند. اما اکنون، ایالات متحده همین کار را با تیک تاک انجام می‌دهد؛ پلتفرمی که تنها تفاوتش با سایر شبکه‌های اجتماعی در آمریکا، خارجی‌بودنِ آن است.

بیشتربخوانید

• تناقض‌های آزادی بیان در اینستاگرام و فیسبوک

دولت چین قوانین خاصی برای فعالیت شرکت‌های فناوری خارجی دارد. برای مثال از گوگل و فیس بوک خواسته از دستورات سانسور این کشور به عنوان شرط ماندن در چین پیروی کنند. گزارش‌های منتشر شده حاکی از این موضوع است که شرکت‌ها این دستورات را می‌پذیرند و بر همین اساس گوگل در حال ساخت یک موتور جستجوی متناسب با خواسته‌های چین بود. نیویورک تایمز نیز ادعا کرده که فیس بوک یک برنامه سانسور را به عنوان شرط ورود به بازار چین توسعه داده و پایگاه خبری وکس هم اپل را متهم کرد که با ممنوع کردن برنامه‌ای از فروشگاه خود که توسط معترضان در هنگ کنگ برای رهایی از کنترل استفاده شده بود، تسلیم خواسته‌های سانسور در چین شده است.

اما اکنون که تیک‌تاک به‌عنوان یک شبکه اجتماعی خارجی، در آمریکا محبوب شده است، مقامات این کشور سانسور محتوا در آن و همینطور ممنوعیت یا محدود کردن جدی آن را پیگیری می‌کنند؛ موضوعی که دیگر اختلافات حزبی در آن جایی ندارد و هم در دولت جمهوری‌خواه و هم در دولت دموکرات دنبال شده است.

تیک تاک تهدیدی علیه امنیت ملی آمریکا

رایج‌ترین توجیه ارائه شده برای این موضوع این است که حضور تیک تاک در ایالات متحده به چین قدرت می‌دهد تا آمریکایی‌ها را کنترل کند، نگرانی که همراه با استقبال گسترده این پلتفرم در بین آمریکایی‌ها تشدید شد. از اوایل سال ۲۰۲۱، تیک تاک بیشترین دانلود را در سراسر جهان و در ایالات متحده داشته است. در ماه آگوست، Pew Research یک نظرسنجی از نوجوانان آمریکایی ۱۳ تا ۱۷ ساله انجام داد و متوجه شد که تیک تاک از زمان معرفی در آمریکای شمالی تا زمان انجام این نظرسنجی، محبوبیت زیادی پیدا کرده است.

نگرانی‌ها درباره توانایی چین برای دستکاری افکار عمومی آمریکایی‌ها براساس این ادعا که چین محتوایی را در تیک تاک ممنوع می‌کند که مغایر با منافع پکن است، وجود داشت. رسانه‌های غربی به طور خاص ادعا می‌کردند که خود دولت چین نیز تیک تاک را سانسور و هر محتوایی را که حزب کمونیست چین آن را تهدید کننده امنیت ملی و نظم داخلی خود می‌داند ممنوع کند.

گاردین در اواخر سال ۲۰۱۹ نوشت: تیک تاک، شبکه اجتماعی محبوب چینی، به گردانندگان خود دستور می‌دهد ویدئو‌هایی را که از میدان تیان آن من، استقلال تبت یا گروه مذهبی ممنوعه فالون گونگ نام می‌برند، سانسور کنند.

به جای ممنوعیت تیک تاک در ایالات متحده، دولت امنیتی آمریکا اکنون دقیقا همان کاری را انجام می‌دهد که چین با شرکت‌های فناوری آمریکایی انجام داده: یعنی، الزام به این که، به عنوان شرطی برای حفظ دسترسی به بازار آمریکا، تیک تاک اکنون باید محتوایی را که این آژانس‌ها علیه منافع امنیت ملی آمریکا می‌دانند، سانسور کند.

تیک تاک که نمی‌خواهد کاربران آمریکایی خودش را از دست بدهد، مجموعه‌ای از امتیازات مهم را برای راضی کردن پنتاگون، سیا و اف‌بی‌آی، آژانس‌هایی که بیشترین مخالفت را با ماندن این شبکه اجتماعی در ایالات متحده داشتند، داده است. از جمله این امتیازات این است که تیک تاک اکنون آنچه را که دولت ایالات متحده آن را تعدیل محتوا می‌نامد، به گروه‌های تحت کنترل دولت آمریکا برون سپاری می‌کند.

