جای پارک خودرو از دغدغه هایی است که بیشتر رانندگان در تهران با آن دست و پنجه نرم می کنند، در بسیاری از جاهای شلوغ و پُرتردد حتی در مقابل درب ساختمان ها هم دیده می شود که برخی رانندگان توقف ساعتی دارند و این اقدام صدای تعدادی از شهروندان را درآورده است؛ شاید الان با خودتان بگویید که راهکار ساده است و چنین افرادی خودرو خود را در پارکینگ های سطح شهر مستقر کنند تا نه خودشان رنج بکشند و نه موجب رنج دیگران شوند؛ اما این یک راهکار ساده نیست زیرا ما در حال حاضر در پایتخت ایران دچار کمبود پارکینگ هستیم و پارکینگ هایی هم که وجود دارد در همان ساعات اولیه صبح پُر می شوند و جایی برای خودروهای دیگر نمی ماند از همه مهمتر اینکه در مرکز شهر تهران تعداد این پارکینگ ها کفاف تعداد خودروها را نمی دهد و با محدودیت ظرفیت روبرو است.

در سال‌های اخیر کسری پارکینگ در شهر تهران به معضلی غیرقابل انکار تبدیل شده که به صورت روز افزون و در فقدان تعریف چشم‌انداز روشن از نحوه مدیریت و برنامه‌ریزی برای رفع آن، موجب نارضایتی شهروندان و بروز مسائل اجتماعی و فرهنگی شده است. این کسری پارکینگ نه تنها در مقاصد سفر از جمله مراکز تجاری، اداری و فرهنگی بلکه در مبدا و بافت‌های مسکونی نیز به وضوح قابل رصد و مشاهده است؛ این در شرایطی است که طبق مفاد طرح جامع بند (بند ۳-۶-۶)، ۱۲-۸ و ۸- ۱۶ طرح تفصیلی و مصوبات متعدد شورای اسلامی شهر تهران، شهرداری مسئولیت مستقیم در حوزه پارکینگ عمومی و محله‌ای را به عهده دارد.

گفتنی است علی‌رغم آن که تأمین قطعی و احداث پارکینگ مورد نیاز برای تمامی واحدهای تولیدی و همچنین ساخت و سازهای شهری دربند ۱-۶-۶ طرح جامع، بند ۱-۱۲ ضوابط و مقررات طرح تفصیلی یکپارچه شهر تهران و مصوبه ۵۰۲ کمیسیون ماده پنج در مورد تاکید قرار گرفته، اما در سنوات گذشته به دلایل مختلف از جمله دریافت تعهد از مالکان جهت تأمین پارکینگ در شعاع ۲۵۰ متری کسر پارکینگ‌های زیادی بر پایتخت تحمیل شده است؛ متاسفانه هر روز تعداد خودرو‌ها افزایش پیدا می‌کند و مردم مجبورند تا در این ترافیک کسل‌کننده خودرو خود را در گوشه و کنار خیابان پارک کنند، البته اگر جای پارکی باشد!

چنین معضل بزرگ و مهمی تنها به دوره ششم مدیریت شهری مربوط نمی شود و در دوره گذشته هم مطرح شده بود؛  محمد سالاری رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر دوره پنجم در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان گفته بود که باید به فکر پارک ماشین‌ها در معابر باشیم، این استراتژی بسیار غلطی است.مراکز شهری ما باید دارای مد‌ل های مختلف حمل و نقل باشند تا دچار مشکلات ترافیکی نشوند، تمام فضا‌ها متعلق به شهروندان و شهرداری است، اما شهرداری‌ها از این ظرفیت خوب استفاده نکرده اند. البته پارکینگ‌سازی برای بسیاری از افراد توجیه اقتصادی دارد. در حال عملیاتی کردن نهضت پارکینگ‌سازی در پایتخت هستیم تا شهروندان بتوانند در رفاه و آرامش کامل باشند.

