طبسی‌ها در دوران ساسانیان خانه‌هایی را دل صخره‌ها ساختند که بعنوان محل نگه داری آذوقه بوده و یا برای پنهان شدن از تجاوز دشمن و سرکوب آن مورد استفاده قرار گرفته است.

نوع کنده کاری خانه‌ها به گونه‌ای است که در نگاه اول به نظر می‌آید حاصل فرسایش خاک است، اما با کمی دقت می‌توان ردپای بشر و تیشه معماران را در ساخت این خانه ها یافت.

ساختار و گونه‌هایی که این خانه‌های گبر دارند نشان دهنده مهندسی و علم پیشنیان ماست که کارشناسان قدمت این خانه‌ها را به دوره ساسانیان یعنی ۲هزار سال قبل نسبت می‌دهند.

از سوی دیگر تاریخ این گواهی را می‌دهد که این خانه‌ها صخره‌هایی متعلق به زرتشنیان اند و از این رو به آن‌ها خانه‌های گبر می‌گویند.

زمانیان کارشناس ژئوپارک‌طبس گفت : سبک‌و ساختار این خانه‌ها به طوری است که باید از چاه ورودی به ارتفاع ۷ بالا آمده تا به راهروی اصلی برسید.

وی افزود : راهرو اصلی به طول  ۱۸ متر است که  از ۱۰‌ اتاق تشکیل شده و هر اتاق در ابعادی به مساحت 2 مترمکعب و در طرفین راهروی اصلی ایجاد شده است.

میرحاجیان کارشناس ژئوپارک طبس گفت: پیشینیان در پیچ رودخانه کال جنی که در مسیر رسوبات قرار میگرفته یکی از این خانه‌ها را حفر کرده اند، خانه‌هایی که به دلیل سیلاب‌های فصلی هم در معرض تخریب هم‌قرار دارد.

وی افزود : از مهمترین اقداماتی که در زمینه بازدید از ژئو سایت که از خانه‌های گبر کال جنی طبس صورت گرفته ساخت راه پله و ایجاد نردبان برای بازدید از این خانه‌ها بوده است.

میرحاجیان گفت :قبلا از راه پله‌های کنار چاه ورودی برای رسیدن به خانه های گبری استفاده  می شد اما اکنون با استاندارد سازی و ایجاد اکنون پله‌های نردبانی راه دسترسی راحتتر شده است.

حال با توجه به استاندارد سازی و مناسب سازی مسیر منتهی به خانه‌های گبر حضور گردشگران برای این جاذبه تاریخی ایمن‌تر شده است.

حفاظت از دو خانه گبر طبس یکی در مسیر منتهی به کال جنی و دیگری در مسیر منتهی به آبگرم مرتضی علی در دستور کار ژئوپارک‌طبس قرار دارد.

برای دیدن خانه‌های تاریخی به نام ژئوسایت خانه‌های گبر باید به ۲۵ کیلومتری شمال شرق طبس در میان دیواره‌های کال جنی رفت.