تیک تاک پیش‌تر از چندین اقدام با هدف جلب رضایت دولت آمریکا رونمایی کرده است. از جمله توافقی برای ذخیره داده‌های کاربران این برنامه در این کشور و ایجاد یک بخش امنیت داده (USDS) برای نظارت بر تصمیم‌گیری‌های حفاظت از داده‌ها و تعدیل محتوا. به گفته یک منبع آگاه، این کشور ۱.۵ میلیارد دلار برای هزینه‌های استخدام و سازماندهی مجدد برای ساخت این واحد هزینه کرده است.

شاید بتوان نگرانی‌های ایالات متحده مبنی بر اینکه چین می‌تواند تیک تاک را برای کنترل آمریکایی‌ها و بی ثبات کردن ایم کشور از طریق قدرت خود در سانسور این پلتفرم به سلاح تبدیل کند، منطقی به حساب آورد. با این حال، باید توجه داشت که این دقیقا همان نگرانی که کشور‌هایی مانند چین، ایران و روسیه همگی برای توجیه پیروی از سانسور به عنوان شرطی برای فعال ماندن شرکت‌های اینترنتی ایالات متحده در کشورشان به آن اشاره می‌کنند، است.

این کشور‌ها می‌ترسند که شرکت‌های فناوری آمریکایی که همکاری نزدیک آن‌ها با آژانس‌های امنیتی ایالات متحده مدت هاست ثابت شده، برای تبلیغات و بی ثبات کردن مردم و کشور‌ها دقیقاً همان کاری را که دولت امنیتی آمریکا نگران است چین می‌تواند از طریق تیک تاک با آن‌ها انجام دهد، مورد استفاده قرار گیرد..

البته، وقتی همه این دولت‌ها ادعا می‌کنند که نگران بی ثباتی و تبلیغات هستند، منظور آن‌ها این است که می‌خواهند قدرت کنترل شهروندان خود را حفظ کنند. منظور آن‌ها از امنیت ملی و منافع ملی این نیست که می‌خواهند از رفاه شهروندان خود محافظت کنند، بلکه به دنبال حفظ مداخلات خارجی خود در سایر کشور‌ها و توانایی خود در رد انتقاد از رهبران ملی هستند. اگر منظور آن‌ها این نبود، به سادگی تمام سانسور را از این پلتفرم‌ها حذف می‌کردند، نه اینکه حق کنترل موارد ممنوعه را مطالبه کنند.

به نظر می‌رسد اقدامات دولت امنیتی ایالات متحده برای دستور به سانسور در تیک تاک، همراه با تهدید مبنی بر ممنوعیت کامل این پلتفرم در ایالات متحده، در حال حاضر تأثیر مطلوب داشته است.

نقد زلنسکی ممنوع!

گلن گرینوالد، روزنامه نگار و بلاگر آمریکایی که این گزارش را نوشته، تجربه خودش از مواجهه شبکه‌های اجتماعی با موضوعات خاص را بیان کرده است. او در این باره نوشته: هنگامی که ما برنامه زنده شبانه خود را در Rumble، System Update راه اندازی کردیم، حساب‌های جدیدی برای این برنامه در شبکه‌های اجتماعی اصلی از جمله فیس بوک، توئیتر، اینستاگرام، لینکدین، و تیک تاک و ... ایجاد و هر روز پست‌های یکسانی را در این حساب‌ها منتشر می‌کردیم.

او می‌گوید در یکی از قسمت ها، صحبت هایش را با مستندسازی این موضوع شروع کرده بود که چگونه گزارش‌های رسانه‌های غربی در مورد اوکراین و زلنسکی به محض حمله روسیه به این کشور در فوریه کاملاً معکوس شد. وقتی مسیر این رسانه‌ها را مرور می‌کنیم، می بینیم که چگونه این رسانه‌ها هر آنچه را که در مورد اوکراین و زلنسکی گفته بودند را به طور اساسی وارونه کردند.

برای مثال، برای سال‌ها، رسانه‌های خبری اصلی در غرب بار‌ها هشدار می‌دادند که ارتش اوکراین تحت تسلط یک گروه نئونازی به نام گردان آزوف است و خود زلنسکی نه تنها توسط یک الیگارشی اوکراینی حمایت می‌شد، بلکه گزارش‌های بسیاری از ثروت پنهان او در خارج از کشور وجود داشت که توسط پاندورا فاش شد. خود وزارت خارجه ایالات متحده در سال ۲۰۲۱ فهرستی طولانی از نقض شدید حقوق بشر را که با رضایت یا حتی مشارکت فعال دولت مرکزی به رهبری زلنسکی انجام شده بود، ثبت کرده بود.