در این راستا، علیرضا زاکانی شهردار تهران این وعده را به شهروندان تهرانی داده که ساخت ۲ هزار و ۵۰۰ فضای پارکینگ دیگر نیز در دستور کار شهرداری تهران قراردارد.افزون بر این  بزودی ساخت سه هزار مترمربع پارکینگ را در جنوب شهر در منطقه ۲۰ آغاز می کنیم که تحول بزرگی را در این محدوده ایجاد می کند.این وعده به نوع خود بسیار خوب است اما با توجه به اینکه  در حال حاضر شهر تهران به ۱.۵ میلیون جای پارک اضافی احتیاج دارد. عددی که تأمین آن بسیار دشوار به نظر می رسد و با توجه به تیراژ روزانه تولید خودرو در کشور، می‌توان تصور کرد که تا زمان دستیابی به چنین حجم عظیمی از فضای پارک، بار دیگر با ازدیاد خودروهای درحال تردد، کمبود دیگری رخ خواهد داد و این وعده شهردار در صورت تحقق آیا موثر خواهد بود؟

این نکته هم قابل ذکر است که  کمبود پارکینگ در تهران باعث شده که خیلی از افراد به تابلوهای پارک ممنوع توجهی نکنند و ماشین‌های خود را زیر همان تابلو‌های پارک ممنوع پارک کنند که  برخی خیابان‌ها آنقدر هم عریض نیستند که تحمل و پارک و عبور و مرور را داشته باشند. همین موضوع ترافیک شدیدی را برای رانندگان ایجاد می کند؛ به نظر می رسد با ورود بخش خصوصی به ایجاد پارکینگ این معضل زودتر حل شود مثل تمام مشکلات و معضلاتی که شهرداری از بخش خصوصی استفاده کرده است؛ سروری نایب رئیس شورای شهر تهران هم این موضوع را پذیرفته و می گوید: کمبود شدید سرانه جای پارک در تهران به حدی است که شهرداری نمی‌تواند به تنهایی این معضل را حل کند، بلکه مدیریت شهری باید تسهیلات و مشوق‌های لازم را فراهم کند تا بخش خصوصی برای ورود به میدان احداث پارکینگ‌های عمومی رغبت پیدا کند، زیرا مهمترین راهکار رفع معضل کمبود جای پارک در پایتخت، ساخت مجتمع‌های پارکینگی است.

درباره چنین اقدامی سیدمحمد آقامیری نایب رئیس کمیسیون حمل و نقل شورای شهر تهران هم در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان اظهار کرد: شهرداری باید شرایط را تسهیل کند تا بخش خصوصی رغبت پیدا کند که برای ساخت مجتمع‌های پارکینگی وارد میدان شود؛ برای مثال شهرداری می‌تواند از بخش خصوصی بخواهد که زمین‌های خود را برای احداث پارکینگ‌های عمومی تخصیص دهد و چند طبقه از مجتمع‌های پارکینگی احداث شده را برای واحدهای اداری و تجاری در نظر بگیرد. اما جالب اینجاست با تمام تاکیدات شهردار تهران بر کمبود پارکینگ و تلاش برای ساخت پارکینگ های جدید؛ بهرامی معاون حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران به تازگی اعلام کرده که باید میان حمل و نقل شهری، ترافیک، تقاضای سفر و احداث پارکینگ تناسب وجود داشته باشد. اگر قرار است در شهر تهران پارکینگی احداث شود، باید به دیگر اضلاع این تناسب هم توجه کنیم، زیرا ممکن است در مواردی با راه اندازی پارکینگ به جای حل مشکل باعث تشدید ترافیک شهری شویم.

این سوال ایجاد می شود که در حال حاضر مگر ترافیک در شهر تهران نیست؟ بسیاری از رانندگان به دلیل کمبود پارکینگ از هر جایی برای پارک خودرو خود استفاده می کنند و چنین کاری باعث ایجاد ترافیک شده است؛ بهتر نیست با احداث پارکینگ های بزرگتر در پایتخت این خودروهای مستقر شده در هر گوشه و کناری را به پارکینگ ها هدایت کنیم؟ این کار حتی امنیت آن خودرو را هم فراهم می کند! بهتر است درباره چنین موضوع مهمی در تهران بار دیگر تصمیم گرفت تا این معضل از روی دوش رانندگان برداشته شود.

طبق آمار کارشناسان شهری؛ به‌طور متوسط حدود ۱۵ الی ۲۰ از وقت رانندگان تنها برای یافتن جای پارک خالی تلف می‌شود. اتلاف زمان در مناطق پرتردد و شلوغ حتی به ۴۰ دقیقه نیز می‌رسد که این مذت زمان حتی بار روانی سنگینی را هم به راننده تحمیل می‌کند و موجب معطل‌شدن رانندگان و روشن‌ماندن بیهوده خودروها می شود که قطعا آلودگی هوا را هم بر عهده دارد...!

نوشین نثاری