گرینوالد در ادامه می‌گوید: یکی از بخش‌های برنامه ما که در همه شبکه‌های اجتماعی، از جمله تیک تاک منتشر شد، این بررسی غیرقابل انکار اینکه قبلا نگاه رسانه‌ها مانند گاردین به زلنسکی چه بود و اکنون چگونه است، اختصاص داشت. مدت کوتاهی پس از ارسال این ویدئو در شبکه‌های اجتماعی، از سوی تیک تاک به ما اطلاع داده شد که این ویدئو از سوی این پلتفرم حذف شده است.

دلیل ذکر شده یکپارچگی و اصالت بود، یعنی اینکه ویدئو، به دلایل نامشخص، یکپارچگی پلتفرم یا اصالت کاربران را تضعیف کرده بود. در ادامه این هشدار آمده بود که تیک تاک محتوا‌ها و حساب‌هایی را که شامل اطلاعات گمراه‌کننده‌ای است که آسیب‌های قابل توجهی را به همراه دارد، حذف می‌کند.

در یک ارتباط جداگانه، تیک تاک به ما اطلاع داد که حساب ما براساس سابقه نقض قوانین در معرض خطر محدود شدن است (با وجود اینکه تنها هشداری که به ما داده شد، مربوط به همین ویدیوی خاص بود). در نتیجه، تیک تاک هشدار داد، نقض قوانین بعدی می‌تواند منجر به جلوگیری از دسترسی به برخی ویژگی‌های این پلتفرم شود.

گرینوالد گفته: اولین واکنش ما، همانطور که می‌توان انتظار داشت، سردرگمی بود. ما با این واقعیت که تیک تاک توسط چینی‌ها اداره می‌شود، روبه رو بودیم. دولت چین در جریان حمله روسیه به اوکراین بی طرف بود و بنابراین مطلقاً هیچ علاقه‌ای به منع انتقاد از زلنسکی ندارد؛ بنابراین حتی با فرض اینکه برخی از ماتریس‌های هوش مصنوعی محتوای ممنوعه را در ویدئوی ما شناسایی کرده‌اند، ما دیدیم که هوش مصنوعی «تعدیل محتوا» برای یافتن و ممنوعیت ادعا‌های تحقیرآمیز درباره رئیس جمهور اوکراین طراحی شده است.

این امر از نظر متا و گوگل که سانسور در آن‌ها معمولا با دستور کار دولت امنیتی آمریکا مطابقت دارد بسیار منطقی‌تر است، اما همان ویدئو در فیس بوک، اینستاگرام و یوتیوب بدون هشداری باقی می‌ماند. در واقع، فیس بوک از ابتدای جنگ روسیه و اوکراین قوانین سانسور خود را تغییر داده تا با اهداف سیا و پنتاگون همسو شود. از جمله ایجاد استثنایی برای ممنوعیت ستایش گروه‌های نفرت‌انگیز که به افراد اجازه می‌دهد گردان آزوف را ستایش کنند، چیزی که قبل از جنگ در این پلتفرم ممنوع بود.

هر بار که قانونی در کنگره آمریکا برای مهار قدرت انحصاری غول‌های فناوری پیشنهاد می‌شود، آن‌هایی که بیشتر مخالف هستند، عاملان دولت امنیتی ایالات متحده هستند. همانطور که در ماه آوریل گزارش شد، گروهی از مقامات اطلاعاتی سابق آمریکا نامه‌ای صادر و در آن تلاش‌ها برای تضعیف قانونی غول‌های فناوری با این استدلال که صریحا قدرت سانسور آن برای اهداف سیاست خارجی ایالات متحده بسیار مهم است، به ویژه در مورد روسیه، محکوم کردند.

به عبارت دیگر، سیا و پنتاگون می‌خواهند به فناوری بزرگ برای ممنوع کردن هرگونه مخالفت با سیاست خارجی دولت ایالات متحده نیاز دارند. وقتی صحبت از جنگ در اوکراین شد، شرکت‌ها فورا از قوانین اطاعت کرد. همانطور که پایگاه خبری Vox در اوایل ماه مارس گزارش داد، کمتر از دو هفته پس از حمله روسیه، شرکت‌های فناوری با درگیر شدن در انواع سانسور‌های خواسته شده توسط اهداف سیاست خارجی ایالات متحده، در کنار دولت قرار گرفتند. اقدامی که Vox به طور قابل پیش بینی و صریح آن را تحسین کرد.

از زمان حمله روسیه به اوکراین، گزارش‌ها از سانسور محتوا به نفع اوکراین حکایت داشت. اتحادیه اروپا یکی از ترسناک‌ترین قوانین سانسور در سال‌های اخیر را تصویب کرد. این نهاد اجازه پخش رسانه‌های دولتی روسیه، از جمله RT و Sputnik را حتی اگر صاحبان و مدیران آن پلتفرم‌ها بخواهند آن‌ها را پخش کنند، غیرقانونی دانست. قوانین و مقررات جدید اتحادیه اروپا همچنین موتور‌های جستجو مانند گوگل را ملزم می‌کند که هر رسانه دولتی روسیه را از نتایج جستجو حذف کند.

گرینوالد نوشته: بنابراین حذف ویدئوی ما که فقط از زلنسکی انتقاد می‌کرد، توسط یک پلتفرم فناوری بزرگ آمریکایی تعجب آور نبود،، اما منطقی هم نبود که یک پلتفرم متعلق به چین این ویدئو را حذف کند.

اما وقتی شروع به بررسی نحوه عملکرد سانسور تیک تاک و مهمتر از آن اینکه چه کسی آن را کنترل می‌کند، کردیم؛ همه این‌ها بسیار واضح‌تر شد. در حالی که دولت چین به وضوح علاقه‌ای به ممنوعیت انتقاد از زلنسکی ندارد، دولت ایالات متحده قطعاً این کار را می‌کند. استقبال عجیب و غریب از زلنسکی در آمریکا توسط رهبران هر دو حزب، گواهی بر این که دولت آمریکا چقدر به رهبر اوکراین و تقویت اسطوره‌ها و مسائل پیرامون احترام می‌گذارد، بود.

در واقع، نکته اصلی برنامه ما این بود که انتقادات از زلنسکی در رسانه ها، به قبل و بعد این جنگ تقسیم شده است. در عرض چند ساعت، تیک تاک آمد و واضح‌ترین و قانع‌کننده‌ترین مثال را که صحت این گفته را ثابت می‌کند، ارائه کرد و ویدئوی ما را که از زلنسکی انتقاد می‌کرد، حذف کرد.

حذف یک ویدئو از برنامه خبری ما نکته مهم و حائز اهمیت نیست،، زیرا معمولا برنامه‌های هوش مصنوعی یا مدیران سطح پایین در تصمیمات سانسور اشتباه می‌کنند. اما آنچه مسلماً قابل توجه است این است که دولت امنیت ملی آمریکا تهدیداتی را برای ممنوع کردن تیک تاک از این کشور به طور کامل به امتیازاتی تبدیل کرده که آنها، به جای مالکان چینی این پلتفرم، اکنون تصمیمات "تعدیل محتوا" را برای این پلتفرم اتخاذ خواهند کرد؛ و در نهایت تیک تاک را نیز در یک قسمت به همراه گوگل، متا و اپل به عنوان شرکت‌های عظیمی که تحت دستورالعمل‌های سانسور دولت ایالات متحده قرار دارند، خواهند گذاشت.

برای سال‌ها، مقامات آمریکایی و متحدان رسانه‌ای آنها، دولت‌های روسیه، چین و ایران را به دلیل مشروط کردن حضور شرکت‌های فناوری بزرگ آمریکایی در کشورشان به تمایل این شرکت‌ها برای سانسور محتوایی که توسط آن دولت‌ها خطرناک تلقی می‌شود، محکوم کردند. اکنون، دولت ایالات متحده خواسته‌های سانسور مشابهی را بر تیک تاک تحمیل کرده است. در نتیجه، محتوایی که با دستور کار دولت امنیتی ایالات متحده در تضاد است، به وضوح نه تنها در گوگل، متا و اپل بلکه اکنون در یکی از سریع‌ترین پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی روی کره زمین نیز در معرض حذف قرار گرفته است.

گفتنی است که دولت آمریکا در چند هفته گذشته قوانینی را برای ممنوعیت استفاده از تیک تاک در دستگاه‌های دولتی و دستگاه‌های نمایندگان مجلس تصویب کرده است.

منبع: فارس